Proefschrift
Verandering van geloofsvoorstelling: Analyse van legitimaties door Antony Flew, Cees Dekker en Raymond Bradley
Michiel Pronk verdedigde zijn proefschrift op 30 maart 2016
- Auteur
- Michiel Pronk
- Datum
- 30 maart 2016
- Links
- Leiden University Repository
Promotor: Prof.dr. W.B. Drees
Veranderen van gedachten, het gebeurt iedereen weleens. Op het ene moment meen je dat positie A een goede is, maar na verloop van tijd vind je dat positie B toch beter is. Je probeert die verandering te rechtvaardigen: je hebt de beschikking gekregen over nieuwe kennis of een oud argument bleek toch niet waterdicht. Dit proces vindt ook plaats op het gebied van geloofsvoorstellingen. Bij dit proces zijn de vragen te stellen: kun je over de nieuwe positie wel spreken als beter dan de vorige? Is het veranderingsproces wel zo gegaan als gesuggereerd wordt?
In dit proefschrift gaat het over deze vragen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een analysemodel dat geïnspireerd is door de wetenschapsfilosofie van Imre Lakatos. Met verschillende begrippen die hij muntte, worden drie casussen besproken. Zo komt de verandering van geloofsvoorstelling van Antony Flew aan bod: vanuit een atheïstisch standpunt kwam de Engelse filosoof tot een deïstisch godsbeeld. Deze verandering was vooral in de Angelsaksische wereld geruchtmakend: verschillende theïsten omarmden hem en verschillende atheïsten trokken de verandering in twijfel. De tweede casus gaat over de geloofsverandering van Cees Dekker, een Nederlandse natuurkundige en universiteitshoogleraar aan de Technische Universiteit die veranderde van geloofsvoorstelling binnen zijn geloof, het christendom: van sympathisant van intelligent design werd hij theïstisch evolutionist. Dit houdt een veranderde houding in ten aanzien van hoe God betrokken is bij het ontstaan van de wereld. Zijn verdediging van het intelligent design heeft enkele jaren geleden in de Nederlandse media veel stof doen oplaaien. In de laatste casus komt Raymond Bradley, een Nieuw-Zeelandse hoogleraar filosofie, aan bod die eerst geloofde in God en later niet meer.
Belangrijke conclusies van dit onderzoek zijn dat het publiek bepalend is voor hoe iemand zijn geloofsverandering rechtvaardigt, en dat het buitengewoon moeilijk is om de waarde van een verandering te bepalen, uitgaande van algemeen wijsgerige principes.