Het begon met Willem van Oranje
De Universiteit Leiden zag in 1575 het levenslicht dankzij Willem van Oranje. Volgens de overlevering stichtte hij de universiteit om de stad te belonen voor de weerstand tegen de Spaanse bezetter.
Willem van Oranje was de rijkste en machtigste edelman van de Noordelijke Nederlanden. In de rol van stadhouder kon hij de eerste universiteit van de Noordelijke Nederlanden stichten. Hij achtte Leiden ‘een bequame plaetse’, een geschikte plaats. Die keuze was waarschijnlijk een beloning voor het succesvolle verzet van de stad tijdens het Spaanse ‘Beleg van Leyden’.
‘Een vast blochuys ende bewaernisse der gantscher landen’. Zo omschreef Van Oranje de universiteit toen hij in 1574 haar oprichting voorstelde aan de Staten van Holland en Zeeland. De zin is geweven in het tapijt van de Senaatskamer van het Academiegebouw. Promovendi krijgen daar het vuur na aan de schenen gelegd als ze aan de tafel tegenover het portret van Willem van Oranje zitten.
