Hoe schadelijk is alcohol voor het puberbrein?
Geen 18, geen alcohol – ondanks deze slogan leert de praktijk dat pubers wel degelijk in aanraking komen met alcohol. Maar hoe ongezond is dat ene biertje voor het puberbrein? Onderzoek van onder meer Universiteit Leiden moet dit uitwijzen.
Ruim 43 procent van de jongeren van veertien jaar heeft wel eens alcohol gedronken. Het puberbrein is nog volop in ontwikkeling en de gevolgen van matige alcoholconsumptie zijn nog onbekend. Dr. Sabine Peters, vanuit de Universiteit Leiden betrokken bij het onderzoek: ‘We denken dat het puberbrein gevoeliger is voor alcohol dan volwassenen, juist omdat de hersenen nog zoveel ontwikkelen. Zo zijn de verbindingen tussen hersencellen nog niet zo robuust als bij volwassenen, en daarom waarschijnlijk makkelijker kapot te maken.’
Bestaande hersenscans
Universiteit Leiden werkt samen met onderzoeksgroepen van het Erasmus MC, de Vrije Universiteit en UMC Utrecht. Deze vier instellingen analyseren eigen data, afkomstig van bestaande hersenscans van ongeveer 1400 jongeren. Het onderzoek volgt de jongeren over een langere periode, waarbij twee momenten met elkaar worden vergeleken: het moment dat de jongeren nooit alcohol hebben gedronken en het moment waarop ze dat wel hebben gedaan. Zo worden de gevolgen van alcoholgebruik in kaart gebracht. Ook wordt onderzocht of alcoholgebruik effect heeft op de cognitieve vaardigheden van pubers.
Bewustwording
Het grootschalige onderzoek vindt plaats in opdracht van de Hersenstichting. ‘Met dit onderzoek willen we de mogelijke risico’s in kaart brengen en mensen daar bewust van maken’, aldus dr. Loes van Herten, Hoofd Gezonde Hersenen bij de Hersenstichting.
Replicatie
‘Verrassend genoeg is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar het effect van alcohol op het puberbrein’, vertelt Peters. ‘Het meeste onderzoek is bij dieren gedaan, maar dit vertaalt zich niet altijd even makkelijk naar mensen.’ Peters vertelt dat het onderzoek direct inzet op replicatie: ‘We kijken eerst per onderzoeksgroep naar de effecten van alcoholgebruik op het puberbrein. Vervolgens kijken we of we of dezelfde uitkomsten vinden bij de andere datasets, waar net iets anders is gemeten. Omdat er weinig onderzoek hiernaar is gedaan, en zeker niet in een replicatiestudie met meerdere grootschalige datasets, is dit een erg spannend onderzoek.’
Leidse data
De data die de Universiteit Leiden beschikbaar stelt, zijn afkomstig van het Brain Time onderzoek. Dit is een grootschalig longitudinaal onderzoek waarin driehonderd jongeren hebben meegedaan aan een MRI-scan. Met tussenpozen van twee jaar hebben deze jongeren opnieuw plaatsgenomen in de MRI-scanner om zo de ontwikkeling van hersenen in kaart te brengen.