Proefschrift
Rol van daders, slachtoffers en omstanders bij geweldsincidenten
Sommige ernstige geweldsincidenten eindigen met dodelijke afloop, andere niet. Vooral vuurwapengebruik door de dader, de aan- of afwezigheid van omstanders en het gedrag van het slachtoffer blijken cruciaal voor deze uitkomst.
- Auteur
- Soenita Ganpat
- Datum
- 16 december 2014
- Links
- Leiden University Repository
De directe situatie heeft meer invloed op een dodelijke of niet-dodelijke uitkomst dan de persoon van de dader of slachtoffer. Criminologe Soenita Ganpat laat zien hoe belangrijk het is bij de bestudering van ernstig geweld de rol van daders, slachtoffers en omstanders in ogenschouw te nemen.
Jaarlijks komen in Nederland gemiddeld 223 personen om het leven als gevolg van moord of doodslag. Opzienbarend is dat Nederland, in tegenstelling tot andere landen, geen lange traditie kent als het gaat om het systematisch monitoren van de meest ernstige vorm van geweld. Binnen en buiten Nederland is bovendien nauwelijks onderzocht in hoeverre persoonskenmerken van daders en slachtoffers (zoals criminele geneigdheid) en situationele kenmerken (zoals vuurwapengebruik, alcoholgebruik en gedragingen van actoren) gerelateerd zijn aan de afloop van ernstig geweld.
Dit promotieonderzoek brengt hierin verandering. Het benadrukt systematische verschillen tussen dodelijke en niet-dodelijke geweldsincidenten, vooral als het gaat om situationele kenmerken. Ook blijkt dat een dodelijke afloop van geweldsincidenten meer afhankelijk is van datgene wat zich afspeelt tijdens het incident, dan van relatief stabiele persoonskenmerken van de dader en het slachtoffer.
Met het oog op preventie is het van essentieel belang om het tegengaan van dodelijk geweld duidelijker op de Nederlandse politieke agenda te plaatsen en om beleid sterker te richten op directe situationele kenmerken. Ganpat: ‘Dit kan bijvoorbeeld door het vuurwapenbeleid strikter onder de loep te nemen en door bewustwording onder het publiek te vergroten. Omstanders kunnen immers invloed uitoefenen op het verloop van gebeurtenissen en zelfs levens redden.’
