Van wetenschappelijk idee naar veelbelovend medicijn
Veel farmaceutische bedrijven stoten hun eigen lab af en gaan nauwer samenwerken met universiteiten en start-ups van wetenschappers. Hoogleraar Science based business Simcha Jong onderzoekt onder andere op het Leiden Bio Science Park (LBSP) hoe wetenschappelijke ideeën uitmonden in nieuwe medicijnen.
Van veelbelovende start-ups tot gevestigde multinationals: op het Leiden Bio Science Park (LBSP) werken ruim honderd bedrijven aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen of dragen anderszins bij aan de bestrijding van ziektes. Jong onderzoekt de rol van universiteiten in hightechparken zoals het LBSP en wil weten hoe bedrijven bouwen op interdisciplinaire netwerken binnen de universiteit.
Externe onderzoeklabs
In de farmaceutische industrie is de laatste decennia veel veranderd, vertelt Jong. ‘Steeds meer grote bedrijven sluiten hun eigen laboratoria. Mede onder druk van aandeelhouders zijn dit soort bedrijven meer gericht op kortetermijnsuccessen terwijl onderzoek naar nieuwe medicijnen ook vaak een langere adem vergt. Daarom kopen farmaceutische bedrijven tegenwoordig vaker de resultaten van externe onderzoekslabs zoals die van universiteiten.’ Dat biedt ook kansen voor wetenschappers die nieuwe bedrijfjes beginnen op het LBSP.
Expertise mobiliseren
De ontwikkeling van een nieuw medicijn is heel complex, aldus Jong. Er is expertise nodig uit de biochemie, biofysica, chemie, structuurbiologie, klinische expertise en bio-informatica. ‘Ik kijk hoe wetenschappers al die expertise mobiliseren als ze een nieuw medicijn ontwikkelen en een eigen bedrijfje beginnen.’ Wetenschappers bouwen meestal voort op hun eigen onderzoek en netwerk aan de universiteit. Ze trekken bijvoorbeeld voormalige aio’s en postdocs aan en werken samen met coauteurs van hun publicaties.
Fundamenteel onderzoek
De aanwezigheid van een brede universiteit zoals de Universiteit Leiden is aantrekkelijk voor een biosciencepark, stelt Jong. Een brede universiteit heeft uiteenlopende expertises die individuele bedrijven niet allemaal zelf kunnen ontwikkelen. Wetenschappers experimenteren, ze combineren bijvoorbeeld elementen uit biologie met kunstmatige intelligentie, waarvan de commerciële waarde nog niet direct duidelijk is. Dat geldt natuurlijk ook voor het fundamenteel onderzoek waarvan nog moet blijken of het later toepasbaar is.
Park trekt internationale studenten
Alle bedrijven op het LBSP hebben in uiteenlopende gradaties banden met de universiteit. Heel veel kleine bedrijven komen direct voort uit de universiteit en worden gestart door wetenschappers. Ook de grote bedrijven zoals Janssen Biologics en Astellas werken samen met onderzoekers. En veel studenten lopen stage op het park en gaan er werken na hun afstuderen. De kruisbestuiving tussen de universiteit en het LBSP is dus heel groot, aldus Jong. ‘Zowel in het onderzoek als in het onderwijs. De bedrijvigheid op het park zorgt weer voor een interessantere universiteit. Veel studenten komen uit het buitenland omdat dit zo’n dynamische omgeving is: sterk wetenschappelijk en een duidelijke link met de praktijk.’ Studenten leggen op het park contacten waar ook de bedrijven van profiteren. Eén keer per maand organiseren studenten een science meets business-café waar bedrijven, werknemers, onderzoekers en studenten elkaar informeel ontmoeten.
Publiceren onderzoek loont
Openheid loont, zo blijkt uit Jongs onderzoek naar bioscienceparken in Europa en de Verenigde Staten. ‘Bedrijven willen dikwijls veel geheim houden zodat concurrenten niet kunnen zien wat ze allemaal aan het doen zijn. Maar uit mijn onderzoek blijkt dat bedrijven die hun onderzoek publiceren, veel effectiever zijn in het ontwikkelen van nieuwe producten; door hun openheid mobiliseren ze sneller de hulp van wetenschappers.’
Stages
De studenten van Jong lopen allemaal stage waarvan meer dan de helft op het LBSP. Een van die studenten is Omer Ahmed, net afgestudeerd in Bio-Farmaceutische Wetenschappen. Hij liep stage bij BaseClear. Dit bedrijf doet in het eigen laboratorium DNA-onderzoek voor universiteiten, ziekenhuizen en bedrijven als Unilever en Akzo. Ahmed onderzocht of BaseClear ook een rol kan spelen in de diergeneeskunde. ‘Hiervoor sprak ik onder andere met dierenartsen, veehouders en fokkers om te peilen waar hun behoeften liggen. DNA-onderzoek kan helpen bij de genetische screening van dieren die voor het gezondste nageslacht kunnen zorgen. In deze sector lijkt er veel potentieel voor BaseClear.’ Ahmed heeft al twee sollicitaties lopen op het LBSP. ‘Al tijdens mijn stage heb ik veel contacten gelegd op het park en dat kan ik alle studenten aanraden. Er zijn hier zoveel mogelijkheden en het is vaak de gunfactor die bepaalt of je een opdracht of baan krijgt.’
Cijfers
Er werken ruim 18.000 werknemers op het LBSP waarvan ruim 7.100 bij het LUMC en ruim 3.600 bij de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen die hier ook gevestigd zijn. Het park, dat grotendeels universitair grondgebied is, telt circa 200 bedrijven die bijna allemaal een relatie met de universiteit hebben. Diverse oprichters en ceo’s zijn in Leiden gepromoveerd of hebben hier gestudeerd en dat geldt ook voor vele andere werknemers. Bovendien lopen veel studenten hier stage en doen onderzoekservaring op.