Proefschrift
Waarom stichten jullie niet een eigen school?: religieuze identiteitsontwikkeling van islamitische basisscholen 1988-2013
Op 9 juni 2021 verdedigde Bahaddin Budak succesvol zijn proefschrift en promoveerde.
- Auteur
- B. Budak
- Datum
- 09 juni 2021
- Links
- Leiden Repository
Deze studie beschrijft hoe de interpretaties, aspiraties en de uitbouw van de schoolidentiteit van islamitische basisscholen zich in de periode 1988-2013 hebben ontwikkeld. Er wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste keermomenten in het islamitisch onderwijs en stilgestaan bij de invloed die deze keermomenten hebben gehad op de identiteitsontwikkeling.
In dit kwalitatief onderzoek komen de bestuurders en directeuren van islamitische basisscholen met tenminste 10 jaar ervaring in de identiteitsontwikkeling van scholen aan bod. Via half gestructureerde
diepte-interviews wordt teruggeblikt op de ontwikkeling van de religieuze identiteit van islamitische basisscholen in Nederland.
Het onderzoek laat zien hoe complex en divers de identiteit van islamitische basisscholen in Nederland is. De belangrijkste interne en externe factoren en actoren worden besproken die invloed hebben gehad op de ontwikkeling van de schoolidentiteit. Nationale en internationale gebeurtenissen zijn aanleiding geweest voor een maatschappelijk debat waarin de rol van islamitische basisscholen betreft de integratie van moslims in twijfel werd gebracht. Islamitische scholen zijn mede door deze negatieve aandacht van introverte organisaties verandert in extroverte organisaties. Deze discussie heeft voorts gezorgd voor een ongelijke behandeling van deze scholen. Dit onderzoek laat juist zien hoe belangrijk deze scholen zijn voor de emancipatie van moslims in Nederland. Moslims nemen immers zelf de verantwoordelijkheid om het onderwijs te verzorgen. Islamitische basisscholen zijn typisch Nederlandse scholen die een belangrijke bijdrage leveren aan een veilig pedagogisch klimaat. Deze emancipatieproces is te danken aan artikel 23 van de Nederlandse Grondwet.
De identiteit van deze scholen wordt met name bepaald door hoe de smalle identiteit in praktijk vorm krijgt. Hierbij speelt de culturele en religieuze achtergronden van de Turkse en Marokkaanse
gemeenschappen waar ouders, leerlingen en leerkrachten uit voortkomen, van grote invloed. Tussen deze twee gemeenschappen bestaan regelmatig verschillen in identiteitsopvattingen. Ook de nietmoslimleerkracht blijkt een belangrijke bijdrage te leveren aan de gewenste identiteit. Deze beleefde identiteit is niet gelijk aan de formele identiteit. De categorisering van islamitische basisscholen zoals
orthodox, liberaal, salafistisch doet om deze reden geen recht aan de werkelijkheid van de school. Een islamitische basisschool heeft immers meerdere identiteiten omdat meerdere actoren de schoolidentiteit
inkleuren.
Supervisor: prof. dr. mr. M. Berger