Jaap van den Herik: Intuïtie valt te programmeren
De computers van de toekomst kunnen hun beslissingen baseren op intuïtie. Dat stelde prof. dr. Jaap van den Herik, directeur van het Leiden Centre of Data Science, vandaag tijdens zijn afscheidsrede als hoogleraar aan Tilburg University.
Vaak wordt gedacht dat de mens zich door intuïtie van de computer onderscheidt, omdat de plotselinge ingevingen die we als mensen kunnen hebben door computers niet te evenaren zijn. Volgens Jaap van den Herik is het echter een kwestie van tijd voordat ook intuïtie te programmeren is. Intuïtie is namelijk niet irrationeel, maar is gebaseerd op gedrag dat door regels wordt bepaald. Dat is de sleutel tot het gebruik ervan in computerprogramma’s, aldus Van den Herik.
Door spontaan menselijk gedrag nauwkeurig te bestuderen, bijvoorbeeld door middel van eye tracking, kan data worden geregistreerd over onbewuste, intuïtieve gedragingen. Zelf stond Van den Herik, samen met andere onderzoekers, aan de wieg van een database waarin visuele representaties met de diepte-data van menselijke gebaren, gezichtsuitdrukkingen en toonhoogten zijn opgeslagen. Dit soort data kunnen we in de toekomst als bouwstenen gebruiken in programma’s voor kunstmatige intelligentie, aldus de hoogleraar.
Van Gogh
Tijdens zijn rede verwees Van den Herik ook naar ontwikkelingen in de schilderkunst: door het verzamelen van veel data over het kleurgebruik en de penseelstreken van beroemde schilders, zijn computerprogramma’s inmiddels in staat om schilderijen in de stijl van bijvoorbeeld Van Gogh te maken. Deze ontwikkelingen zetten ons op het goede spoor, aldus Van den Herik; in de toekomst zullen we intuïtie op een soortgelijke manier kunnen ontleden.
Jaap van den Herik is hoogleraar Informatica en Recht aan de Universiteit Leiden en is voorzitter van het Board of Directors van het Leiden Centre of Data Science. Tot voor kort was hij ook verbonden aan Tilburg University, als directeur van Tilburg center for Cognition and Communication. De volledige afscheidsrede is hier te downloaden. Het bijbehorende Liber Amicorum is hier te vinden.
(JvdB)