De Hoe?Zo! Show leert kinderen dat wetenschap helemaal niet saai is
Kinderen
Waarom is water nat en wat is ADHD? In De Hoe?Zo! Show krijgen nieuwsgierige groep 6-leerlingen antwoord op hun vragen. Promovendi laten zo zien hoe leuk de wetenschap kan zijn én leren ondertussen beter communiceren over hun onderzoek.
Kinderen zitten vol vragen. De Hoe?Zo! Show geeft leerlingen uit groep 6 de kans om deze vragen te stellen aan promovendi van verschillende Nederlandse universiteiten. Het project, georganiseerd door de Universiteit Utrecht en gefinancierd door de NWO, probeert kinderen kritisch te leren te denken, goede vragen te stellen en betrouwbare bronnen te herkennen. Een van de wetenschappers die dit jaar op het podium staat, is de Leidse psycholoog Anouschka van Dijk. ‘Helaas vermindert het vertrouwen in de wetenschap bij het algemene publiek de laatste jaren. Ik hoop dat we met De Hoe?Zo! Show aan kinderen kunnen laten zien dat de wetenschap en wetenschappers goede intenties hebben en te vertrouwen zijn.’
Geen saaie mensen in labjassen
‘Het project bestaat voor de leerlingen uit twee onderdelen,’ vertelt Van Dijk. ‘De klassen volgen eerst samen met hun docent een pakket van vijf lessen. Daarin leren de kinderen bijvoorbeeld om een goede onderzoeksvraag te stellen, maar ook hoe je zelf een experiment moet uitvoeren, waar je betrouwbare informatie kan opzoeken en hoe je antwoord kan vinden op een onderzoeksvraag.’ Nadat de scholieren klaar zijn met het lespakket gaan ze naar het theater. ‘Daar legt een presentator uit hoe de wetenschap werkt en laten wij zien dat we geen saaie mensen in witte labjassen zijn. We leggen kort uit wat ons onderzoek inhoudt, op een manier die ook groep 6’ers begrijpen. De kinderen kunnen daarna live hun vragen stellen. We krijgen dan twee keer tien minuten om drie vragen uit de zaal te beantwoorden.’ Daarvoor trekken de promovendi van alles uit de kast. Ballenbakballen worden bijvoorbeeld niet alleen gebruikt om uit te leggen hoe zwaartekracht werkt. Het zijn ook lichtdeeltjes of andere planeten.
Enthousiasme en teleurstelling
Het enthousiasme tijdens de show heeft Van Dijk verrast. ‘Ik had niet verwacht dat er zoveel handen de lucht in zouden gaan. Er zitten tweehonderd kinderen in de zaal en er zijn vaak wel honderd vragen.’ Ook na het optreden hoort ze veel positieve reacties. ‘We krijgen vaak de feedback dat kinderen het fantastisch vonden en er op school nog lang over napraten. Soms komen ze naar ons toe om te zeggen: “Ik wil ook wetenschapper worden.”’ Toch zijn kinderen ook weleens teleurgesteld. Niet alle vragen worden beantwoord en sommige onderwerpen zijn te complex om duidelijk toe te lichten. ‘Gelukkig zijn kinderen hun teleurstelling meestal na tien seconden alweer vergeten.’
Comfortzone
Dat Van Dijk bij De Hoe?Zo! Show terecht is gekomen, is niet gek. ‘Ik had altijd een vrij stoffig beeld van wetenschappers. Als eerstegeneratiestudent was het voor mij allemaal een beetje vreemd.’ Om kinderen, net zoals zijzelf, kennis te laten maken met de wetenschap, besloot ze daarom uit haar comfortzone te stappen. Na twee trainingsdagen sprong Van Dijk in het diepe: ‘van tevoren was ik echt heel zenuwachtig.’
'Als je voor driehonderd kinderen hebt opgetreden, lijken honderd bachelorstudenten ineens een stuk minder eng.’
Belangrijke lessen
Groep 6-leerlingen zijn niet de enige die wat opsteken van De Hoe?Zo! Show. Promovendi verbeteren namelijk hun wetenschapscommunicatievaardigheden door moeilijke dingen op een makkelijke manier uit te leggen. Van Dijk werd daarnaast beter in improviseren en leerde meer op zichzelf te vertrouwen: ‘Als je voor driehonderd kinderen hebt opgetreden, lijken honderd bachelorstudenten ineens een stuk minder eng.’ Van andere promovendi leerde Van Dijk dat je dingen vanuit verschillende perspectieven kan benaderen. ‘Andere wetenschapers kijken vanuit hun expertise helemaal anders tegen bepaalde dingen aan dan ik.’ Natuurlijk stak ze ook wat op van de kinderen uit de zaal: ‘Ik wist wel dat kinderen veel meer openstaan voor nieuwe ideeën dan volwassen, maar om dat ook echt in actie te zien, was bijzonder."
Op 21 maart treedt Van Dijk in Alphen aan den Rijn voor het laatst op met De Hoe?Zo! Show. Ze speelt dan zoals iedere keer drie shows. Ondanks dat dit een behoorlijke uitputtingsslag kan zijn, drukt het voor de promovendus de pret niet. Enthousiast vertelt ze: ‘Ik zit nooit met een positiever gevoel in de trein terug dan na De Hoe?Zo! Show.’