Matthias Haentjens en Jouke Tegelaar bij de AFM over de Europese dimensie van gerechtelijke toetsing van toezicht
Matthias Haentjens en Jouke Tegelaar spraken op dinsdag 22 mei bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) over de Europese dimensie van gerechtelijke toetsing van toezicht.
Het financieel toezicht is sterk geëuropeaniseerd. Het financieel toezichtrecht is in toenemende mate geharmoniseerd en tot in detail uitgewerkt op Europees niveau. En waar traditioneel de nationale toezichthouders exclusief verantwoordelijk waren voor het toezicht en de handhaving daarvan, spelen tegenwoordig ook Europese toezichthouders daarin een belangrijke rol. Voorbeelden zijn de Europese Centrale Bank (ECB) die sinds de oprichting van de Bankenunie verantwoordelijk is voor het prudentieel toezicht op banken in de eurozone en de European Securities and Markets Authority (ESMA) die is uitgerust met verscheidene handhavende en toezichtsbevoegdheden ten aanzien van de financiële markten.
Matthias Haentjens en Jouke Tegelaar spraken bij de AFM over de invloed van deze Europeanisering op de gerechtelijke toetsing van toezicht. Zij behandelden dit vraagstuk vanuit zowel Europees bestuursrechtelijk perspectief, waarbij de focus lag op de toetsing van proportionaliteit, als nationaal civielrechtelijk perspectief, met de focus op toezichthoudersaansprakelijkheid.
Zij concluderen dat de Europeanisering van financiële regelgeving en financieel toezicht op meerdere punten leidt tot Europeanisering van gerechtelijke toetsing van toezicht. De belangrijkste conclusies zijn dat de nationale rechter zal moeten toetsen aan het Europeesrechtelijke proportionaliteitsbeginsel als de toezichthouder binnen de werkingssfeer van het Unierecht handelt en dat het Europeesrechtelijk beginsel van lidstaataansprakelijkheid doorwerkt op nationaal niveau.