Universiteit Leiden

nl en

Onderzoeksproject

Centre for Public Values & Ethics

Het Centre for Public Values & Ethics (CPVE) is een interdisciplinair academisch expertisecentrum met als doel het verrichten en verspreiden van wetenschappelijk onderzoek naar waardengeladen vraagstukken in de publieke sector. In het bijzonder wordt gekeken naar de ethiek van de publieke ambtsvervulling en het plannen, maken en uitvoeren van publiek beleid, zowel in Nederland als daarbuiten. Het CPVE bundelt, versterkt en stimuleert het onderzoek op dit terrein.

Contact
Toon Kerkhoff

Het CPVE is opgericht door twee leden van het Leidse Instituut Bestuurskunde, dr. Toon Kerkhoff en dr. Patrick Overeem. Met het vertrek van Patrick Overeem naar de VU Amsterdam in 2016 is het CPVE verder gegaan onder leiding van Toon Kerkhoff. Hoewel Patrick Overeem nog steeds betrokken is bij een deel van het onderzoek van het CPVE, is zijn plaats in de dagelijkse leiding van het CPVE overgenomen door dr. Andrei Poama. Andrei is sinds 2017 ook werkzaam bij het Instituut Bestuurskunde van de Universiteit Leiden. Per mei 2019 is ook dr. Shivant Jhagroe tot het CPVE toegetreden. Shivant is eveneens Universitair Docent Bestuurskunde in Leiden.

De specialisaties van Kerkhoff, Poama en Jhagroe weerspiegelen de verschillende oriëntaties en het interdisciplinaire perspectief van het CPVE. Kerkhoff richt zich in onderzoek en onderwijs onder andere op vragen aangaande goed bestuur, corruptie en integriteit in het bijzonder; vanuit een historisch, filosofisch en publiek management perspectief. Poama verricht onderzoek op het gebied van de ethiek van strafrecht, rechtvaardigheid en de ethiek van overheidsbeleid rondom moreel controversiële beleidsonderwerpen. Jhagroe heeft twee centrale interesse gebieden: milieubeleid en rechtvaardigheid enerzijds en governance en ethiek van big data en algoritmes.

Naast Kerkhoff, Poama en Jhagroe kent het CPVE bij tijd en wijle verschillende andere onderzoekers, docenten, stagiairs en/of studenten die deelnemen aan projecten op een meer ad-hoc onderzoekbasis.

De morele kwaliteit van het openbaar bestuur staat hoog op de publieke en politieke agenda. Aandacht voor dit thema komt voort uit zowel individuele misdragingen als systematische weeffouten. Met name bestuurskundigen, politicologen, filosofen, historici en juristen hebben wetenschappelijke aandacht voor goed bestuur. Het CPVE is een partner in dit onderzoek en agendeert en lost de vragen aangaande goed openbaar bestuur op. Door middel van interdisciplinair onderzoek brengt het CPVE verschillende inzichten (zoals publiek management, politieke wetenschappen, geschiedenis en ethiek) bij elkaar en biedt praktische oplossingen voor echte problemen.

De voornaamste activiteit van het CPVE is het verrichten van onderzoek. Dat onderzoek bestaat momenteel uit vier projecten:

Leden van het Centre for Public Values & Ethics (CPVE) zijn verbonden aan het onderwijs van de Leidse opleiding Bestuurskunde binnen de Faculteit Governance and Global Affairs.  Daar verzorgen zij onderwijs op het gebied van politieke filosofie, ethiek en publieke waarden. Studenten dragen ook bij aan onderzoek van het CPVE of lopen een onderzoeksstage.

Onderwijs: Scriptiebegeleiding en Capstoneprojecten

Het CPVE wil onderzoek verbinden aan onderwijs. Het CPVE werkt om die reden samen met studenten van Bestuurskunde Leiden en staat ook open voor samenwerking met studenten van andere (internationale) universiteiten. Dat gebeurt door middel van scriptiebegeleiding op onze expertisegebieden, ook in zogenaamde Capstoneprojecten waarbij groepjes masterstudenten samenwerken aan onderzoek maar wel een individuele afstudeerscriptie schrijven. Wij bieden op ad-hoc basis, enkele Capstoneprojecten aan die verbonden zijn aan specifieke onderzoeksprojecten.

