Internationale Lorentz workshop 'Vertrouwen in/en het recht'
Hoe werkt vertrouwen? Hoe kan het dat burgers vertrouwen hebben in het recht, in de rechters en in de overheid? Is dat vertrouwen nodig? Deze vragen stonden vorige week centraal tijdens een vijf dagen lange Lorentz Workshop in Leiden, met internationale onderzoekers en de meest uiteenlopende disciplines.
Vertrouwen is een actueel en veel onderzocht onderwerp. Vaak gaat de discussie over hoeveel vertrouwen de burgers hebben in de democratie, of in de rechtbank. Daarbij wordt echter zelden de vraag gesteld: waarom is het zo belangrijk dat er een groot vertrouwen is? En waar komt dat vertrouwen vandaan? Als het gunstig en mogelijk is om veel vertrouwen te creëren, hoe kan 'het recht' en de overheid dat dan aanpakken? En hoe kunnen verschillende disciplines vertrouwen beter onderzoeken en begrijpen?
Deze vragen werden tussen 16 en 20 januari 2017 uitgebreid besproken in een prestigieuze Lorentz Workshop, georganiseerd door het Lorentz Center en wetenschappers van de Universiteit Leiden. Juristen en sociale wetenschappers sloegen de handen ineen. Naast organisatoren Ingrid van Biezen (politicologie), Jan de Keijser (criminologie), Willem van Boom (privaatrecht) en Wim Voermans en Geerten Waling (staatsrecht), waren ca. dertig onderzoekers te gast uit binnen- en buitenland om intensief met elkaar samen te werken.
In gerichte case studies bedachten zij nieuwe onderzoeksvragen over de thema's 'vertrouwen & democratie', 'vertrouwen in de rechter' en 'vertrouwen in het privaatrecht'. Deelnemers waren onder meer de procedural justice-expert prof. E. Allan Lind Jr. (Duke University), de vertrouwensonderzoeker prof. Karen Cook (Stanford) en de sociaal-psycholoog Carsten de Dreu (Leiden). Het doel van de workshop was om een onderzoeksnetwerk en -agenda voor de toekomst samen te stellen, om zo een beter begrip te krijgen van de werking van vertrouwen voor juridische vraagstukken, en andersom voor de werking van het recht en juridische en politieke autoriteiten op het vertrouwen van burgers.
De workshop vond plaats in een besloten setting, op één publiek evenement na. Op woensdag 18 januari organiseerden de deelnemers samen met het Ministerie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Servicepunt71 een symposium over vertrouwen in de overheid (van theorie naar praktijk), waarbij ook Jacques Wallage (Raad voor het openbaar bestuur) een toespraak hield.
De Lorentz Workshop 'Trusting (and) the Law' werd mede mogelijk gemaakt door NIAS, NWO, het Leids Universiteitsfonds en het profileringsgebied Politieke Legitimiteit van de Universiteit Leiden.