Van Den Haag tot Terschelling: hoe spelletjes spelen op Oerol het onderwijs verandert
Kunnen spelletjes op het Oerol Festival het onderwijs verbeteren? Antropoloog Caroline Archambault introduceert speelse innovatie in haar vak ArtWorks for Sustainable Livelihoods, waarin ze onderzoekt hoe kunst inzichten biedt in en pleit voor duurzaam leven.
Kun je uitleggen wat dit vak inhoudt en hoe het studenten betrekt bij duurzaam leven?
'Ik geef een semester lang het vak Searching for Sustainable Livelihoods aan het Leiden University College. Een centrale vraag waarmee we starten, is: wat voor leven willen mensen leiden, en hoe verhoudt dat zich tot onze omgeving? Tijdens het vak verdiepen studenten zich in het concept van duurzame bestaanszekerheid, dat breed wordt gedefinieerd en niet alleen financiële zekerheid omvat, maar ook andere essentiële aspecten van welzijn, zoals identiteit en verbondenheid. Het onderzoekt hoe deze elementen samenhangen met de interactie met het milieu en of ze duurzaam zijn voor toekomstige generaties van mensen en andere soorten.'
Hoe helpt het vak studenten om systemen van bestaanszekerheid en relaties tussen mens en milieu te begrijpen?
'Het wordt steeds complexer om na te denken over hoe we in zo'n dynamische omgeving onze bestaansmiddelen kunnen creëren. Daarom train ik studenten om de systemen van bestaansmiddelen en de relatie tussen mens en milieu te begrijpen door dit te onderzoeken aan de hand van het leven van mensen en hun dagelijkse leven. Het vak begint in Den Haag en eindigt in een 10-daagse veldcursus op Terschelling, een van de Waddeneilanden, waar de strijd om duurzaam bestaan heel anders is dan in de stad. waar de uitdagingen van duurzame bestaanszekerheid heel anders zijn dan in de stad.
Bij het geven van dit vak richt ik me erop studenten te helpen begrijpen wat mensen willen, hoe ze omgaan met hun omgeving en hoe ze zich aanpassen aan uitdagingen. Hoewel ik dit vak aanvankelijk in Oost-Afrika gaf, hoef je niet ver weg te gaan om een diversiteit aan bestaansmiddelen te zien. Mijn onderwijsassistent Sebastiaan Grosscurt, een oud-student van LUC, is een expert op Terschelling en samen hebben we de cursus daarheen verplaatst. Het Oerol-festival, dat gewijd is aan kunst die de relatie tussen mens en milieu verkent, vond toevallig precies op dat moment plaats.
Hoe laat dit project het innovatieve onderwijs bij LUC zien?
'De innovatie ligt in het veldwerk dat tijdens het festival plaatsvindt. De festivalsfeer creëert een speelse gemeenschap waarin studenten op een creatieve manier kunnen onderzoeken, met behulp van methoden zoals spelletjes, tekenen, observatie en gesprekken. Dit biedt een alternatief voor de traditionele methoden, zoals enquêtes en interviews. Het gaat om leren op een leuke, interactieve manier. We maken gebruik van technieken zoals speelse tekensessies, waarmee studenten kunnen ontspannen, vertragen en openstaan voor nieuwe ervaringen met al hun zintuigen. Dit brengt nieuwsgierigheid en enthousiasme terug in het leerproces en verlaagt de drempel van het intimiderende idee van de ‘objectieve waarnemer.'
Hoe dompelen studenten zich onder in kunstinstallaties en gebruiken ze interactieve methoden om reacties van het publiek te begrijpen en te analyseren?
'Elke student krijgt een kunstinstallatie toegewezen om volledig te ervaren, zonder vooroordelen. Ze gaan er als deelnemers doorheen, doen ervaringen op en praten later met de kunstenaars. Daarna gaan ze met het publiek in gesprek door middel van speelse methoden zoals woordassociaties of tekeningen om hun reacties te begrijpen. Studenten worden dus getraind in veldwerk en veldmethoden, met een sterke nadruk op artistieke en speelse leermethoden (Insights), en aan het eind van de cursus produceren ze een kunstwerk (een spel of tijdschrift) dat de visie van mensen op duurzame middelen van bestaan laat zien en ervoor pleit (Artivism).' Je kan de kunstwerken vinden op deze website.
Wat was de reactie van de studenten op zo'n praktijkgerichte, andere aanpak?
'Ze vonden het geweldig. Velen van hen waren derdejaarsstudenten voor wie dit hun laatste LUC-ervaring was, en ze zeiden dat er geen betere manier was om het af te sluiten. Het sterke gemeenschapsgevoel dat ontstond tijdens de 10-daagse veldcursus was geweldig. Ook al hadden we te maken met slechte weersomstandigheden, de studenten kregen meer vertrouwen in hun veldwerkvaardigheden en voelden zich meer op hun gemak met onafhankelijk onderzoek.'
Ben je van plan om deze aanpak uit te breiden of aan te bieden aan andere universiteiten?
'Ja, ik heb gewerkt aan een website om deze methode aan te bieden als een curriculum dat anderen kunnen overnemen. Deze aanpak zou op veel festivals kunnen werken, niet alleen op Oerol.
Ik wil het lesprogramma blijven aanbieden, omdat de connecties die we hebben opgebouwd heel waardevol zijn, maar ik zou deze methode ook graag door anderen overgenomen zien worden. Leren van ervaringen kan leiden tot een diep, blijvend begrip. Ik ben een groot voorstander van het integreren van dit soort methoden in het hele onderwijs, vooral bij het aanpakken van complexe problemen zoals duurzaamheid op het gebied van milieubescherming.'