Nieuw onderzoekscentrum voor Noordelijk Korea
Er is veel mythevorming over Noord-Korea, zegt hoogleraar Koreastudies Remco Breuker. Om die tegen te gaan richt hij een onderzoekscentrum op: 'Leiden iNK', het Leiden initiatieve on Northern Korea. 21 september houdt Breuker zijn oratie.
Andere grenzen
Als het over Korea gaat, kan Remco Breuker van het Leiden Institute voor Area Studies zich met passie uitlaten. 'Noord-Korea lijkt nu soms een beetje een paddenstoel-natie, er wordt gedaan alsof het land er - plop - ineens was. Alsof het geen geschiedenis heeft. Maar dat is natuurlijk niet zo.'
De oratie valt samen met de oprichting van het instituut 'Leiden iNK', het Leiden initiatieve on Northern Korea, dat zich richt op noordelijk Korea. Niet alleen op Noord-Korea aangezien de grenzen cultureel en historisch anders liggen dan de huidige politieke landsgrenzen. Breuker: 'We willen historisch onderzoek doen, maar ook outreach: contacten met pers, studenten en politiek, en uitwisselingen met Noord-Koreanen zelf, liefst op een laag, niet-politiek niveau.'
Mythevorming
Het initiatief is hoognodig, vindt Breuker, alleen al omdat er nogal wat misverstanden en mythevorming bestaan over de Democratische Volksrepubliek Noord-Korea. Dat het een puur stalinistische staat zou zijn, bijvoorbeeld, waar niemand binnenkomt, en waarover niets naar buiten komt.
'Je komt een heleboel te weten over het land als je alleen al de staatspropaganda leest. Ja, die is agressief over Zuid-Korea en de VS. Maar aan de andere kant sta je soms verbaasd over wie er allemaal langskomen in Noord-Korea.'
Buitenlandse investeringen
Zo wordt het nieuwe mobiele telefonienet van Noord-Korea gebouwd door een Egyptisch bedrijf. 'De Egyptenaren zijn graag geziene gasten, daar doet niemand moeilijk over.' En puur communistisch is het land eigenlijk ook niet meer. 'De beste manier om als Noord-Koreaan carrière te maken is in de handel te gaan. En een van de meest gebruikte termen in de propaganda is buitenlandse investeringen.'
De nadruk die met betrekking tot Noord-Korea op de politiek ligt in plaats van op cultuur en geschiedenis is volgens Breuker verklaarbaar omdat de meeste Noord-Korea-experts politieke wetenschappers zijn. 'Vaak spreken die de taal niet, en kennen ze de cultuur slecht.'
Huilen
'Neem bijvoorbeeld het huilen van Noord-Koreanen toen Kim Jong Il stierf. Daar wordt lacherig over gedaan. We gaan ervan uit dat dat wel afgedwongen zal zijn. Maar aan de andere kant was Kim Jong Il ook een zekerheid in het leven van Noord-Koreanen, wat ze ook van hem vonden. Die is nu weggevallen, en de angst en argwaan voor de buitenwereld is extreem.'
Tegelijkertijd vindt Breuker dat de Nederlandse pers genuanceerder is gaan berichten over Noord-Korea. 'En daarmee bedoel ik niet per se positiever. Het regime is verwerpelijk, en schendt op grote schaal de mensenrechten, laat ik dat vooropstellen. Maar hoe gaat dat ooit veranderen? De optie van militair ingrijpen is er eenvoudig niet.'
Toenadering en begrip
Toenadering en meer begrip is de enige keuze, denkt Breuker. Dat historici banden moeten onderhouden met de maatschappij beargumenteert hij in zijn oratie passend met een verwijzing naar het Koryo-rijk (918-1392), een succesvol koninkrijk op het Koreaanse schiereiland waar de rol van bestuurder, historicus en politicus naadloos in elkaar overliepen.
'Natuurlijk ben ik voor strikt onafhankelijke wetenschap', zegt Breuker, 'maar ik ben er ook voorstander van dat er verbinding is met contemporaine problemen.'