Kinderrechtenmonitor 2016
In hoeverre worden de rechten van kinderen in Nederland gewaarborgd? Op 13 december 2016 presenteerde de nieuwe Kinderombudsvrouw de Kinderrechtenmonitor 2016, een jubileumeditie.
De Afdeling Jeugdrecht en het Instituut voor Immigratierecht van de Universiteit Leiden schreven voor de vijfde keer in opdracht van de Kinderombudsman een adviesrapport voor de Kinderrechtenmonitor.
Het Internationaal Verdrag Inzake de Rechten van het Kind (IVRK) en de daaruit voortgekomen aanbevelingen zoals opgesteld door het VN-Comité voor de Rechten van het Kind, dienen daarbij als uitgangspunt. Het bijzondere aan deze jubileumeditie is dat er per domein een terugblik wordt gepresenteerd waarin wordt gekeken naar relevante ontwikkelingen in de afgelopen vijf jaar. In de slotbeschouwing wordt daarnaast een vooruitblik gepresenteerd. De monitor is – net als in de voorgaande jaren – opgebouwd uit 6 domeinen: 1. Gezinssituatie en alternatieve zorg; 2. Bescherming tegen exploitatie en geweld; 3. Vrijheidsbeneming en jeugdstrafrecht; 4. Toereikende levensstandaard; 5. Onderwijs; 6. Minderjarige vreemdelingen.
Per domein is een cijfermatige weergave van de positie van kinderen op het desbetreffende maatschappelijke terrein gegeven. Daarnaast bevat de monitor beschrijvingen van wetgeving en wetswijzigingen, beleidsontwikkelingen, relevante rechterlijke uitspraken en wetenschappelijke onderzoeken. Daarnaast wordt er ook een overzicht gegeven van de naleving van de rechten van kinderen in Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba).
Op basis van de Kinderrechtenmonitor 2016 en de vier voorgaande edities zijn in het adviesrapport drie aandachtspunten geformuleerd met betrekking tot de naleving van de rechten van kinderen.
- Kinderen verdienen gelijke kansen. Dit betekent dat alle rechten uit het Kinderrechtenverdrag effectief gewaarborgd moeten zijn voor alle kinderen binnen het rechtsgebied van Nederland. Aanbevolen wordt dat er in dit kader extra aandacht dient uit te gaan naar kinderen die zorg nodig hebben, kinderen in het jeugdstrafrecht, kinderen die in armoede opgroeien, vluchtelingenkinderen die door hun lange verblijf in Nederland in dit land zijn geworteld maar niet in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning en kinderen die in Caribisch Nederland wonen.
- Een leven vrij van geweld voor kinderen. Speciale aandacht dient uit te gaan naar kinderen die (mogelijk) slachtoffer zijn van kindermishandeling, kwetsbare kinderen die het risico lopen om slachtoffer van online seksueel misbruik te worden, kinderen die te maken krijgen met vormen van vrijheidsbeneming, alleenstaande minderjarige vreemdelingen die een verhoogd risico hebben om slachtoffer te worden van uitbuiting en mensenhandel en kinderen in Caribisch Nederland die een verhoogde kans hebben op huiselijk geweld en kindermishandeling.
- Kinderen hebben het recht om te participeren. In het opstellen van wetten, regels en beleid dat kinderen raakt, dient de mening van kinderen meegenomen te worden. Ook dient er meer aandacht geschonken te worden aan de participatie van kwetsbare kinderen, zoals kinderen die opgroeien in armoede, kinderen die te maken hebben met jeugdhulp en kinderen in Caribisch Nederland.
Ten slotte zijn er in het adviesrapport een aantal bijzondere aandachtspunten geformuleerd ten aanzien van de realisatie van kinderrechten binnen het Nederlandse Koninkrijk, meer in algemene zin. Het eerste aandachtspunt is het belang van dataverzameling én het monitoren van kinderrechten in Nederland. Het tweede aandachtspunt ziet op de decentralisatie van de zorg naar de gemeenten, in het bijzonder het feit dat alle kinderen die zorg nodig hebben aanspraak kunnen maken op zorg die passend is, van een goede kwaliteit is en die tijdig wordt geboden. Het laatste aandachtspunt besteed aandacht aan de toenemende Europeanisering van kinderrechten.
Voor vragen of reacties kunt u contact opnemen met prof. mr. Ton Liefaard of via het Secretariaat Jeugdrecht.