Het rijk gedecoreerde 12de eeuwse psalter van Lodewijk de Heilige, koning van Frankrijk, is een toonbeeld van hoofse en dramatische vertelkunst.

Van Prins Diponegoro tot keizerlijke zegels uit China

De tentoonstelling laat ook de rijkdom en grote diversiteit van de oosterse collecties zien: van Chinees drukwerk uit de 14^de-eeuwse Yuan dynastie met keizerlijke zegels tot dichtbundels uit 16^e-eews Perzië en van een Japans traktaat over walvissen tot een plattegrond van het kasteel van de shogun te Edo. Uniek zijn een brief van de sultan van Atjeh op blauw geprepareerd papier aan stadhouder Frederik Hendrik (1639) en een tekening van de rebelse Javaanse prins Diponegoro. Het absoluut zwaarste object op de tentoonstelling is een koperen Zuid-Indiase charter uit de 11^de eeuw.

Anoniem, Prins Diponegoro van Yogyakarta. Geaquarelleerde tekening. Java, eind 19e eeuw. Legaat van Jhr C.H. Snouck Hurgronje in 1936

Van Rembrandt tot mysterieuze verrassingen zoals Humbert de Superville

Hendrik Voogd, De watervallen van Tivoli. Gewassen potloodtekening, begin 19de eeuw. Overgedragen vanuit Kasteel Duivenvoorde in Voorschoten in 1959.

Uit de zo’n 13.000 nummers tellende verzameling tekeningen worden werken van grote meesters als Jan Gossaert, Hendrick Goltzius en Rembrandt van Rijn tentoongesteld, maar ook van de mysterieuze 19^de-eeuwse symbolist, geleerde en eerste directeur van het Leidse Prentenkabinet D.P.G. Humbert de Superville. De herwaardering van zijn tekeningen – hij maakte er duizenden – gaf de doorgaans voor saai versleten Nederlandse kunst van rond 1800 een nieuwe impuls.

Op ontdekkingsreis met Blaeu en de VOC

De collectie kaarten en atlassen omvat ongeveer 60.000 kaarten, 1.500 atlassen en 25.000 topografische prenten en tekeningen. De nadruk ligt op de 17de en 18de eeuwse cartografie en een belangrijk deel van de collectie bestaat uit manuscriptkaarten. De kaarten van Blaeu en Van Keulen, VOC-plattegronden, atlassen van Ptolemaeus en Montanus, die op de tentoonstelling te zien zijn, bieden een verrassend helder inzicht in de wereld en hoe deze door de eeuwen heen ontdekt, doorkruist en veroverd is.

Gerard van Keulen, 'De kusten van Nova Granada en ’t Eijland California zijnde de Noordelijkste Zeekusten in de Zuijt Zee int groot'. Manuscriptkaart op papier met gedrukte kompaslijnen, 1721. Collectie Van Keulen, aangekocht in 1908.

Primeur: complete fotoserie van Erwin Olaf tentoongesteld

Erwin Olaf, 'Minerva'. Uit de serie: Leidens Beleg en Ontzet (2011). © Erwin Olaf, Amsterdam.

De collectie foto’s en fotografica beslaat de gehele geschiedenis van de fotografie, van zeldzaam vroege opnames uit het midden van de 19de eeuw tot werken van internationale grootheden als Alfred Stieglitz, Richard Avedon, Emmy Andriesse en Ed van der Elsken uit de 20ste eeuw, maar ook Erwin Olaf uit onze tijd.

In 2011 maakte Erwin Olaf in opdracht van Universitaire Bibliotheken Leiden en Museum De Lakenhal een fotoserie gebaseerd op de geschiedenis van het Leidens Beleg en Ontzet. Speciaal voor de tentoonstelling Wereldschatten! wordt de serie voor het eerst in haar totaliteit tentoongesteld.

Samenwerking met musea

Universitaire Bibliotheken Leiden werkt regelmatig samen met musea en andere instellingen om het erfgoed uit haar bijzondere collecties voor iedereen toegankelijk te maken.

Andere tentoonstellingen in 2013:

• Turksche boucken. De oosterse verzameling van Levinus Warner, Nederlands diplomaat in zeventiende-eeuws Istanbul van 16 december tot en met 3 maart 2013 in Museum Meermanno.

• Constantijn en Christiaan Huygens. Een gouden erfenis van 25 april tot en met 28 augustus 2013 in de Grote Kerk in Den Haag.

Meer informatie

Voor meer informatie over de tentoonstelling WERELDSCHATTEN! kunt u bij Universitaire Bibliotheken Leiden contact opnemen met Kasper van Ommen of Jef Schaeps.

Magna Commoditas: 425 jaar universiteitsbibliotheek

De bibliotheek van de Universiteit Leiden is de oudste in ons land en een van de rijkste ter wereld. Zij wordt in één adem genoemd met de eeuwenoude universiteitsbibliotheken van Parijs, Oxford, Heidelberg en Padua. Naast aan het immense boekenbestand dankt de Leidse bibliotheek haar mondiale reputatie vooral aan de zogenaamde Bijzondere Collecties van westerse en oosterse manuscripten, zeldzame drukken, tekeningen, topografische kaarten, foto’s en fotografica.

In 1575 schonk Willem van Oranje de nieuw gestichte universiteit van Leiden haar eerste boeken. Het betrof de meertalige uitgave van de Bijbel, de Biblia polyglotta, die enkele jaren eerder bij Christoffel Plantijn in Antwerpen gedrukt was. In de loop van de 16de tot de 20e eeuw groeide de verzameling, vooral dankzij de schenkingen van internationaal gerenommeerde geleerden als Daniel Heinsius, Joseph Scaliger en Christiaan Huygens. Met de aankoop van de beroemde bibliotheek van Isaac Vossius wist de bibliotheek haar bestand zelfs te verdubbelen.

Ter gelegenheid van het 425-jarig bestaan van de Universitaire Bibliotheken Leiden is de rijk geïllustreerde publicatie Magna Commoditas. Leiden University's Great Asset. 425 Years of Library Services and Collections door Christiane Berkvens-Stevelinck verschenen (2012, Leiden University Press). Behalve een overzicht van de roemruchte geschiedenis van de universitaire bibliotheek van Leiden beschrijft deze publicatie de impact van de digitale revolutie en andere actuele ontwikkelingen op het bibliotheekwezen. De publicatie is onder meer online en in de winkel van Museum De Lakenhal verkrijgbaar.

Lees ook

• De Bijzondere Collecties van de Universiteit Leiden

• Ontvang regelmatig een bijzonder collectiestuk in uw mailbox

Nieuwsredactie