Proefschrift
Binding van rechters aan elkaars uitspraken in bestuursrechterlijk perspectief
Een ambtenaar die wordt vervolgd, kan worden ontslagen ondanks dat hij is vrijgesproken. En soms kan een burger die een vergunning heeft gekregen hier toch geen gebruik van maken zonder onrechtmatig te handelen jegens zijn buurman. Hoe gaat een rechter om met een uitspraak van een collega-rechter?
- Auteur
- Dhr. O. van Loon
- Datum
- 04 december 2014
- Links
- Leiden University Repository
Nederland kent vijf hoogste rechterlijke instanties. Daarnaast spelen arresten van het HvJEU en het EHRM een grote rol. Tussen deze instanties bestaat geen formele hiërarchische relatie. Ondanks dat deze instanties beschikken over een als exclusief bedoelde bevoegdheid, komt het regelmatig voor dat een geschil raakvlakken heeft met meerdere rechtsgebieden of dat meerdere hoogste rechterlijke instanties zich bevoegd achten.
Van Loon bespreekt in zijn proefschrift de verhouding tussen de hoogste rechterlijke instanties besproken waarbij een bestuursrechter betrokken is. Hoe komt het dat meerdere rechterlijke instanties bevoegd zijn hetzelfde geschil te beoordelen en wat zou een rechter met uitspraken van andere rechters moeten doen? Komen deze instanties tot dezelfde oordelen over de verbindendheid en interpretatie van algemeen verbindende voorschriften en de vaststelling van feiten? Welke uitgangspunten hanteren zij en leiden deze ook tot het ontstaan van rechtseenheid? Of zijn er verschillen en zijn wijzigingen in het stelsel vereist om tot rechtseenheid te komen?
De slotsom van het onderzoek is dat de verschillende Nederlandse hoogstrechterlijke instanties alle streven naar het zoveel mogelijk bereiken van rechtseenheid en het wegwerken van bestaande verschillen in jurisprudentie. Voor het bereiken van daadwerkelijke rechtseenheid tussen die instanties zijn echter aanpassingen van het stelsel vereist. In het proefschrift wordt daartoe het voorstel gedaan te komen tot één hoogste bestuursrechterlijke instantie, het Hoog Administratief Hof, en het wettelijk mogelijk te maken de beslechting van een geschil op te dragen aan een verenigde kamer, samengesteld uit rechters afkomstig uit de verschillende hoogste rechterlijke instanties.
