Anthony Brown geeft prestigieuze lezingenreeks in Princeton
De Leidse astronoom Anthony Brown had de eer om de prestigieuze Spitzer Lectures te geven aan de Princeton Universiteit. In vijf lezingen verspreid over begin mei gaf hij een inzicht in de Gaia-missie. ‘Een van de intellectuele hoogtepunten van het jaar.’
‘Een grote eer'
De jaarlijkse Spitzer Lezingen zijn een zeer gewaardeerde lezingenreeks. Volgens de openingstoespraak bij Browns eerste lezing is het 'een van de intellectuele hoogtepunten van het jaar'. Elk jaar geeft een vooraanstaand wetenschapper de lezingenreeks, over spannende ontwikkelingen of projecten die in de astrofysica een hot topic zijn. Zo gaf hoogleraar Moleculaire astrofysica en Kavli-prijswinnares Ewine van Dishoeck precies tien jaar geleden de lezingenreeks. ‘Dat ik ben uitgenodigd was een zeer aangename verrassing en een grote eer', zegt Brown. ‘Maar belangrijker nog, ik beschouw het als een grote erkenning voor de impact van de Gaia-missie (zie kader) en van de uitmuntendheid van het werk van mijn vele collega's in het Gaia Data Processing and Analysis Consortium (DPAC).’
'Ik beschouw het als een grote erkenning voor de impact van de Gaia-missie'
Een bezoek aan Princeton
‘Het verzorgen van de lezingen was natuurlijk het hoofddoel van het bezoek', zegt Brown over zijn reis naar Princeton. ‘Maar ook de interactie met de astronomen daar was belangrijk. Ik heb met een groot deel van de wetenschappers gesproken – waaronder hoogleraren, postdocs en promovendi – om hen te adviseren over de wetenschap die ze doen of van plan zijn te doen met Gaia-gegevens. Ik heb ook een bezoek gebracht aan het Institute for Advanced Study om te communiceren met de wetenschappers daar', zegt hij.
Gaia's dataset is zeer populair
Als voorzitter van de DPAC Executive is Brown verantwoordelijk voor de algemene coördinatie van de activiteiten van zo'n 430 astronomen, IT-specialisten en projectingenieurs verspreid over instituten in heel Europa. ‘Zij hebben de opdracht om de ruwe metingen, verzameld door het Gaia-ruimtevaartuig, om te zetten in gegevens die astronomen over de hele wereld kunnen gebruiken’, zegt hij. Onderzoekers van over de hele wereld duiken in de gegevens die op 25 april vorig jaar zijn vrijgegeven. Gaia's dataset is al geciteerd in meer dan 1300 wetenschappelijke publicaties.
Ångströmlezing
Na de Spitzer Lectures gaf Brown eind mei ook de Ångströmlezing aan de Uppsala Universiteit in Zweden.
Wat is Gaia?
Gaia is een missie van de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) die in 2013 van start is gegaan. Het heeft als doel om de meest nauwkeurige inventarisatie ooit van onze Melkweg te maken, van asteroïden in het zonnestelsel tot sterren in ons hele sterrenstelsel en daarbuiten, waarbij ook de meest naburige sterrenstelsels en de zeer verre quasars worden bereikt. Gaia meet zeer nauwkeurig de afstanden en bewegingen van de sterren en hun astrofysische eigenschappen door gedetailleerde metingen van hun kleuren. De uiteindelijke gegevens zijn van fundamenteel belang voor alle gebieden van de astronomie. Een van de belangrijkste doelen is om de structuur in kaart te brengen en de vormingsgeschiedenis van de Melkweg te ontrafelen. In de loop van dit onderzoek hopen astronomen ook nieuwe inzichten te krijgen in de aard van donkere materie. Het meten van de banen en reflectie-eigenschappen van de asteroïden zal veel nieuwe inzichten geven in de evolutie van het zonnestelsel.