Universiteit Leiden

nl en

De beste (eind)examentips van Leidse studentenpsychologen

Ben je als scholier of student erg gespannen voor en tijdens examens? Doe je voordeel met tips van Leidse studentenpsychologen. Van omgaan met piekeren tot het bezweren van een black-out.

(Eind)examen doen is spannend, al hoeft spanning een goede prestatie niet in de weg te staan. Want een gezonde dosis stress helpt te focussen op je taak. Uit onderzoek blijkt dat lichamelijke spanning (zenuwachtigheid, droge keel, misselijk) nauwelijks invloed heeft op de prestaties, maar dat gepieker wel een slechte invloed kan hebben. Eenvoudig gezegd: piekeren hindert bij het nadenken. Gelukkig kunnen bepaalde technieken helpen het piekeren binnen de perken te houden.

Piekeren kan later

Soms zit er niets anders op dan te accepteren dat je twijfelt aan je kansen, maar twijfel zo min mogelijk tijdens het examen zelf. Probeer het gepieker niet krampachtig weg te drukken, maar verschuif deze gedachten naar later. Slogan: Niet nu, maar straks. Als noodmaatregel tijdens het examen kun je de gedachten opschrijven, streep eronder en het papier omkeren. Neem eventueel een kaartje mee naar het examen waarop je zo'n slogan noteert of teken een (pieker)stopbord op het kaartje en draai het dan om. 

Schrijf realistische gedachten op

Doe zo nodig voor of na een examen op een geschikt moment een korte oefening: schrijf het gepieker eens op en zet er een aantal realistische gedachten naast over de jarenlang voorbereiding en de gehaalde toetsen en weeg dat af. Doe dat zelf, want dat beklijft beter. Als anderen zeggen 'Je kunt het best', dan kan dat juist een reactie uitlokken in de trant van 'Maar ik kan het niet, want ...'.

Zoek korte afleiding bij een black-out

Het kan in een black-out wel voorkomen dat deze kennis tijdelijk niet toegankelijk is. Daar is het volgende aan te doen. Blijf niet krampachtig doorzoeken, want dat versterkt de blokkering. Ga naar de volgende opgave, pauzeer even, ga naar de wc, eet en drink wat. Als je goed bent voorbereid, dan komt het vanzelf wel terug. Je hoeft trouwens niet alles te weten, als het maar genoeg is.

Beantwoord multiple choice-vragen stratisch

Pak multiple choice-examens met veel vragen in drie rondes aan. Vul eerst de gemakkelijke vragen in en sla de moeilijke vragen over. In de tweede ronde komen de moeilijke vragen aan de beurt. Daarna pas de zeer moeilijke vragen. Vul altijd alles in. Het gaat om het beste antwoord (ook al lijkt dat niet 100% goed) te vinden. Lees eerst de vraag en de antwoorden zorgvuldig, dan zie je dat vrij snel één antwoord afvalt. Ook een tweede antwoord valt met enig nadenken af. Bekijk dan nogmaals de vraag en bepaal welk antwoord het beste past bij de vraag. Verander aan het einde van het examen alleen maar iets als je echt iets nieuws weet.

Weet wat er gevraagd wordt bij open vragen

Lees alle vragen door en maak alvast korte aantekeningen van wat je meteen te binnen schiet. Soms krijg je voor alle vragen evenveel punten, werk dan van gemakkelijk naar moeilijk. Zo kun je ook goed op dreef komen. Let bij het beantwoorden of naar je mening wordt gevraagd of naar feiten en/of een theorie. Word je geacht een essay te schrijven of is het de bedoeling dat je kort en bondig antwoordt? Schrijf eventueel eerst je antwoord in klad. Bij korte antwoorden is daar tijd genoeg voor. Probeer tot nauwkeurige beweringen te komen maar kijk met al te tijdrovende formuleringen. Controleer tot slot je antwoord. Staat het noodzakelijke erin? Als je iets niet weet probeer toch hetgeen wat je wel weet op te schrijven. Dit kan alsnog enkele punten opleveren. 

Een goede voorbereiding is de basis voor succes en vertrouwen

Geen betere garantie op succes dan een goede voorbereiding. Sommigen zeggen wel eens 'Maar het komt op het examen aan, want daar blijkt pas of je het kent'. Wie daar in gelooft maakt zichzelf nodeloos zorgen. Al veel eerder is in vele toetsen gebleken hoe je ervoor staat. Die kennis verdwijnt niet zomaar. Al eens meegemaakt dat je ‘s morgens wakker werd en al je wiskundekennis uit je hoofd was weggesijpeld en op je kussen lag? Het examen is onderdeel van een lang proces van voorbereiden en toetsing of je de stof goed genoeg kent. Het is goed om naar een hoog cijfer te streven, maar probeer iets meer te ontspannen als die wens je teveel stress bezorgt. Probeer jezelf gerust te stellen met de gedachte: je moet na veel oefenen een lastig kunstje vertonen. Het hoeft niet perfect te zijn, slagen is genoeg. Zo kun je je meer concentreren op het examen dan op je zenuwen. 

Lees hieronder over de do's en don'ts bij stress en lees het artikel over de conferentie over stress en burn out bij studenten dat de Universiteit Leiden op 7 mei hield.

Do's Dont's
Besef dat het examen onderdeel is van een groter geheel en het resultaat niet afhangt van de laatste uren. Tot het allerallerlaatste moment doorleren.
Verdeel de tijd, neem tijd om na te denken, pauzeer als dat nodig is, eet of drink wat. Opgejaagd de examenopgaven maken.
Negeer negatieve praatjes van anderen of verzoek daarmee op te houden. Laten opjutten door anderen: 'Ben je al zenuwachtig', 'Vorige keer is meer dan de helft gezakt', enz.
Zelf vertrouwen opbouwen; denk aan alle voorbereiding, toetsen, enz. Alleen maar door anderen laten geruststellen: ‘Je kunt het best'.
Om opgaven op te lossen heb je tijd nodig om na te denken. In paniek raken als je iets niet meteen weet.

Ga bij een heel moeilijke vraag door naar de volgende vraag en los later deze vraag op.

Blijven hangen aan een vraag / opgave die je niet weet.


Heel veel succes!

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.