Hoe big data te reguleren
Controleer gebruikers van grote hoeveelheden data, zorg voor gezonde concurrentie en vorm als internetgebruikers één front. Die aanbevelingen deed emeritus hoogleraar informatierecht Hans Franken tijdens een symposium te zijner ere op 9 september.
In zijn dankwoord tijdens het symposium voor zijn tachtigste verjaardag benadrukt Hans Franken dat techniek niet neutraal is. ‘Het gebruik of het misbruik ervan bepaalt de betekenis. De jurist heeft de zware taak om dit te reguleren.’
Uit de vele nieuwe technologische ontwikkelingen die regulatie behoeven kiest Franken er één: de steeds grotere rekenkracht van machines en daardoor het toenemend belang van big data, inmiddels bijna een goed Nederlands woord. ‘We zien een enorme groei in de opslag van gegevens over menselijk gedrag bij bedrijven en overheden. Die grootdatabezitters zoals Google, Facebook, Twitter en Amazon weten dus ontzettend veel over u en mij. Moeten we ons zonder meer aan hen uitleveren? Natuurlijk niet. Franken zet zijn tachtigste verjaardag kracht bij met drie aanbevelingen.
1. Toets het gebruik van data
Ontwikkel criteria voor fair use. Die betreffen de kwaliteit van de data, de deugdelijkheid van analyse en verwerking, de opbouw van profielen en de transparantie van procedures. Het toetsen van datagebruik aan deze criteria moet plaatsvinden in een verplichte audit door onafhankelijke personen. Zoals geldstromen worden gecontroleerd door accountants, moeten ook datastromen worden gecontroleerd door gespecialiseerde auditors.
2. Zorg voor gezonde mededinging
Pas de mededingingsbepalingen consequent toe op grootdatabezitters. Bestrijd monopolies en dwing zo nodig partijen met een te grote marktmacht tot splitsen. Concurrentie leidt tot betere dienstverlening en lagere prijzen voor de consument.
3. Datasubjecten, verenigt u
Als internetgebruikers en datasubjecten vormen wij een nieuw proletariaat. In het verleden hebben ‘proletariërs aller landen’ zich verenigd en dat moeten wij nu ook doen. We zouden bijvoorbeeld een prijs kunnen vragen voor onze data. Door samen te werken kunnen we in elk geval de black box van de grootdatabezitters openbreken.