Hoe Caspar Reuvens de held werd van de Nederlandse archeologie
Leidse archeologie is booming. Daarom betrokken de archeologen onlangs het Van Steenisgebouw; de behuizing aan de Reuvensplaats was te krap geworden. Die expansie zou naamgever Caspar Reuvens (1793-1835) deugd hebben gedaan. 5 wapenfeiten van ‘s werelds eerste hoogleraar archeologie die we nog altijd koesteren.
Rechten en klassieke talen
Hoe het begon: de grondlegger van de Leidse archeologie begint zijn studententijd met rechten in Leiden. Zijn hart ligt echter bij de klassieke wereld. Daarom gaat hij ook klassieke talen studeren en al snel maakt hij faam in dit vakgebied. In 1815 wordt hij hoogleraar in de klassieke letteren in Harderwijk. Maar Reuvens is niet alleen gefascineerd door oude teksten. Door bezoeken aan gerenommeerde musea in Engeland en Frankrijk raakt hij gegrepen door antieke en prehistorische voorwerpen en wordt ook archeologie zijn specialisme.
1. Nieuwe onderzoeksmethoden
Begin 19e eeuw is archeologie nog geen zelfstandige discipline, maar een onderdeel van filosofische en historische wetenschappen. Met de opkomst van nieuwe onderzoeksmethoden komt daar verandering in en Reuvens speelt hierin een belangrijke rol. Reuvens zorgt ervoor dat de vondsten op een nieuwe, wetenschappelijke manier geregistreerd worden. Hiermee is hij zijn tijd vooruit.
2. ’s Werelds eerste hoogleraar archeologie
Zijn pionierswerk blijft niet onopgemerkt. In 1818 wordt hij in Leiden buitengewoon hoogleraar in de archeologie, de eerste in Nederland én de eerste in de rest van de wereld. Reuvens is dan pas 25 jaar oud.
3. Eerste opgraving van Nederland
Recente opgravinigen bij Romeins Voorburg
Reuvens tijdgenoten zijn voornamelijk geïnteresseerd in de klassieke mediterrane wereld en Egypte. Maar Reuvens is ook razend benieuwd naar de schatten in de Nederlandse bodem. In de periode 1827-1834 leidt hij de eerste en meteen ook echte grote archeologische opgraving van Nederland: de blootlegging van de Romeinse nederzetting Forum Hadriani (Romeins Voorburg). Dankzij zijn zorgvuldige methoden kunnen latere generaties de ontdekkingen opnieuw interpreteren. Dat gebeurt zelfs tot op de dag van vandaag, met als meest recente voorbeeld de Leidse archeoloog Mark Driessen. Hij publiceerde onlangs een boek over zijn eigen opgravingen bij Forum Hadriani.
4. Veelzijdig archeloog met hart voor de samenleving
Etruskisch beeldje. 2e eeuw voor Christus. Collectie RMO
Reuvens beperkt zich niet tot opgravingen in Nederland: met zijn andere been staat hij in de klassieke mediterrane wereld. Door bezoeken aan de beste Europese musea raakt hij geïnspireerd: Nederland moet ook een archeologisch museum krijgen dat burgers kunst en voorwerpen uit de Klassieke Oudheid en prehistorie toont. De jonge Reuvens lobbyt niet alleen bij de Leidse universiteit, hij realiseert zich dat er veel geld nodig is en houdt vurige pleidooien bij de regering en koning Willem I. De koning raakt gecharmeerd van het plan en met diens zegen en financiële ondersteuning laat Reuvens veel opgravingen verrichten en oudheden opkopen.
5. Rijksmuseum voor Oudheden
Dankzij deze collectie sticht de koning in 1818 het Rijksmuseum voor Oudheden (RMO) in Leiden. Natuurlijk wordt Reuvens de eerste directeur van dit museum. Een lange carrière is de archeoloog helaas niet gegund: hij overlijdt op 42-jarige leeftijd aan een beroerte. Maar zijn nalatenschap is ongekend groot. Bezoek het RMO maar eens aan het Rapenburg. Naast waardevolle collecties uit de klassieke wereld en Noord-Afrika kunnen bezoekers hier terecht voor de topstukken uit de Nederlandse archeologie. Nog altijd die combinatie waar Reuvens zo dol op was.
(30 oktober 2014 - LvP)
Zie ook
-
New publication on the Roman harbour of Voorburg-Arentsburg by Mark Driessen
-
Houw met prehistorisch zwaard markeert opening verhuizing Archeologie
Studeren in Leiden
Bachelor
Master