Bureau Algemene Bestuursdienst (Bureau ABD) communiceerde in 2021 het plan om hun visie op publiek leiderschap te vernieuwen. Het Leiden Leadership Centre (LLC, Universiteit Leiden) is als wetenschappelijk partner betrokken geweest bij de onderbouwing van deze visie. Eerder startte Mark Frequin in 2019 al met zijn ‘zoektocht’ naar publiek leiderschap en presenteerde daarover een reisverslag dat veranderingen in de omgeving, organisatie, processen en cultuur binnen het Rijk in kaart brengt.

Om de nieuwe visie nauw aan te laten sluiten bij de behoeften en uitdagingen uit de praktijk, én wetenschappelijk te onderbouwen, werkte het LLC als wetenschappelijk partner mee aan de nieuwe visie op publiek leiderschap. Het LLC heeft hiervoor onder andere een literatuuronderzoek en een empirisch onderzoek uitgevoerd.

Lees hier meer over hoe Bureau ABD het onderzoek in samenwerking met het Leiden Leadership Centre heeft vorm gegeven.

Tijdlijn visietraject

• ‘Visie op publiek leiderschap’ van de ABD ontwikkeld in 2016.
• Vraag vanuit Bureau ABD om de visie uit 2016 te herzien geeft aanleiding voor een zoektocht naar publiek leiderschap uitgevoerd door Mark Frequin. Resulterend in een reisverslag en een kompas voor publiek leiderschap.
• Wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd door het Leiden Leadership Centre (Universiteit Leiden) om de ontwikkeling van een visie te ondersteunen die aansluit bij praktijkbehoeften en die wetenschappelijk is onderbouwd.
• Onderzoeksresultaten:

1. Literatuurstudie
2. Empirische studie
3. Wetenschappelijk essay

De Algemene Bestuursdienst (ABD) bestaat uit de 1700 (top)ambtenaren binnen de overheid. De Topmanagementgroep is een specifieke groep binnen de ABD. Deze groep bestaat uit secretarissen-generaal, directeuren-generaal, inspecteurs-generaal en andere gelijksoortige functies.

Bureau ABD is het management development-bureau voor (top)managers binnen de Rijksoverheid en valt onder het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Bureau ABD faciliteert de werving en selectie van topmanagers voor de Rijksoverheid. Daarnaast ondersteunt Bureau ABD de verdere loopbaanontwikkeling van deze (top)managers zodat ze ook op de lange termijn goed inzetbaar blijven.

Het onderzoeksproject bestaat uit twee deelstudies:

1. Literatuurstudie
2. Empirische studie
   • Focusgroepen
   • Survey inclusief discrete choice experiment

Het eerste deel van het onderzoek bestond uit een narrative literature review. Deze methode richt zich op het identificeren en duiden van de meest relevante inzichten, concepten en thema’s vanuit wetenschappelijke literatuur. Vanuit deze narratieve, interdisciplinaire benadering combineerde het LLC de laatste stand van de wetenschappelijke inzichten over publiek leiderschap met de belangrijkste thema’s en elementen zoals genoemd in het Reisverslag van Frequin (2021). In de aanpak van de literatuurstudie heeft het LLC gebruikgemaakt van input van het LLC Expertteam en een divers samengestelde internationale klankbordgroep. De resultaten van de literatuurstudie dienden vervolgens als uitgangspunt voor het empirisch onderzoek en voor het wetenschappelijk essay.

In het tweede deel van het onderzoeksproject is een empirische studie uitgevoerd. In de beginfase van dit empirische onderzoek zijn meerdere focusgroepen gehouden om te onderzoeken hoe de elementen van leiderschap in praktijk worden gebracht, hoe dit wordt ervaren en welke spanningen en dilemma's daarbij spelen. Er zijn in totaal 9 focusgroepen gehouden met 4-6 deelnemers die varieerden in ‘domein’ en ‘hiërarchisch niveau’.

Vervolgens was een survey uitgezet onder topmanagers, managers en medewerkers. Het doel van deze survey was om vast te stellen tot in hoeverre bepaalde elementen van leiderschap aanwezig zijn in het gedrag van de ABD-doelgroep. In het onderzoek was een discrete choice experiment ingebed om te testen in hoeverre de ABD-doelgroep denkt dat bepaalde elementen relevant zijn voor de visie op publiek leiderschap.

Download en bekijk hier de opgeleverde producten van dit onderzoeksproject.

• Literatuurstudie en de publiekssamenvatting
• Empirisch onderzoek en de publiekssamenvatting
• Wetenschappelijk essay

Ten behoeve van de uitwerking van de nieuwe visie op publiek leiderschap en de implementatie en evaluatie van deze visie zal het LLC in opdracht van Bureau ABD gedurende 2022 een vervolg geven aan dit traject door pilot studies uit te voeren en een leiderschapsscan te ontwikkelen.