Veni-subsidie voor zestien Leidse onderzoekers
Zestien onderzoekers van de Universiteit Leiden hebben een Veni-subsidie ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Deze beurs biedt veelbelovende jonge wetenschappers de mogelijkheid om gedurende drie jaar hun eigen ideeën verder te ontwikkelen.
NWO verstrekt jaarlijks de Veni-subsidies aan jonge, vaak recent gepromoveerde onderzoekers. Zij krijgen maximaal 250.000 euro voor nieuwsgierigheidgedreven onderzoek. De Veni maakt, samen met Vidi en Vici, onderdeel uit van de Vernieuwingsimpuls van NWO.
Zestien jonge Leidse onderzoekers kunnen dus nu aan de slag met een Veni-financiering. Hieronder een korte samenvatting van hun projecten.
Het doorbreken van de transgenerationele overdracht van sociale angst
Evin Aktar - Klinische Psychologie, Faculteit der Sociale Wetenschappen
Sociale angst komt voor in families. Ouders kunnen angst overdragen doordat hun kinderen hun angstige reacties meemaken. Dit project test, voor de eerste keer, of transgenerationele overdracht van angst geremd of verminderd kan worden door kinderen voorafgaand aan een angstige reactie zelfverzekerde reacties van de andere ouder te laten beleven.
Maatwerk in de dosering bij MRI-scans
Wyger Brink - LUMC
De patiëntveiligheid van MRI-scanners is gebaseerd op statistische modellen van de energieabsorptie, met ruime one-size-fits-all veiligheidsmarges. Die marges gaan ten koste van de beeldkwaliteit. In dit project worden snelle computersimulaties ontwikkeld die een patiëntspecifieke veiligheidsmarge bepalen aan het begin van de MRI-scan, om zo de beeldkwaliteit te maximaliseren.
C'est multiple sclerose!
Ece Ercan - LUMC
Om het verloop van de ziekte multiple sclerose te volgen, krijgen patiënten vaak contrastmiddelen ingespoten voor een scan. Met dit project wil de onderzoekster een nieuwe beeldvormingstechniek (CEST genaamd) ontwikkelen die gebruik maakt van de magnetische eigenschappen van de moleculen in de hersenen. Hierdoor zou het toedienen van contrastmiddelen niet meer nodig zijn.
Sociale dilemma’s oplossen als niet iedereen erop rekent
Jörg Gross - Sociale en Organisatiepsychologie, Faculteit der Sociale Wetenschappen
Collectieve pensioenvoorzieningen, klimaatverandering, en een overbelaste gezondheidszorg leggen druk op de samenleving, en vereisen dat mensen onderling goed samenwerken. Maar sommige (groepen van) mensen hebben publieke voorzieningen meer nodig dan anderen. Het is onbekend hoe dergelijke verschillen doorwerken op onderlinge samenwerking. Dit project beantwoordt deze vraag en draagt oplossingen aan.
Hoe (slim) kiezen kinderen tussen rekenstrategieën?
Marian Hickendorff - Pedagogische Wetenschappen, Faculteit der Sociale Wetenschappen
Een rekenopgave zoals 812 minus 784 kun je op verschillende manieren oplossen. Het rekenonderwijs hecht er veel belang aan dat kinderen verschillende strategieën kunnen toepassen én dat ze daar slim tussen kiezen. Dit onderzoeksproject brengt in kaart hoe kinderen dat doen en hoe dat samenhangt met het rekenonderwijs dat ze krijgen.
Keuzebewustzijn als voorwaarde voor gepaste zorg
Marleen Kunneman - Medische Besliskunde, LUMC
Gepaste zorg is zorg die aansluit bij de doelen, voorkeuren, en het leven van de patiënt. De onderzoekers testen een training voor oncologen om hun gesprekken met patiënten over behandelkeuzes te verbeteren. Dit start met patiënten bewust maken van behandelkeuzes, en eindigt bij zorg die beter past bij individuele patiënten
Alvleesklierkanker beter opereren door kankercellen te laten oplichten
Sven Mieog - Heelkunde, LUMC
Alvleesklierkanker komt vaak terug na een operatie. Het volledig wegsnijden van tumoren is één van de belangrijkste uitdagingen om de prognose van alvleesklierkankerpatiënten te verbeteren. De onderzoekers bekijken of het tijdens de operatie laten oplichten van kankercellen chirurgen helpt om vaker de tumor volledig te kunnen verwijderen
Het ontrafelen van de rol van bloedvaten in dementie
Sanneke van Rooden - Radiologie, LUMC
De onderzoekster heeft een zeer gevoelig meetinstrument ontwikkeld om hele vroege schade aan hersenvaten aan te tonen. Schade aan de hersenvaten speelt een grote rol bij het ontwikkelen van dementie. Dit meetinstrument wil de onderzoekster nu toepassen in dementie patiënten om de associatie tussen vaatschade en dementie te onderzoeken.
