Plastisch chirurg Diederik Hofstede: ‘Ik houd van kleinschaligheid’
Diederik Hofstede specialiseerde zich na zijn studie Geneeskunde in Leiden in de plastische chirurgie. ‘Het creatieve spreekt me aan en ik werk graag met mijn handen.’ Cosmetische chirurgie is maar 5% van het werk.
Een nieuw oor knutselen
Hofstede werd gegrepen door de plastische chirurgie toen hij een co-schap liep bij de keel- neus- en oorheelkunde in Gouda. Het betrof een patiënt met een mismaakt oor. In een gezamenlijke ingreep met de kno-arts was het de plastisch chirurg die, van delen die hij elders van of uit het lichaam haalde, een nieuw oor in elkaar knutselde. ‘Fantastisch vond ik dat. Het is geweldig om creatieve oplossingen te bedenken. Het vak is ook erg ambachtelijk, je werkt bijvoorbeeld vaak met schroeven en zaagjes. Ik heb altijd graag met mijn handen gewerkt.’
Open sollicitatie
Leiden had het specialisme als opleiding niet in huis, dus Hofstede schreef open sollicitaties aan academische medische centra die dat wél hadden. ‘Een plastisch chirurg in het AMC herkende mijn enthousiasme en zo kon ik daar de opleiding doen.’ Hofstede werkte daarna bij Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede en het BovenIJ Ziekenhuis in Amsterdam-Noord. Dat laatste beviel hem niet goed. ‘Ik wilde weg uit de Randstad.’ Het werd het oosten des lands. Na enig tijd een collega te hebben vervangen in het Koningin Beatrix Ziekenhuis in Winterswijk, ging Hofstede in het voorjaar van 2016 aan de slag in het Röpcke-Zweers Ziekenhuis in Hardenberg om een nieuwe praktijk op te bouwen; Er was nog geen plastisch chirurg, een beetje pionieren dus.
Geen behoefte aan een grote stad
‘Ik heb altijd een voorkeur gehad voor kleinschaligheid. Ik ben opgegroeid in Leiderdorp en Leiden en heb op het Stedelijk Gymnasium gezeten. Dat vond ik ook fijn. Daarna wilde ik wel op kamers, maar ik had niet de behoefte om in een grote stad te gaan studeren. Het overzichtelijke, historische Leiden paste helemaal bij mij. En ik basketbalde in Leiden op hoog niveau bij BS Leiden, nu ZZ Leiden, af en aan in de promotie- en de eredivisie. Dat kon ook gewoon doorgaan.’
Bak vol kennis
Op de vraag welke van de in Leiden geleerde vaardigheden hij nog steeds gebruikt, blijft het even stil. ‘De studie was een bak vol kennis die je tot je diende te nemen. Ik kan niet zeggen dat ik er nou zo bedreven ben geraakt in academische vaardigheden. Dat kwam pas later, tijdens mijn specialisatie bij het AMC. Kritisch kijken, je eigen werk evalueren.’ Wat niet wegneemt dat de studententijd een vormende periode was. Hofstede had een ‘cliché’ studententijd. ‘Het was een heerlijke periode waarin ik op eigen benen leerde staan met mijn ouders nog veilig op de achtergrond. Ik had weinig behoeften dus ook weinig geld nodig en ontdekte mezelf en de wereld – dichtbij en ver weg.
studievereniging van de Faculteit
Geneeskunde.
Richmond, Virginia
Eén jaar was Hofstede weg uit Leiden, naar de Virginia Commonwealth University Medical School in Richmond, VS: om er te basketballen, voor de buitenlandervaring en om er vakken te volgen. Ongeveer in die volgorde. In Leiden had hij diverse bijbaantjes: schoonmaker en bewaker bij de toen beroemde studentendisco Koets-O-theek, en bewaker annex ‘ziekenvervoerder’ bij het ziekenhuis. Dat was een 2in1-baantje: bewakers brachten zieken naar de juiste afdeling, leverden materialen af en reden zelfs gestorvenen naar het mortuarium. Het Academisch Ziekenhuis Leiden bestond toen nog uit losse paviljoens. Hofstede voelde zich thuis in die knusse, losse gebouwenstructuur, waarvan het Poortgebouw als belangrijkste exponent is overgebleven.
