Proefschrift
Wezenlijke wijziging in het aanbestedingsrecht
Op 14 september verdedigde Erik Plas het proefschrift 'Wezenlijke wijziging in het aanbestedingsrecht'. Het promotieonderzoek is begeleid door Jan Hebly en Bart Krans.
- Auteur
- Erik Plas
- Datum
- 14 september 2023
- Links
- Wezenlijke wijziging in het aanbestedingsrecht
Jaarlijks kopen overheden voor tientallen miljarden euro’s in via Europese aanbestedingen. In een aanbesteding concurreren ondernemers om een contract. De regels over Europese aanbestedingen zijn in de Aanbestedingswet geïmplementeerd. In de kern regelt het aanbestedingsrecht gedetailleerd de totstandkoming van bepaalde overeenkomsten.
Het aanbestedingsrecht kent het verbod om wezenlijk te wijzigen. Een wijziging is bijvoorbeeld wezenlijk indien de overeenkomst achteraf met een ander zou zijn gesloten of indien andere ondernemers daarin geïnteresseerd zouden zijn geraakt. Dit verbod strekt zich dus uit tot de uitvoeringsfase. Hierdoor hebben contractpartijen niet meer volledig de vrijheid om naar eigen inzicht te wijzigen. Het aanbestedingsrecht bepaalt de wijzigingsruimte. Daarbij is de kritiek geuit dat het aanbestedingsrechtelijke kader erg restrictief zou zijn en te weinig rekening zou houden met projectbelangen.
Naar dit complexe en controversiële thema heb ik vanuit aanbestedingsrechtelijk perspectief onderzoek gedaan. Ook heb ik de samenhang verkend met onder andere wijziging vanwege onvoorziene omstandigheden uit het Burgerlijk Wetboek. Ik concludeer dat het verbod om wezenlijk te wijzigen terecht is, maar ook dat de regels meer wijzigingsruimte bieden dan nogal eens wordt gedacht. De balans tussen de wederzijdse belangen wordt al redelijk gevonden, hoewel ruimte voor verbetering bestaat. Wel is het voor derden vaak moeilijk om te achterhalen wat er precies wordt gewijzigd. Daardoor kunnen ze niet effectief voor hun rechten opkomen. In andere landen zijn daarom al vergaande transparantieverplichtingen geïntroduceerd. Daarover gaat in Nederland en op EU-niveau nog een fors debat gevoerd worden. Zeker is dat aanbestede overeenkomsten al lang niet meer alleen contractpartijen aangaan.