Het moet een zandstorm zijn geweest, lezen we bij de Griekse geschiedschrijver Herodotus. Hij verhaalt over de Perzische koning Cambyses, die met 50.000 man de Egyptische woestijn ten hoogte van Luxor (toen Thebe) introk. De troepen zouden echter nooit terugkeren, want ze werden opgeslokt door een zandduin. Een fantastisch verhaal dat de gemoederen lang bezighield.

Kaper komt nu met een compleet nieuw verhaal. Hij beargumenteert dat het leger niet is verdwenen, maar verslagen. ‘Uit mijn onderzoek blijkt dat het leger niet op doortocht door de woestijn was, maar dat de oase Dachla de eindbestemming was. Daar zaten namelijk de troepen van de Egyptische rebellenleider Petoebastis III. Die lokte uiteindelijk het leger van Cambyses in een hinderlaag, en wist zo vanuit de oase een groot deel van Egypte terug te veroveren, waarna hij zich in de hoofdstad Memphis tot farao liet kronen.’

Kaper deed zijn ontdekking bij toeval, want hij was er niet actief naar op zoek. In samenwerking met New York University en de Universiteit van Lecce, doet hij al tien jaar opgravingen in Amheida, in de oase Dachla. Begin dit jaar ontcijferde hij op oude tempelblokken de volledige titulatuur van Petoebastis III. ‘Toen vielen de puzzelstukjes ineen,’ aldus de Egyptoloog. ‘De tempelblokken geven aan dat het een machtsbasis moest zijn geweest aan het begin van de Perzische periode. Dat gecombineerd met de geringe kennis die we hadden van Petoebastis III, de opgravingslocatie en het verhaal van Herodotus, maakt dat we de geschiedenis kunnen reconstrueren.’