Tineke Cleiren is emeritus hoogleraar straf- en strafprocesrecht bij het Instituut voor Strafrecht & Criminologie.

Meer informatie over Tineke Cleiren

Tineke Cleiren is emeritus hoogleraar straf- en strafprocesrecht bij het Instituut voor Strafrecht & Criminologie.

Raadpleeg haar afscheidscollege 'Omzien in verwondering'

Algemeen

C.P.M. Cleiren promoveerde aan de Leidse juridische faculteiten in januari 1989 op het proefschrift Beginselen van een goede procesorde. Een analy­se van recht­spraak in straf­za­k­en en ontving daarvoor in 1990 de Moddermanprijs.  

In 1991, twee jaar na haar (cum laude) promotie in 1989 in Leiden werd zij benoemd tot hoogleraar straf- en strafprocesrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.  In 1993 werd  zij door de Veiligheidsraad van de VN benoemd tot lid van de Commission of Experts om de oorlog in voormalig Joegoslavië te onderzoeken teneinde de Secretaris-Generaal te informeren over de conclusies over bewijs van grove schendingen van de Conventies van Geneve en andere schendingen van internationaal humanitair recht.

In 1991 is zij gestart met het opzetten, schrijven en redigeren van de T&C Strafrecht en T&C Strafvordering, in 2003 gevolgd door T&C Internationaal Strafrecht. De bundels Strafrecht en Strafvordering, mede onder redactie van M. Verpalen en J.H. Crijns, die zowel in druk als online beschikbaar zijn worden zowel in de rechtspraktijk als ten behoeve van onderwijs en onderzoek veelvuldig geraadpleegd.

Begin 1997 werd zij benoemd tot directeur-generaal wetgeving, rechtspleging, rechtshandha­ving en rechtsbijstand van het Ministerie van Justitie. De wetenschap en het universitair onderwijs bleven  haar echter trekken en na  drie boeiende jaren in de praktijk heeft zij een benoeming als hoogleraar straf-en strafprocesrecht in Leiden aanvaard. De ervaring met het wetgevingsproces, beleid, politiek en de contacten met  actoren uit de (rechts)praktijk hebben de invulling van haar onderzoek en onderwijs verbreed en verdiept. Daarnaast hebben haar kennis en ervaringen in de praktijk geleid tot lidmaatschappen en betrokkenheid bij vele commissies en adviesraden (onder meer Voorzitter van de Commissie Wetenschappelijke integriteit Universiteit Leiden, voorzitter en lid van diverse commissies van NWO, lid van de raad van advies van het WODC, lid van de adviescommissie Voltooid Leven,  lid de Commissie Evaluatie Afgesloten strafzaken. en lid en voorzitter van de Adviescommissie afgesloten strafzaken, vice-voorzitter van de Adviesraad Internationale Vraagstukken en voorzitter van de permanente Commissie Mensenrechten van de Adviesraad Internationale Vraagstukken). Van februari 2015 tot november was  zij lid, respectievelijk vicevoorzitter van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIB; BuZa) en van de permanente Commissie Mensenrechten van die adviesraad. Daarnaast was zij lid van diverse commissies die onderzoek deden naar klachten in het kader van integriteit en omgangsvormen.

Sedert 1990 was zij naast haar hoofdfunctie werkzaam in de rechtspraktijk als rechter-plaatsvervanger, c.q., raadsheer-plaatsvervanger.

Zij is gedurende vele jaren voorzitter geweest van het Instituut voor Strafrecht en Criminologie, alsmede voorzitter van de afdeling Straf-en strafprocesrecht en lid van het facultaire onderzoeks- respectievelijk onderwijsbestuur. Daarnaast was zijn onder meer programma coördinator van het landelijke SARO onderzoeksprogramma Geschillenbeslechting, van het VU/EUR/UL onderzoeksprogramma Veiligheid en recht, van het Leids facultaire onderzoeksprogramma Criminal Justice, Legitimacy, Accountability and Effectivity en van het Leids Universitair Profileringsgebied Interaction Between Legal Systems.

