Negen VIDI's voor Leidse onderzoekers
Van kunstmatige intelligentie tot brieven uit Nederlands-Indië en van borstkankergen BRCA-1 tot de samenwerking tussen regering en oppositie: negen onderzoekers van de Universiteit Leiden ontvangen een Vidi-subsidie voor hun onderzoek.
De Vidi-beurzen worden uitgereikt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), aan ervaren onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. In totaal hebben 85 onderzoekers dit jaar een Vidi-beurs van 800.000 euro toegekend gekregen. Hiermee kunnen zij de komende vijf jaar een eigen, vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een onderzoeksgroep opzetten.
De negen Leidse laureaten op een rij:
Automatisch versneld leren voor kunstmatige intelligentie - Tim van Erven
Mathematisch Instituut, Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
Bestaande AI-algoritmes gebruiken een vaste strategie om te leren van voorbeelden. Maar de beste leerstrategie hangt vaak af van de specifieke kenmerken van de leertaak, die pas tijdens het leerproces bekend worden. Erven gaat nieuwe AI-methodes ontwikkelen die zich zelfstandig aanpassen aan de leertaak om sneller te leren.
Afweercellen onder controle van suikers - Bart Everts
Parasitologie, LUMC
Recent is gebleken dat in afweercellen bepaalde suikers de activiteit van eiwitten kunnen reguleren. Dit doen ze door aan de cel te binden, waardoor naast de activiteit ook de functie van de afweercellen verandert. Everts gaat uitzoeken hoe dat precies werkt en testen of deze kennis gebruikt kan worden voor therapeutische doeleinden.
Een gevecht voor controle - Gerbrand van der Heden-van Noort
Chemische immunologie, LUMC
De lokalisatie en activiteit van eiwitten in cellen wordt gereguleerd door dynamische modificaties die na het translatieproces van RNA naar eiwit plaatsvinden. Nu blijken ook deze modificaties zelf weer gemodificeerd te worden, wat leidt tot een extra verborgen laag van controle. Van der Heden-van Noort richt zich op het ontwikkelen van chemisch gereedschap om deze ingewikkelde processen in detail te bestuderen.
Stemmen van de kolonie - Rick Honings
Centre for Arts in Society, Faculteit Geesteswetenschappen
In dit project bestudeert Honings teksten geschreven door reizigers in Nederlands-Indië vanaf 1800 tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. Door teksten van Nederlanders én van Indonesische reizigers in het Javaans en Maleis te analyseren, presenteert dit project een nieuw, tweestemmig perspectief op het Nederlandse koloniale verleden in ‘de Oost’. Lees meer in dit artikel.
Als het hart op de zenuwen werkt - Monique Jongbloed
Anatomie en Embryologie, LUMC
Na een hartinfarct kan het aantal zenuwen in het hart toenemen, wat levensbedreigende hartritmestoornissen kan veroorzaken. Cellen vanuit de buitenlaag van het hart, het epicard, stimuleren mogelijk deze zenuwtoename. Jongbloed wil onderzoeken of en hoe dit precies gebeurt, om risicopatiënten te kunnen identificeren en een basis te leggen voor toekomstige preventie en/of behandeling.
Parlementaire samenwerking tussen regering en oppositie - Tom Louwerse
Politieke wetenschap, Faculteit der Sociale Wetenschappen
In een representatieve democratie bieden oppositiepartijen kiezers de mogelijkheid om voor een alternatief te stemmen. In dit project bestudeert Louwerse hoe verschillend oppositie- en regeringspartijen zich feitelijk gedragen in het parlement. Leidt verandering in de samenwerking tot verandering in de verkiezingsopkomst en de mate van tevredenheid over de democratie? Lees meer over dit onderzoek.
De ontmaskering van BRCA1’s Januskop in kankerontwikkeling en therapie - Sylvie Noordermeer
Humane genetica, LUMC
Foutjes in het BRCA1-eiwit veroorzaken allerlei soorten kanker. BRCA1’s functie lijkt afhankelijk van de eiwitten waaraan hij bindt. Men snapt echter niet precies hoe dit zit. Noordermeer gaat onderzoeken waarom, wanneer en hoe BRCA1 bindt met deze andere eiwitten en wat de gevolgen van verstoorde interacties zijn voor tumorvorming.
Het donkere universum van Einstein verlichten - Alessandra Silvestri
Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde, Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
Twintig jaar na de ontdekking dat het universum versneld uitdijt, weten we nog steeds niet precies hoe, op kosmische schaal, de theorie van zwaartekracht er uitziet. Silvestri probeert dit te ontdekken met een combinatie van theorie, numerieke methoden en data-analyse, die zij loslaat op gegevens van de nieuwste ruimtesatellieten.
Synthetische moleculen leren om te communiceren - Sander Wezenberg
Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek, Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
Levende organismen beschikken over ingewikkelde chemische communicatienetwerken waarin externe signalen worden opgevangen en doorgegeven. Wezenberg wil dit soort netwerken integreren in synthetische moleculaire systemen, wat in de toekomst zal leiden tot de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en intelligente materialen.
Over de Vidi-beurzen
Vidi maakt samen met de Veni- en Vici-beurzen deel uit van de Vernieuwingsimpuls van NWO, waarmee de onderzoeksfinancier nieuwsgierigheidsgedreven en vernieuwend onderzoek stimuleert. NWO selecteert onderzoekers op basis van de kwaliteit van de onderzoeker, het innovatieve karakter van het onderzoek, de verwachte wetenschappelijke impact van het onderzoeksvoorstel en mogelijkheden voor kennisbenutting.