Eén gebeurtenis, verschillende verhalen
Gul Özateşler onderzocht machtsverhoudingen en ongelijkheid tussen bevolkingsgroepen. Dat deed ze aan de hand van een casus: de gedwongen verhuizing van zigeuners uit de Turkse stad Bayramiç in 1970. Waarom gebeurde dat, en hoe?
Ander verhaal
Ze sprak met inwoners van de stad die destijds bij de gebeurtenissen betrokken waren. Opvallend was dat niet-zigeuners een heel ander verhaal vertelden dan zigeuners. Blijkbaar hangt de manier waarop men zich historische gebeurtenissen herinnert, grotendeels af van maatschappelijke positie, persoonlijke belangen, machtsverhoudingen en heersende opvattingen.
Categorieën
Insteek van Özateşlers onderzoek was de dynamiek van machtsrelaties, ongelijkheden en hiërarchische verhoudingen binnen de maatschappij. Haar conclusie is dat veranderende machtsverhoudingen in een samenleving invloed hebben op de inhoud en de functie van etnische categorieën. Die worden gebruikt om machtsverhoudingen en ongelijkheden te scheppen en in stand te houden.
Elke samenleving kent sociale categorieën: groepen die bestaan uit mensen die bepaalde kenmerken delen, zoals beroep, geslacht of etniciteit, maar verder geen of nauwelijks onderlinge binding hebben.
Kritisch
Het onderzoek laat zien hoe mensen categorieën en stigma’s gebruiken om zich af te zetten tegen degenen van wie ze menen dat die hun belangen schaden (vooral die op sociaal-economisch terrein). In Özateşlers optiek is het daarom zaak dat we kritisch staan tegenover bestaande machtsverhoudingen en heersende opvattingen.
Geschiedschrijving
Daarnaast stelt ze dat ook de verhalen van gemarginaliseerde groepen onderdeel moeten uitmaken van de geschiedschrijving. Zonder dat perspectief op de geschiedenis is het onmogelijk om het onderzoek naar de dynamiek van machtsverhoudingen in een samenleving te begrijpen.
Promotie
Gul Özateşler
Promotiedatum: 12 januari 2012
Promotor: prof.dr. Leo Lucassen en prof.dr. Ayşe Buğra
Co-promotor: prof.dr. Wim Willems
(12 januari 2012)