Witte dwerg met partner flitst elke twee uur
beeld: Daniëlle Futselaar/artsource.nl
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft aangetoond dat een witte en rode dwergster radiopulsen uitzenden. De dwergsterren draaien elke twee uur om elkaar heen. Door de ontdekking weten astronomen nu dat het monopolie op heldere radioflitsen niet alleen bij neutronensterren ligt. In het team zitten twee onderzoekers die aan de Sterrewacht zijn verbonden: Joseph Callingham en Timothy Shimwell.
Dankzij waarnemingen met meerdere telescopen konden de onderzoekers de oorsprong van zulke pulsen voor het eerst met zekerheid vaststellen. Ze publiceren hun bevindingen in Nature Astronomy.
De afgelopen jaren zijn er dankzij betere analysetechnieken radiopulsen ontdekt die tussen de seconden en minuten duren en van sterren uit de Melkweg lijken te komen. Er bestaan veel hypotheses voor de veroorzakers van deze pulsen, maar tot nu toe ontbrak hard bewijs. Een internationaal onderzoek geleid door de Nederlandse Iris de Ruiter brengt daar nu verandering in. De Ruiter is in oktober 2024 gepromoveerd aan Universiteit van Amsterdam en is nu postdoc aan de University of Sydney in Australië.
De Ruiter ontwikkelde in het laatste jaar van haar promotieonderzoek een methode om radiopulsen van seconden tot minuten te zoeken in het archief van LOFAR. Tijdens het verbeteren van de methode ontdekte ze één puls in waarnemingen uit 2015. Toen ze daarop meer archiefdata uit hetzelfde hemelgebied doorspitte, ontdekte ze zes extra pulsen. Alle pulsen komen van een bron genaamd ILTJ1101.
De Leidse onderzoekers hielpen met hun expertise de LOFAR-data te doorgronden en te interpreteren waardoor deze ontdekking vorm kreeg.
Meer weten?
Sporadic radio pulses from a white dwarf binary at the orbital period. Door: I. de Ruiter, K.M. Rajwade, C.G. Bassa, A. Rowlinson, R.A.M.J. Wijers, C.D. Kilpatrick, G. Stefansson, J.R. Callingham, J.W.T. Hessels, T.E. Clarke, W. Peters, R.A.D. Wijnands, T.W. Shimwell, S. ter Veen, V. Morello, G.R. Zeimann, S. Mahadevan. In: Nature Astronomy.