Proefschrift

Spinoza's Theory of Religion: The Importance of Religion in Spinoza's Thought and Its Implications for State and Society

Op 23 oktober 2019 verdedigde Yoram Stein zijn proefschrift 'Spinoza's Theory of Religion: The Importance of Religion in Spinoza's Thought and Its Implications for State and Society'. Het promotieonderzoek is begeleid door promotor prof.dr. P.B. Cliteur en prof.dr. A.A.M. Kinneging.

Auteur

Yoram Stein

Datum

23 oktober 2019

Links

Leids Repositorium

Deze studie bouwt voort op het werk van Juffermans die heeft aangetoond dat religie drie verschillende betekenissen heeft in de werken van Spinoza, namelijk 1) superstition; 2) geloof; en 3) filosofische religie. Op deze manier heeft Spinoza ons een genuanceerde normatieve theorie verschaft die ons kan helpen om religies te evalueren. Anders dan de Straussiaanse opvatting die deze theorie als vol tegenstrijdigheden beschouwt, onderzoekt deze studie hoe de drie perspectieven op religie naast elkaar kunnen bestaan. Spinoza's theorie van religie, zo wordt beweerd volgens Fraenkel, behoort tot een traditie van filosofische religies. In deze traditie wordt het goddelijke opgevat als het perfecte voorbeeld van redelijkheid en worden historische religies opgevat als pedagogisch-didactische hulpmiddelen om het gewone volk naar een leven van rede te leiden.

Spinoza was niet alleen een criticus van religie en de Bijbel, hij beval deze ook aan zowel voor individuen als voor samenlevingen. De religieuze ideeën van Spinoza werden door de vriendenkring van Spinoza begrepen als een voorbeeld van 'redelijk christendom'. Spinoza was geen voorstander van de scheiding van kerk en staat. Hij was een voorstander van een door de staat geleide 'openbare kerk', waakzaam over het geloof van de algemene bevolking en vecht tegen de bijgelovige overtuigingen die de samenleving kunnen verdelen.