  • Een eerste langlopend CPVE onderzoeksproject heet Corruption and Public Integrity in The Netherlands (1945 – present). In dit project bestuderen wij corruptie en andere integriteitsschendingen in Nederland door publieke ambtsdragers sinds 1945. Het project draagt bij aan de ontwikkeling van een database met casusbeschrijvingen van corruptiegevallen en integriteitskwesties in het Nederlandse openbaar bestuur. De database is te vinden in de Virtual Research Environment van het CPVE (zie tab) en bestaat uit casusbeschrijvingen van (debatten over) corruptieschandalen in Nederland.
  • Een tweede langlopend Capstoneproject heet Staatscommissies en advies aan de regering in Nederland 1814 – nu /State committees and advice to the Dutch government 1814-2014. In dit project bestuderen wij de geschiedenis van advies aan de Nederlandse regering door zogenaamde Staatscommissies tussen 1814 en 2014. Gedurende tweehonderd jaar (en nog steeds) geven dergelijke commissies advies en bemiddeling en stellen zij beleid voor, ook op het gebied van goed bestuur.
  • Een derde onderzoeksproject heet Criminal Justice Ethics. Het strafrecht kent complexe morele vraagstukken over de rechtvaardiging van het strafsysteem, het type en mate van de toepassing van strafrechtelijke sancties, de inhoud van de strafmaatregelen (gevangenisstraf, boetes, alternatieve straffen), de aard van de persoon met strafrechtelijke autoriteit, de normatieve principes van criminalisering, de mogelijkheid om rechtspersonen (zoals staten en bedrijven) te straffen, de gehanteerde normen bij straffen en  nog belangrijker, de morele dilemma’s waarmee personen werkzaam in het strafrecht geconfronteerd worden. Dit project wordt geleid door Poama.
  • Een vierde project heet Public Ethics & Policy. Overheidsbeleid is vaak het onderwerp van alomtegenwoordige en diepe morele onenigheid. Morele onenigheid, gedefinieerd als het verschil tussen en verzet tegen principiële morele argumenten, kan voorkomen tussen beleidmakers, verschillende politieke partijen en individuen en het bredere publiek. Ook dit project wordt geleid door Poama.

Academische stages

Het CPVE heeft een beperkt aantal plaatsen beschikbaar voor studenten die een academische stage willen lopen. Gedurende een stage bij het CPVE werken stagiairs mee aan onderzoek en/of (publieks)activiteiten van het CPVE. Taken zijn bijvoorbeeld:

  • Een bijdrage leveren aan onderzoek en wetenschappelijke artikelen. Hiertoe behoort het opstellen van een goede onderzoeksvraag en -opzet, literatuuronderzoek en het schrijven van stukken.
  • Helpen met de ontwikkeling van data management van het CPVE, bijvoorbeeld met  het ontwerpen van digitale en online hulpmiddelen voor onderzoek en onderwijs, zoals het benutten van de Virtual Research Environment van het CPVE.
  • Het helpen uitbreiden en onderhouden van het CPVE netwerk van gelieerde instanties, individuele onderzoekers en/of professionele organisaties uit de bestuurlijke praktijk.

In het bijzonder bieden wij specifieke stages aan in combinatie met de vier lopende onderzoeksprojecten.

Voor meer informatie over het volgen van een stage of een leeronderzoek bij het CPVE kunnen geïnteresseerden contact opnemen met Toon Kerkhoff en/of Andrei Poama

Vassos Tsimpidaros

Vassos Tsimpidaros heeft zijn Backelor ‘Politieke Wetenschappen en Geschiedenis’ afgerond aan de Panteion Universiteit in Griekenland in 2015. Zijn Master ‘Internationale Betrekkingen’ volgde hij aan de Leiden Universiteit en rondde hij af in 2017. Hij schreef zijn bachelorscriptie over de politieke activiteit van de Griekse gemeenschap in Londen tijdens het militaire dictatoriale regime in Griekenland van 1967 tot 1974. Voor zijn masterscriptie deed hij een constructivistisch onderzoek naar de Europese sancties tegen Rusland na de Russische annexatie van de Krim. Vassos heeft stage gelopen bij het Griekse Ministerie van Buitenlandse Zaken."

Het Centre for Public Values & Ethics (CPVE) richt zich op een combinatie van fundamenteel én toegepast onderzoek naar normatieve vragen  in het openbaar bestuur. Het toegepaste onderzoek mondt dikwijls uit in aanbevelingen voor opdrachtgevers. In die gevallen gaat onderzoek over in advisering. Het CPVE kan vanzelfsprekend benaderd worden om advies uit te brengen over meer én minder actuele normatieve vraagstukken in het openbaar bestuur. Academische kwaliteit en onafhankelijkheid staan daarbij uiteraard voorop. Leden van het CPVE staan ook open voor publieke activiteiten als lezingen of trainingen.