Onderzoek

Zij heeft zich in haar loopbaan sterk gericht op het strafprocesrecht met bijzondere aandacht voor: strafprocesrechtelijke wetgeving, de interactie tussen rechtsgebieden, legaliteit, legitimiteit , ongeschreven rechtsbeginselen, strafrechtelijk beleid, waarheidsvinding/ bewijs, de rol van actoren in de strafrechtspleging  en de positie van het slachtoffer. De interactie met andere rechtsgebieden en met andere wetenschappen (sociologie, filosofie en forensische wetenschappen)  is daarbij voor haar van groot belang.
De laatste jaren aan de universiteit verlegde zij haar focus naar vraagstukken van materieel strafrecht waarbij de aandacht met name werd gericht op wetgeving en wetgevingssystematiek in een veranderende maatschappelijke context.

Overig

Daarnaast was zij actief in diverse raden van toezicht en advies van internationaal georiënteerde organisaties, musea en andere culturele instellingen.

Lopende begeleiding promovendi

Zef Faassen                            
Criteria voor strafbaarstelling; een nieuw perspectief op schade

Richard van Elst       
Universele rechtsmacht. Verdragsverplichtingen tot het vervolgen van oorlogsmisdrijven, foltering en gedwongen verdwijning

Justus Candido  
De benadeelde partij en schadevergoeding voor slachtoffers

Dinesh Changoer
Het concordantiebeginsel in het materiele strafrecht

Gerealiseerde promoties  

• mr J. uit Beijerse,  
  Op verdenking gevangengezet, 1998
• mr L. Zegveld, 
  Armed opposition-groups in internal armed conflict: the quest for accountability in internati­onal law, 26 mei 2000 (cum laude)
• mr H.C. Wiersinga,
  Nuance in benadering. 10 januari 2002
• mr G.K. Schoep, 
  Straftoemetingsrecht en strafvorming. 20 oktober 2008
• mr M.Dane,
  Overheidsaansprakelijkheid voor schade bij legitimeer strafvorderlijk handelen, 10 februari 2009
• mr P.P.J. van der Meij,
  De driehoeksverhouding in het strafrechtrechtelijk vooronderzoek, 4 februari 2010
• mr J. Crijns,
  De strafrechtelijke overeenkomst, 17 juni 2010 (cum laude)
• mr M. van der Woude,
  Wetgeving in een veiligheidscultuur, 15 december 2010
• mr. S. Jansen,
  De kroongetuige in het Nederlands Strafproces, 11 november 2013
• mr. W. Geelhoed,
  Het opportuniteitsbeginsel in een geëuropeaniseerde rechtsorde,  16 december 2013
• mr. M.J. Dubelaar,
  Betrouwbaar getuigenbewijs, 6 februari 2014
• mr W.E. Meiboom,
  Bijzonder Bestraft, Context, analyse en waardering van de bijzondere rechtspraak door de kamer Groningen van het bijzonder gerechtshof Leeuwarden en van cassaties in Groningse zaken, 8 juni 2016
• mr. J.G.H. van Altena-Davidsen,
  Het legaliteitsbeginsel en de doorwerking van Europees recht in het Nederlandse materiële recht, 22 september 2016
• mr. L.B. Esser,
  De strafbaarstelling van mensenhandel ontrafeld, 25 september 2019
• mr. M Lochs,
  Contempt of court, 18 december 2019
• mr. S. Arendse,
  De uiterlijke verschijningsvorm in het strafrecht, 25 november 2020
• mr. S.R. Bakker
  Uitzonderlijke excepties in het strafrecht, 9 december 2021
• mr. J.P. Cnossen
  Wisselwerking tussen commuun en bijzonder materieel strafrecht, 26 september 2024

Raadpleeg haar CV

Publicaties