Bestuderen hoe planeten gevormd worden
Giovanni Rosotti - Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen
Het onderzoek aan exoplaneten beperkt zich tot nu toe tot volwassen sterren en geeft daarom weinig inzicht in hoe planeten gevormd worden. Dit project combineert hydrodynamica, chemie en unieke nieuwe waarnemingen om de jongste exoplaneten en hun geboorte-omgeving in kaart te brengen.
De invloed van malaria in de Middeleeuwen
Rachel Schats - Archeologie
Hoewel tot 1950 malaria veel voorkwam in Nederland, is er nog weinig bekend over deze ziekte in de Middeleeuwen. In dit onderzoek wordt gekeken naar middeleeuwse menselijke skeletten om zo meer te weten te komen over de verspreiding en over effecten van malaria op de middeleeuwse mens.
Mentaal welzijn? Denk aan je darmen!
Laura Steenbergen - Cognitieve Psychologie, Faculteit der Sociale Wetenschappen
Onderzoek bij dieren en kleine groepen mensen levert wetenschappelijk bewijs voor het idee dat darmbacteriën mentale gezondheid beïnvloeden. De onderzoeker gaat benaderingen en inzichten samenbrengen om uit te zoeken of de connectie tussen het brein en microbiota in de darm ingezet kan worden om de mentale gezondheit te bevorderen.
Zuiderroute: Indiase activisten en de Afro-Aziatische beweging in de vroege Koude Oorlog
Carolien Stolte - Moderne en contemporaine geschiedenis, Faculteit Geesteswetenschappen
Waarom ontmoeten een Indiase feministe en een Algerijnse dichter elkaar in het Caïro van de jaren vijftig? Waarom traint een Ghanese vakbondsleider zijn Indiase collega’s om zich te organiseren? Dit project richt zich op Indiase activisten in de Afro-Aziatische beweging, die ontstond tijdens de dekolonisatie en de vroege Koude Oorlog.
Munten aan de macht
Marleen Termeer - Archeologie
In de antieke wereld begon Rome relatief laat met het gebruik van muntgeld. Dit project onderzoekt hoe muntgeld geaccepteerd raakte, en hoe dit proces zich verhoudt tot vroege Romeinse staatsvorming. Op deze manier draagt het project bij aan een beter begrip van (munt)geld als sociaal en politiek fenomeen.
Lekkende hersenvaatjes in dementie
Sanne van Veluw - Radiologie en Neurowetenschappen, LUMC
In de hersenen van ouderen met dementie stapelt het eiwit amyloïd zich vaak op rondom de kleine hersenvaatjes, wat mini-hersenbloedingen tot gevolg heeft. De onderzoeker gaat met geavanceerde beeldvormende technieken in hersenweefsel van overleden patiënten na wat precies de oorzaak van deze lekkende vaten is.
Klimaatrechtvaardigheid via de rechter
Margaretha Wewerinke-Singh - Rechtsgeleerdheid
In navolging van de Urgenda-klimaatzaak stappen activisten overal ter wereld naar de rechter om ambitieuzer klimaatbeleid af te dwingen, vaak op gronden van mensenrechten. Dit interdisciplinaire project onderzoekt de effectiviteit en mogelijke keerzijden van dit soort acties.
Wanneer de plicht roept: omgaan met fragmentatie in crisismanagement
Jeroen Wolbers - Security and Global Affairs, Faculty of Governance and Global Affairs
Fragmentatie – het uiteenvallen van samenwerking – is een van de meest uitdagende organisatiekundige problemen in crisismanagement. De onderzoeker vergelijkt crisisoperaties om de onderliggende oorzaken van fragmentatie te vinden en gebruik experimenten om te bepalen welke tactieken kunnen worden ingezet om fragmentatie te sturen.