Ook met shotje oxytocine deinst verlegen persoon terug voor boos gezicht
Onder invloed van oxytocine laten mensen zich minder afschrikken door boze gezichten. Maar dat gebeurt alleen als ze niet sociaal angstig zijn. Dat stellen Leidse en Nijmeegse psychologen in een publicatie in Psychological Science.
Emoties herkennen
Mensen herkennen doorgaans beter andermans emoties als ze het hormoon oxytocine toegediend krijgen, zo blijkt uit eerdere onderzoeken. Maar wat doen ze met die informatie? Die vraag is nog niet goed onderzocht, vindt de Leidse psychologe Ellen de Bruijn. Ze onderzoekt waarom mensen met psychiatrische aandoeningen vaak ernstige problemen hebben in sociale situaties. En ze wil weten of het hormoon oxytocine voor andere reacties kan zorgen. Samen met haar promovendus Sina Radke onderzocht De Bruijn hoe proefpersonen met een snufje oxytocine reageren op boze of vrolijke gezichten.
Toenadering - vermijding
Haar team liet gezonde mannelijke proefpersonen twee keer een zogenaamde toenadering-vermijdingstaak uitvoeren. De ene keer ontvingen ze oxytocine via een neusspray, de andere keer een placebo. Vervolgens werd gekeken hoe zij reageerden op blije en boze gezichten op een computerscherm. De proefpersonen konden met een joystick de gezichten naar zich toe halen (waardoor de gezichten groter werden) of van zich afduwen (waardoor ze krompen).
Niet extreem verlegen
Het hormoon zorgde voor een duidelijk effect. De Bruijn: ‘Onder invloed van oxytocine laten mensen zich minder afschrikken door boze gezichten; ze halen deze juist naar zich toe. Dat geldt alleen voor mensen die laag scoren op sociale angsten en dus geen last hebben van grote verlegenheid of vermijdingsgedrag in sociale situaties.’ Mensen die sociaal angstig zijn, vertonen ook onder invloed van oxytocine dezelfde reactie als met een placebo: ze zoeken blije gezichten op en vermijden boze gezichten.
Wondermiddel
Die uitkomst stemt overeen met recente onderzoeken naar de werking van oxytocine. De Bruijn: ‘Oxytocine is lange tijd beschouwd als het wondermiddel dat mensen socialer kan maken, maar steeds meer onderzoeken van de laatste tijd nuanceren dat beeld. Het effect hangt sterk af van de context. Het is, evolutionair gezien, niet altijd voordelig om alleen maar sociaal naar iedereen te zijn, want je moet bijvoorbeeld ook onderscheid maken tussen vrienden en vijanden.’
Verminderde angst of meer agressie?
De vraag blijft waarom mensen met oxytocine boze gezichten opzoeken. De Bruijn deed eerder vergelijkbaar onderzoek onder psychopaten in een tbs-kliniek en zij zochten – zonder toediening van oxytocine - ook meer toenadering tot boze gezichten. De Bruijn: ‘Het kan het gevolg zijn van verminderde angstgevoelens, of het kan duiden op meer agressie.’ Dankzij haar nieuwe Vidi-subsidie van NWO kan ze vervolgonderzoek doen naar de effecten van oxytocine bij patiënten die worstelen met sociale angsten en een psychopatische stoornis. ‘We hopen duidelijker te krijgen hoe oxytocine precies werkt en of en wanneer het deze mensen kan helpen.’
(4 juli 2013 - LvP)
|
Oxytocine is een hormoon en een neutrotransmitter. De stof wordt van nature aangemaakt bij positief onderling contact zoals aankijken en aanraken. Een hogere dosis is bevorderlijk voor de relatie tussen ouders en kinderen en in vriendschappelijke en seksuele contacten. Maar oxytocine kan er ook voor zorgen dat mensen zich agressiever gedragen ten opzichte van mensen uit een concurrerende groep. |
Zie ook
-
‘Acting on anger’, Psychological Science, Sina Radke, Karin Roelofs, Ellen de Bruijn
-
'Psychopaths lack the automatic avoidance of social threat', Psychiatry Research, Ellen de Bruijn e.a.
-
'Op zoek naar het knuffelhormoon', Televisieprogramma VRT
-
'Snufje oxytocine maakt hardhandig opgevoede vrouw niet socialer', artikel website Universiteit Leiden
Health across the Human Life Cycle is een van de zes profielthema's in het onderzoek van de Universiteit Leiden