Multidisciplinair onderzoek naar de civiele procespositie van minderjarigen gestart
De afdeling Jeugdrecht voert onder leiding van prof.dr. Mariëlle Bruning vanaf de zomer van 2018 onderzoek uit in opdracht van het WODC naar de civiele procespositie van minderjarigen.
Een Leids multidisciplinair onderzoeksteam met onderzoekers van de Faculteit der Sociale Wetenschappen (neuropsychologie: dr. Jiska Peper en prof.dr. Eveline Crone; pedagogiek: dr. Daisy Smeets, prof.dr. Lenneke Alink en prof.dr. Judi Mesman) en de Juridische Faculteit (mr. Apollonia Bolscher, mr. Renske de Boer, prof. Bart Krans, prof. Jaap Doek en prof. Mariëlle Bruning) onderzoekt of de huidige formele procespositie en het hoorrecht van minderjarigen moet worden uitgebreid en aangepast, en zo ja, op welke wijze. Ook wordt ingegaan op de vraag wat de pedagogische, organisatorische, financiële en juridische voor- en nadelen daarvan zouden zijn en of en zo ja, hoe minderjarigen ondersteund moeten worden in civiele procedures. De onderzoeksresultaten zullen voor de zomer van 2019 worden opgeleverd.
In het regeerakkoord van 2017 werd de toezegging gedaan om nader onderzoek uit te voeren naar de formele procespositie van minderjarigen en leeftijdsgrens voor het horen van kinderen in het civiele recht. Deze toezegging kwam voort uit de aanbeveling van de Staatscommissie Herijking Ouderschap uit 2016 om onderzoek te starten naar de civiele procespositie van minderjarigen. Hierbij werd de vraag opgeworpen of de leeftijdsgrens voor het horen van kinderen niet van twaalf jaar naar acht jaar moest worden gebracht, of de informele rechtsingang met betrekking tot gezagskwesties niet moest worden uitgebreid en of er een formele rechtsingang voor minderjarigen zou moeten worden geïntroduceerd.
Om de onderzoeksvragen te beantwoorden, zal eerst de huidige praktijk ten aanzien van de formele procespositie, waaronder het horen van kinderen, in kaart worden gebracht. Daarbij zal bijzondere aandacht zijn voor de pilot van de rechtbank Amsterdam om kinderen vanaf acht jaar te horen en voor de pilot van de rechtbank Den Haag om kinderen vanaf zes jaar te horen in kinderontvoeringsprocedures en om aan kinderen vanaf de leeftijd van drie jaar een bijzondere curator toe te voegen. Het onderzoek zal zich richten op drie thema’s binnen het familierecht, te weten afstamming en adoptie (1), gezag, omgang en scheiding (2) en kinderbeschermingsmaatregelen (3). Behalve juridisch (literatuur-en jurisprudentie-)onderzoek zullen vragenlijsten, interviews, focusgroepen en expertmeetings worden gebruikt als onderzoeksmethoden. Daarbij zal ook aandacht zijn voor de mening en ervaringen van kinderen en jongeren.
De multidisciplinaire aanpak van dit onderzoek door een samenwerking van gerenommeerde Leidse onderzoekers van verschillende faculteiten en afdelingen is veelbelovend en creëert nieuwe kansen voor verdere samenwerking.