Cosmetische chirurgie
Het – letterlijk – meest in het oog springende aspect van de plastische chirurgie is de cosmetische chirurgie. Maar die beslaat slechts 5% van het werk van een plastisch chirurg. De grootste component, ongeveer 50%, zijn hand- en polsoperaties en –reconstructies. Daarnaast zijn er het herstel van aangeboren afwijkingen, borstoperaties en -reconstructies, operaties aan oren, oogleden en neuzen. ‘Eigenlijk alle defecten op het lichaam’, zegt Hofstede. ‘Het mooie van ons vak is dat er vaak meerdere oplossingsrichtingen mogelijk zijn. Dat maakt het tot een creatief specialisme. Je bedenkt welke oplossing of combinatie het beste is voor de patiënt.’
Beschermde titel
Ten tijde van het gesprek met Hofstede is juist naar buiten gekomen dat de plastisch chirurgen vinden dat ze teveel ‘gepruts’ van onbekwame cosmetisch chirurgen moeten herstellen. ‘Onze beroepsvereniging onderzoekt nu hoe vaak dat precies voorkomt’, zegt Hofstede. Hij legt uit hoe het zit: ‘Iemand met een diploma basisarts mag alle disciplines uitvoeren, je bent voor alles bevoegd. Specialisatie dient om je te bekwamen maar volgens de letter van de wet hoeft dat niet. De titels van specialisten zijn wel beschermd. Een niet-gespecialiseerde arts mag zich géén plastisch chirurg noemen.’
Wel bevoegd, niet bekwaam
Wat je volgens Hofstede in de praktijk ziet, zijn cosmetisch artsen die wel bevoegd zijn maar niet bekwaam. ‘Met botox zijn er weinig problemen, wel met bijvoorbeeld fillers. De permanente fillers zijn intussen op advies van onze beroepsvereniging verboden. Het lichaam moet de gebruikte substanties kunnen afbreken. Tegen die regel wordt nog wel eens gezondigd, waardoor op den duur een bobbelige huid ontstaat en zelfs pijn. In mijn opleiding heb ik geleerd: niks doen waarvan je de gevolgen niet zelf kunt opvangen. Je komt overigens sinds de marktwerking van alles tegen: huisartsen die ooglidcorrecties doen, kaakchirurgen die gaan faceliften. Het loopt niet altijd goed af.’
Tweesnijdend mes
Het ziekenhuislandschap is ook zeer veranderd. Zo heeft het Beatrix Ziekenhuis waar Hofstede werkte een eigen cosmetische kliniek met de chique uitstraling van een particuliere kliniek. Daar worden de cosmetische behandelingen gedaan die niet door de zorgverzekeraar worden vergoed. ‘Het mes snijdt zo aan twee kanten’, zegt Hofstede. ‘Het ziekenhuis profiteert er financieel van en de klant/patiënt heeft, naast de luxere uitstraling, de zekerheid van een gespecialiseerde plastisch chirurg aan het bed. Zo’n kliniek haalt bijvoorbeeld ook spataderen weg als die ingreep niet wordt vergoed.’ Mogelijk gaat hij een dergelijke kliniek ook opzetten bij het Röpcke-Zweers Ziekenhuis.
Konijnen, geiten en paarden
Hofstede woont met zijn vriendin en hun twee dochters van 11 en 12 in het Gooi. Met zijn eerste vrouw heeft hij ook nog een dochter. Zijn vriendin heeft twee eigen kinderen die inmiddels de deur uit zijn. Een echt samengesteld gezin dus. Medebewoners van het huis zijn een puppy, twee konijnen en een aantal hamsters. Als de gewenste verhuizing naar een boerderijtje in het oosten werkelijkheid wordt, komen er nog meer beesten bij, zoals geiten en paarden. ‘Ik houd van de landelijkheid en gemoedelijkheid hier.’
(CH)
Wie: Diederik Hofstede (46)
Studie: Geneeskunde (1990-1998); specialisatie Plastische chirurgie aan de Universiteit van Amsterdam
Lid (van een vereniging): ‘Nee, wel van basketbalvereniging BS Leiden – nu ZZ Leiden. Ook erg gezellig.’
Favoriete plekken in Leiden: ‘Een heleboel. Fietsend over de Breestraat voelde ik me altijd direct terug in Leiden, met veel vertrouwde plekken dichtbij, zoals boekhandel Kooyker. De Hooigracht waar ik woonde, tegenover De Klare Lijn, café de Grote Beer waar ik mijn eerste liefde ten huwelijk vroeg. De Koets-O-theek en Annie’s verjaardag waren ook favoriet. En niet te vergeten: de 3 Octoberkermis. Ik kom er nog graag met mijn kinderen, net als bij het Museum van Oudheden.