Boek
Vechten, bidden en verplegen
J.A. Mol, 'Vechten, bidden en verplegen. Twaalf opstellen over de ridderorden in de Noordelijke Nederlanden' (2011) Verloren.
- Auteur
- J.A. Mol
- Datum
- 15 februari 2011
- Links
- Uitgeverij Verloren
Vechten, bidden en verplegen waren de hoofdactiviteiten van de middeleeuwse ridder- en hospitaalorden. Ze werden gesticht in de twaalfde eeuw om pelgrims op te vangen en te beschermen in het Heilig Land, maar ook ingezet om vijanden van de christenheid te bestrijden. Daarvoor verwierven ze bezittingen in heel Europa, wat hen tot machtige broederschappen maakte.
In de Noordelijke Nederlanden, inclusief de zich tot Bremen uitstrekkende Friese landen, waren het vooral de johannieters en de Duitse Orde die conventen en beheerscentra stichtten. Deze werden bewoond door priesters en ridders en zelfs ook zusters. In twaalf thematische studies komen hun ontwikkelingslijnen en bijzondere karaktertrekken aan bod, vanaf hun ontstaan ten tijde van de kruistochten tot aan de Hervorming. Daarbij worden waar mogelijk beide orden met elkaar vergeleken en wordt een aantal van hun leden gevolgd, in de Utrechtse vestigingen maar ook in Palestina, Pruisen en Lijfland.
Inhoudsopgave
Woord vooraf Inleiding Vechten of verplegen? Ontstaan en begintijd van het huis en de balije van Utrecht van de Duitse Orde De johannieter zusters in middeleeuws Friesland De johannieters van Sneek. Namen, herkomst en carrières Netwerken voor het Heilige Land. Jacob van Zuden en de expansie van de johannieters in het bisdom Utrecht (geschreven samen met Florence Koorn) De johannieter commanderij van Wemeldinge Nederlandse ridderbroeders van de Duitse Orde in Lijfland. Herkomst, afkomst en carrières Een toevluchtsoord voor de 'arme' adel. Veranderingen in de toelating van ridderbroeders tot de Duitse Orde in de vijftiende eeuw Crisis in Pruisen, crisis in de balijen? De casus Utrecht, 1443-1469 Friesland en Groningen onder de Duitse Orde? Een fantastisch plan van hoogmeester Albrecht van Brandenburg-Ansbach uit 1517 Verrader van Lijfland? De Nederlandse ordemaarschalk Jasper van Munster en het begin van de Lijflandse crisis, 1554-1557 Proberen te overleven. De geestelijke ridderorden in Utrecht, 1580-1620 Het middeleeuwse erfgoed van de Duitse Orde in Nederland Bronnen en literatuur Lijst van afbeeldingen en kaarten Register van plaatsen en personen Over de auteur
Johannieter priesterbroeder ca. 1525 uit Utrecht.
J.A. Mol, Vechten, bidden en verplegen. Twaalf opstellen over de ridderorden in de Noordelijke Nederlanden . Bijdragen tot de Geschiedenis van de Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht 5 (Hilversum, uitgeverij Verloren, 2011): ISBN: 9789087042523, 368 pp., 33 Euro.