Proefschrift
Voluntary return and the limits of individual responsibility in the EU Returns Directive
Op 10 februari 2022 verdedigde Christian Mommers het proefschrift 'Voluntary return and the limits of individual responsibility in the EU Returns Directive'. Het promotieonderzoek is begeleid door prof.dr. P.R. Rodrigues en prof.dr. P. Boeles.
- Auteur
- Christian Mommers
- Datum
- 10 februari 2022
- Links
- Leids Repositorium
Het concept ‘vrijwillige terugkeer’ is een cruciaal maar vaak slecht begrepen onderdeel van de EU-Terugkeerrichtlijn, die regels stelt voor de terugkeer onrechtmatig in EU-lidstaten verblijvende migranten. Vrijwillige terugkeer biedt hun de kans krijgen zelf te vertrekken en zo uitzetting en eventuele detentie kunnen voorkomen. Maar hiermee wordt ook de primaire verantwoordelijkheid voor het terugkeerproces bij het individu neergelegd. Dit terwijl deze verantwoordelijkheid alleen vaag is gedefinieerd in de Richtlijn, waardoor EU-lidstaten deze heel breed kunnen interpreteren. Zo kan het individu sneller de ‘schuld’ krijgen als terugkeer niet lukt, zelfs als dit bijvoorbeeld aan het land van terugkeer lag. En dit kan dan alsnog tot (onterechte) detentie of andere consequenties leiden voor dat individu.
Dit proefschrift kijkt daarom hoe deze eigen verantwoordelijkheid duidelijker kan worden afgebakend. Hierbij wordt gekeken naar twee elementen van vrijwillige terugkeer in de Richtlijn: de terugkeerplicht (die bepaalt wat de migrant wel en niet moet doen om terug te keren) en de vrijwillige vertrekperiode (die bepaalt hoe lang hij of zij krijgt om aan deze plicht te voldoen). Uitgangspunt hierbij is dat een goed begrip van deze onderdelen alleen kan worden verkregen door deze te bekijken vanuit de driehoeksverhouding tussen het individu, de EU-lidstaat en het land waar naartoe teruggekeerd gaat worden. Een analyse van de rechten en plichten die deze drie partijen tegenover elkaar hebben leidt uiteindelijk tot de formulering van 25 richtsnoeren, die moeten zorgen voor een duidelijkere en eerlijkere praktische toepassing van de regels omtrent vrijwillige terugkeer door EU-lidstaten.