Fijnstof meten met crowdsourcing; iSPEX in finale Academische Jaarprijs
Eigenaren van een smartphone kunnen binnenkort bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek naar fijnstof in de atmosfeer. Met dit project is het iSPEX-team van NOVA / Universiteit Leiden, SRON, RIVM en KNMI doorgedrongen tot de finales van de Academische Jaarprijs 2012.
Met behulp van een special door het team ontwikkeld opzetstukje en een bijbehorende App kunnen eigenaren van een smartphone zelf metingen verrichten van de blauwe lucht. De vergaarde data wordt door de App doorgegeven aan een centrale database waar vervolgens alle metingen met de iSPEX uit heel Nederland worden omgezet naar informatie over fijnstof in de lucht.
Citizen science experiment
Als het iSPEX-team de Academische Jaarprijs wint, dan wordt het prijzengeld besteed aan het fabriceren en verspreiden van 10.000 iSPEX-opzetstukjes. In mei 2013 wordt dan een van de meest grootschalige citizen science experimenten ooit georganiseerd door alle bezitters van een opzetstukje een meting op dezelfde dag te laten uitvoeren. Om een meting te verrichten, plaatst de gebruiker de iSPEX, start de app en richt de telefoon op een helder stuk hemel. Alle metingen worden dan samengevoegd in een kaart van fijnstof boven Nederland. Dit vormt de eerste stap om meer informatie te vergaren over de bronnen van fijnstof en over de invloed van fijnstof op de volksgezondheid en het klimaat.
Van fundamentele wetenschap naar spin-off
De iSPEX technologie is ontwikkeld in de sterrenkundegroep van de Universiteit Leiden/NOVA in samenwerking met Nederlandse industrie. Deze technologie wordt nu ook doorontwikkeld voor toepassing in een satellietinstrument voor wereldwijde observaties van fijnstof in de atmosfeer. Een goed voorbeeld van hoe technologieontwikkeling binnen een fundamentele wetenschap als sterrenkunde een maatschappelijk relevante spin-off kan krijgen.
Astma patiënten kunnen zelf risico meten
Het doorontwikkelen van de iSPEX technologie kan eigenaren van een smartphone in de toekomst de mogelijkheid bieden om zelf te meten hoeveel fijnstof in de lucht zit die zij inademen. Daarmee kan de iSPEX in de toekomst voor kwetsbare groepen, zoals mensen met astma, een handig instrument zijn om te meten welk risico zij lopen.
Wat is fijnstof?
Fijnstof bestaat uit zwevende deeltjes die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. iSPEX maakt het mogelijk om onderscheid te maken tussen verschillende soorten fijnstof in de lucht. Deze gegevens kunnen gekoppeld worden aan gezondheidsgegevens van mensen in een gebied. Hierdoor wordt het mogelijk om gerichter onderzoek te doen naar de gezondheidseffecten van verschillende soorten fijnstof.
Ook meewerken aan het onderzoek?
Als je mee wilt werken aan het experiment, meld je dan aan bij het iSPEX-team op Twitter via @iSPEXnl. De website van Ispex staat binnenkort online, tot dan is de voortgang van het project te volgen via Twitter.
Academische Jaarprijs
De Academische Jaarprijs is bestemd voor de beste vertaling van wetenschappelijk onderzoek naar een breed publiek. Het team met het meest creatieve communicatieplan ontvangt de hoofdprijs van 100.000 euro om het ingediende plan te realiseren. Vorig jaar won het Leidse team Antibiotica Gezocht!. Zij doen onderzoek naar antibiotica en de bacteriën die antibiotica produceren. Hun prijzengeld wordt nu ingezet voor het produceren van spannend lesmateriaal en tentoonstellingen in Museum Boerhaave en Artis.