Onderzoeksproject
ADHD & ME: aanpakken van zelfbeeld bij jongvolwassenen
ADHD & ME heeft als doel te onderzoeken hoe het verbeteren van het zelfbeeld de relatie tussen ADHD-symptomen en comorbide stoornissen, zoals angst en depressie, kan verbreken. In dit onderzoek onderzoeken we de effectiviteit van een cognitief gedragstherapie (CGT) programma, genaamd Competitive Memory Training (COMET), voor het verbeteren van het zelfbeeld bij jongvolwassenen met ADHD.
- Looptijd
- 2024 - 2028
- Contact
- Bianca Boyer
- Financiering
- Startersgrant, LUF
ADHD in jongvolwassenen
Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis (ADHD) is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis die wordt gekenmerkt door aanhoudende symptomen van onoplettendheid, impulsiviteit en/of hyperactiviteit. Hoewel ADHD vaak in de kindertijd wordt gediagnosticeerd, blijven de beperkingen vaak bestaan in de volwassenheid. Jongvolwassenen worden geconfronteerd met unieke uitdagingen wanneer zij een meer onafhankelijke rol in hun leven aannemen, met toegenomen verantwoordelijkheden zoals hoger onderwijs, toetreding tot de arbeidsmarkt en het onderhouden van complexere sociale relaties. Voor mensen met ADHD kunnen deze toenemende verantwoordelijkheden overweldigend zijn, bijvoorbeeld door moeilijkheden met organiseren, concentratie en timemanagement. Hierdoor kan deze overgangsperiode de uitdagingen die samenhangen met de kernsymptomen van ADHD versterken, wat een negatieve invloed heeft op zowel academisch en professioneel succes als op sociale relaties.
Naast de kernsymptomen van ADHD ervaren veel jongvolwassenen met ADHD ook (symptomen van) comorbide stoornissen, zoals angst en depressie. Deze comorbiditeiten maken ADHD complexer en belemmeren het algehele functioneren verder, wat leidt tot meer moeilijkheden in het dagelijks leven. De wisselwerking tussen angst en/of depressie en ADHD vormt een complexe cyclus waarin de ene stoornis de andere verergert, waardoor het voor jongvolwassenen nog moeilijker wordt om stabiliteit te bereiken in hun academische, professionele of persoonlijke leven.
Zelfbeeld is een cruciale, maar vaak over het hoofd geziene, transdiagnostische factor die ADHD en bijbehorende comorbiditeiten met elkaar verbindt. Mensen met ADHD ervaren vaak herhaalde tegenslagen in academische, werk- of sociale contexten en ontvangen meer negatieve sociale feedback in vergelijking met neurotypische leeftijdsgenoten, wat hun zelfbeeld kan ondermijnen. Een laag zelfbeeld kan leiden tot het ontstaan of verergeren van comorbide stoornissen zoals angst en depressie, omdat mensen negatieve percepties over zichzelf gaan internaliseren. Daarnaast kan een laag zelfbeeld de ADHD-symptomen verergeren, waardoor er een negatieve vicieuze cirkel ontstaat die effectieve behandeling bemoeilijkt.
Het verbeteren van zelfbeeld in ADHD-behandeling
Om deze belangrijke maar vaak over het hoofd geziene factor aan te pakken, richt deze studie zich op het verbeteren van het zelfbeeld bij jongvolwassenen met ADHD. Deze studie zal de effectiviteit evalueren van een cognitief gedragstherapeutisch programma genaamd Competitive Memory Training (COMET), dat is ontworpen om het zelfbeeld te verbeteren. COMET bevat zeven individuele sessies en helpt individuen om hun sterke kanten te herkennen, in plaats van uitsluitend te focussen op hun minder sterke kanten. Door het zelfbeeld aan te pakken, willen we de vicieuze cirkel van negatieve gedachten en emoties doorbreken die de ADHD-symptomen en comorbide stoornissen versterken.
Naast het COMET-programma omvat deze studie ook Ecological Momentary Assessment (EMA), waarmee in realtime gegevens worden verzamelen over de gedachten, emoties en gedragingen van deelnemers in hun dagelijks leven. Deze aanpak biedt waardevolle inzichten in hoe verbetering van het zelfbeeld invloed heeft op gedachten en emoties, wat een dynamischer begrip oplevert van de rol van zelfbeeld in relatie tot comorbiditeiten.
Door een cognitief gedragstherapeutisch programma te combineren met realtime assessments, beoogt deze studie een diepgaand inzicht te bieden in hoe zelfbeeld ADHD en bijbehorende comorbiditeiten beïnvloedt. Door zelfbeeld aan te pakken, streven we naar een meer omvattende en holistische behandelbenadering die zowel de symptomen van ADHD als de comorbide stoornissen verbetert. Dit zal jongvolwassenen helpen om effectiever door hun leven te navigeren en te leren omgaan met hun ADHD.
Voor deze studie zullen we jongvolwassenen met ADHD tussen de 16 en 25 jaar werven in samenwerking met verschillende deelnemende Nederlandse GGZ-instellingen.