Verdampende exoplaneet doet veel stof opwaaien
Nederlandse sterrenkundigen hebben sterke aanwijzingen gevonden dat een ver weg staande exoplaneet uit elkaar valt. Een nieuwe analyse van waarnemingen van NASA’s Kepler-satelliet laat zien dat de planeet, die in minder dan 16 uur om zijn ster draait, wordt gehuld in grote hoeveelheden stof die van het planeetoppervlak zijn losgekomen. De resultaten worden gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics.
Kepler zoekt al enkele jaren naar planeten rondom andere sterren dan onze zon, zogeheten exoplaneten. Als zo’n exoplaneet voor zijn moederster langs draait, verduistert hij een heel klein beetje van het sterlicht. Door het licht van meer dan honderdduizend sterren te monitoren kan Kepler deze zeldzame planeetovergangen opsporen, en zo de populatie van planeten rondom andere sterren vastleggen. Onlangs heeft Kepler een mysterieus object gevonden, met de prozaïsche naam KIC 12557548, waarbij de hoeveelheid verduisterd sterlicht sterk varieert van de ene tot de andere overgang. Hierbij is de mogelijkheid geopperd dan het om een planeet gaat die langzaam uit elkaar valt. Een nieuwe, gedetailleerde analyse van de Kepler-data laat nu duidelijk zien dat tijdens de planeetovergang het sterlicht wordt verstrooid door grote hoeveelheden stof dat van de planeet afkomstig is.
Stof onderzoeken met spectroscopie
“KIC 12557548 draait in een heel kort baantje om zijn moederster heen”, vertelt Matteo Brogi (Universiteit Leiden), eerste auteur van het artikel. “Doordat hij zo dicht bij z’n ster staat, is het oppervlak van de planeet heel erg heet, zo’n 2000 graden Kelvin. Dit geeft zeer sterke bewegingen in het binnenste van de planeet, wat leidt tot grootschalig vulkanisme. Een deel van het stof komt terecht in de ruimte en verdampt vrij snel door de hitte van de ster. Het walmen van het stof leidt tot de variaties in de verduistering die we vanaf de aarde waarnemen”, concludeert Brogi. “We kunnen nu met spectroscopie het stof gaan onderzoeken”, vervolgt coauteur Christoph Keller, “om inzicht te krijgen in de samenstelling van de planeet en de snelheid waarmee hij massa verliest”.