Cucurachi, Behrens en Matthee zijn docent, ontdekker en promovendus van 2018
Milieuwetenschappers Stefano Cucurachi en Paul Behrens en sterrenkundige Jorryt Matthee zijn op 8 januari in het zonnetje gezet tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Kavliprijswinnaar Ewine van Dishoeck kondigde een nieuwe prijs aan.
Meer dan 2100 stemmen
Milieuwetenschapper Paul Behrens is gekozen tot Ontdekker van het Jaar 2018. In totaal brachten maar liefst 2154 collega’s, studenten, alumni en externen hun stem uit voor de C.J. Kok Publieksprijs, zoals de prijs voor Ontdekker van het Jaar officieel heet. Scheikundige Marjolein Soethoudt eindigde als tweede achter Behrens, gevolgd door sterrenkundige Yamila Miguel; zij werd derde. De C.J Kokprijs werd voor de 16e keer als publieksprijs uitgereikt. In de einduitslag is de grootte van de verschillende instituten meegewogen. Na weging kreeg Behrens maar liefst een derde van de stemmen.
Minder broeikasgassen door minder vlees
Behrens onderzocht of nationale voedingsrichtlijnen behalve gezond ook goed voor het milieu zijn. Voedselproductie is één van de belangrijkste oorzaken van door de mens gecreëerde milieuproblemen, zoals klimaatverandering en vervuiling. Veel voedingscentra adviseren minder vlees en zuivel te eten, en juist meer groenten en fruit. Uit Behrens’ onderzoek bleek dat het opvolgen van deze richtlijnen gunstige effecten heeft voor het milieu. Vooral in landen met hoge inkomens heeft dit een groot effect: de emissie van broeikasgassen kan met een significante factor verlaagd worden en daarmee klimaatverandering verzwakken. Zijn onderzoek kreeg veel internationale aandacht.
2018: een fantastisch jaar
Behrens ontving de prijs tijdens de nieuwjaarsreceptie uit handen van vice-rector magnificus Hester Bijl. In haar toespraak bedankte Bijl alle medewerkers en studenten voor hun inzet. Ze vervolgde met een terugblik op 2018 van de faculteit, met als hoogtepunt de aanstaande verhuizing van SRON naar Leiden en Delft. Ze stelde dat 2018 ook een geweldig jaar was voor de hele universiteit, met een record van 29.500 studenten – waarvan meer dan 5000 in Den Haag.
Hoe ontstaan sterrenstelsels?
Bijl kondigde eveneens aan dat sterrenkundige Jorryt Matthee afgelopen jaar het beste proefschrift schreef. Hij won de C.J. Kok Juryprijs ‘vanwege het belang van zijn wetenschappelijke ontdekking, de breedte van zijn onderzoek en de exceptionele hoeveelheid werk die hij heeft verricht’. In zijn proefschrift onderzocht Matthee de vraag: hoe ontstaan en evolueren sterrenstelsels? Hiervoor gebruikte hij observationele data, waarbij hij een zeer helder sterrenstelsel ontdekte op 13 miljard lichtjaar afstand. Daarnaast gebruikte Matthee zware computersimulaties om te achterhalen waarom sterrenstelsels met eenzelfde massa toch zeer uiteenlopende eigenschappen kunnen hebben.
Een toegewijde docent
Uit handen van assessor Marleen van Dorst ontving milieuwetenschapper Stefano Cucurachi de Facultaire Onderwijsprijs voor het vak ‘System Earth’ bij de master Industrial Ecology. Volgens de jury ‘waarderen studenten Cucurachi’s inspanningen om een goede discussie te faciliteren’. Daarnaast is de jury te spreken over de manier waarop Cucurachi zijn lesmateriaal verbindt met recente ontwikkelingen in de wereld. Dat Cucurachi toegewijd is, blijkt niet alleen uit juryrapport, maar ook uit zijn eigen woorden: ‘Het delen van kennis door middel van onderwijs is één van de meest opwindende en stimulerende activiteiten die een academicus kan ondernemen.’
2019 afgetrapt
Alle drie de facultaire prijswinnaars ontvingen tijdens de facultaire nieuwjaarsreceptie 2.500 euro. Voorafgaand aan de toespraak van Bijl trapte decaan Geert de Snoo de bijeenkomst in de volle C1-zaal af met een terugblik op 2018. Hoogtepunten van het jaar waren onder andere de Kavliprijs voor astrofysicus Ewine van Dishoeck, de lezing over metabolomics op de universitaire dies natalis door Thomas Hankemeier en vele ERC, NWO en andere onderzoeksbeurzen. De faculteit presenteerde zich daarnaast tijdens de Leiden Science Run en de Leiden Science Family Day en verwelkomde weer meer nieuwe studenten dan voorgaande jaren.
De Universiteit Leiden stelt tussen 2019 en 2022 vier universitaire stimuleringsgprogramma's in, vertelde De Snoo, waarvoor ruim twintig miljoen euro financiering beschikbaar is. De Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen neemt deel aan vijf van de negen onderzoeksprogramma’s binnen deze gebieden. Daarnaast werkt de faculteit aan inbreng voor de sectorplannen, waarin het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap jaarlijks veertig miljoen euro beschikbaar stelt voor bèta en techniek. Tot slot stond De Snoo stil bij de nieuwbouwplannen van de faculteit; de voorlopige ontwerpen voor het tweede deel van het Gorlaeus Gebouw kwamen in 2018 gereed.
Young Star Award
Na de toespraak van De Snoo kwam Ewine van Dishoeck met een primeur. Op haar initiatief is er vanaf komend jaar een nieuwe prijs: De Young Star Award voor beste bachelorstudent aan de faculteit. Van Dishoeck zal deze studentenprijs financieren uit haar Kavli-prijzengeld.