Mogelijke thema’s voor CPVE advies en publieksactiviteiten zijn:

  • Kan politieke corruptie worden geweten aan een verziekte bestuurscultuur? 
  • Hoe hebben normen rond bestuurlijke integriteit zich historisch ontwikkeld? 
  • Heeft een ‘Code voor Goed Openbaar Bestuur’ meer dan symbolisch nut?
  • Kan beleid om de integriteit van ambtenaren te verbeteren ook averechts werken? 
  • Zijn geavanceerde vormen van integrity testing wenselijk of onwenselijk? 
  • Leiden bezuinigingen tot meer of minder integriteitsschendingen bij de overheid?
  • Waarom tillen we nu zwaarder aan onjuist declaratiegedrag dan vroeger? 
  • Tast management denken professionele waarden aan?
  • Vergroot netwerkbestuur het risico op belangenverstrengeling?
  • Hoever mogen bestuurders wegens hun ambt in hun privégedrag worden beperkt? 
  • Wanneer is een politiek compromis moreel aanvaardbaar en wanneer niet? 
  • Mogen democratische idealen worden opgeofferd aan vitale belangen?
  • Wat zijn integriteit en corruptie? Wanneer is iets een integriteitschending?
  • Wat kunnen publieke functionarissen wel of niet doen? Wanneer worden integriteitsnormen overschreden?
  • Wat zijn de morele principes die aan de basis liggen van rechtssystemen in liberale democratieën?
  • Hoe kan een individu morele beslissingen nemen op basis van publieke waarden en het publieke belang?
  • Kan een niet-individuele maar (deels) publieke entiteit, zoals een overheid of een bedrijf, worden gestraft?
  • Onder welke omstandigheden ontwikkelt zich de publieke moraal of denken over integriteit en corruptie?
  • Kan politieke corruptie worden toegeschreven aan een slechte organisatiecultuur?
  • Is de betekenis van codes van goed bestuur meer dan symbolisch?
  • Wat zijn onbedoelde neveneffecten van integriteitsbeleid?
  • Is het gebruik van ‘integriteitstests’ of -trainingen wenselijk en/of effectief?
  • Zorgt ‘netwerkbestuur’ voor meer risico’s van belangenverstrengeling?
  • Hoe moet worden gedacht over rechtvaardigheid in relatie tot straffen door de staat? Waar liggen grenzen voor strafmaatstelling?
  • Wat is de rol van slachtoffers in het bepalen en toepassen van straffen? 
  • Hoe kun je met gebruik van ethiek omgaan met onenigheid over controversiële  beleidspunten (zoals euthanasie, wietteelt door de overheid, of verplichte anticonceptie)?
  • Wat is een bruikbare manier van theorievorming over de ethiek van publiek beleid?
  • Hoe kan men problematiek van vele en vuile handen in het openbaar bestuur evalueren en beoordelen?
  • Wat is de normatieve rechtvaardiging voor deelname van niet-verkozen burgers aan het maken en uitvoeren van beleid?
  • Zijn democratische besluitvormingsprocedures (stemmen, etc.) epistemologisch gerechtvaardigd?

Het Centre for Public Values & Ethics (CPVE) heeft een zogenaamd Virtual Research Environment (VRE). De VRE dient om bevindingen van onderzoek te verspreiden en om het nationale en internationale netwerk van het CPVE te bedienen en te vergroten. Deze online omgeving leent zich voor samenwerking met andere onderzoekers en (onderzoek)studenten. Toegang tot de VRE kan worden aangevraagd bij Toon Kerkhoff en/of Andrei Poama. Volg de link naar de VRE voor onze actuele projecten

 


Het CPVE organiseert Public Ethics Talks waarin hedendaagse normatieve vragen in Nederlands en Internationaal bestuur aan de orde komen. Baanbrekend werk op het gebied van ethiek, normatieve filosofie, politieke theorie en de normatieve theorie van het recht zal worden gecombineerd met de praktijk van publiek beleid, organisatie en management. De serie wordt georganiseerd door het CPVE, in samenwerking met het Institute of Security and Global Affairs (ISGA) en het Leiden University College (LUC) binnen de Faculteit Governance and Global Affairs. Als onderdeel van de zogenaamde Step-talks van de Faculteit zullen de lezingen open staan voor een breed publiek van professionals werkzaam in de publieke sector, studenten, wetenschappers en anderszins geïnteresseerden.

Vorige Public Ethics Talks 2018 - 2019

Vorige Public Ethics Talks 2017-2018

  • Bernardo Zacka (Cambridge University/MIT), The Moral Life of Street-Level Bureaucrats
    20/02/2018  (16:00-17:30) Spanish Steps Wijnhaven
     
  • Janet Radcliffe-Richards (Oxford University), Careless Thought Costs Lives: Ethics and Transplants
    20/03/2018 (12:00-13:30) Spanish Steps Wijnhaven
     
  • Alina Mungiu-Pippidi (Hertie School of Governance), Promoting Good Governance Across Borders: The Case of the European Union
    10/04/2018 (16:00-17:30) Spanish Steps Wijnhaven
     
  • Peter Singer (Princeton University/ANU), Global Ethics: A Utilitarian Approach
    19/06/2018 (16:00-17:30) Spanish Steps Wijnhaven

Voor meer informatie over Public Ethics Talks kunt u contact opnemen met Andrei Poama.

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.