Uta Wehn benoemd tot bijzonder hoogleraar 'Citizen Science and Sustainability'
Per 1 december 2024 is Uta Wehn benoemd tot bijzonder hoogleraar op de nieuwe leerstoel 'Citizen Science and Sustainability' binnen de Focal Area Engagement and Inclusion van het Centrum voor Wetenschaps- en Technologiestudies (CWTS) van de Universiteit Leiden. De nieuwe leerstoel is gezamenlijk opgericht door CWTS en het IHE Delft Institute for Water Education.
Allereerst, gefeliciteerd met je benoeming! Kun je ons iets meer vertellen over de nieuwe bijzondere leerstoel 'Citizen Science and Sustainability'?
"Dankjewel, ik voel me vereerd dat ik ben benoemd! In het algemeen is er een toenemende belangstelling vanuit de wetenschap, het beleid en maatschappelijke actoren voor citizen science en de rol ervan in duurzaamheid. Citizen science is een overkoepelende term geworden, er zijn allerlei 'vormen en maten' van citizen science. In zijn verschillende vormen en op verschillende manieren heeft citizen science de potentie om te helpen bij het stimuleren van natuurbehoud, efficiëntie en (intergenerationele) rechtvaardigheid om een meer evenwichtige en harmonieuze relatie tussen mensen en de natuurlijke wereld te creëren. CWTS en IHE Delft delen een sterke interesse in de zogenaamde 'science-society-policy interface' en de rol van citizen science en open science, waarbij IHE Delft zich specifiek richt op deze onderwerpen in de context van duurzaamheid. Om de toepassing en het begrip van hoe citizen science duurzaamheid kan ondersteunen te stimuleren, hebben CWTS en IHE Delft deze leerstoel 'Citizen Science and Sustainability' in het leven geroepen."
Je bent al vele jaren actief in citizen science. Wat springt er voor jou uit?
"Ik leid al 1,5 decennia complexe multi-stakeholder actieonderzoeksprojecten en onderzoek naar citizen science. Citizen science wordt nu erkend (bijv. door de recente UNESCO aanbeveling over Open Science) als een integraal onderdeel voor het betrekken van maatschappelijke actoren in open, inclusieve en participatieve processen van kenniscreatie en -toepassing. Tegelijkertijd is het duidelijk dat de verwachtingen van citizen science als wondermiddel voor duurzaamheid moeilijk waar te maken zijn. De 'wetenschap van citizen science’ mag niet in een zoveelste silo veranderen. Om citizen science en de bijdrage ervan aan duurzaamheid beter te begrijpen, moeten we putten uit verschillende velden en soorten expertise (bijv. wetenschaps- en technologiestudies, gedragswetenschappen, politicologie en duurzaamheidswetenschap) en deze combineren in plaats van het wiel opnieuw uit te vinden."
"De kern van citizen science wordt gevormd door mensen - burgers en gemeenschappen, maar ook andere belangrijke belanghebbenden zoals wetenschappers, overheden en beleidsmakers. "
De nieuwe leerstoel zal zich richten op ‘Citizen Science and Sustainability’. Wat houdt dit in?
"De kern van citizen science wordt gevormd door mensen - burgers en gemeenschappen, maar ook andere belangrijke belanghebbenden zoals wetenschappers, overheden en beleidsmakers. Het doel van deze leerstoel is om inzicht te krijgen in de gedragsdynamiek van samenwerking tussen belanghebbenden en (nieuwe) samenstellingen op het gebied van co-creatie van gegevens en kennis tussen wetenschap, maatschappij en beleid voor transparant en democratisch bestuur van natuurlijke hulpbronnen en ecosystemen. Dit zal bijdragen aan een genuanceerder begrip van de dynamiek en uitdagingen van het benutten van verschillende vormen van citizen science voor duurzame praktijken."
Hoe sluit de nieuwe leerstoel aan bij andere activiteiten van de Universiteit Leiden?
"De nieuwe leerstoel is gepositioneerd binnen de Focal Area Engagement & Inclusion van CWTS, die zich richt op het begrijpen en creëren van een meer divers, inclusief en betrokken wetenschappelijk ecosysteem en de betrokkenheid van maatschappelijke actoren bij wetenschappelijke kennisproductie. Het zal helpen bij het samenbrengen en creëren van synergieën tussen verschillende bestaande expertises binnen dit aandachtsgebied, zoals het Citizen Science lab, dat zich bevindt in CWTS. De focus van deze nieuwe leerstoel zal ook aanvullende inzichten bieden voor de UNESCO-leerstoel voor 'Diversity and Inclusion in Global Science', die gericht is op het bevorderen van diversiteit in onderzoek met een focus op onderzoeksinhoud. Ik kijk er ook naar uit om thematische verbindingen te verkennen met bestaande leerstoelen aan de Universiteit Leiden die zich richten op milieubeheer met als doel een balans te vinden tussen natuurbehoud en het levensonderhoud van gemeenschappen, en op water, grensoverschrijdende en mariene omgevingen in de 'Global South'."
Wat verandert er voor jou in deze nieuwe functie?
"Ik werk al samen met collega's van het CWTS op projectbasis (bijvoorbeeld het Horizon Europe CitiObs project) en via deelname aan het Citizen Science NL netwerk dat mede wordt geleid door collega's van het CWTS. Ik kijk er erg naar uit om met collega's van het CWTS samen te werken aan gezamenlijke PhD-begeleiding in lopende en toekomstige projecten en om deel te nemen aan de Focal Area activiteiten. Het zal fantastisch zijn om onze krachten te bundelen in onze Open Science activiteiten op nationaal en internationaal niveau en relevante beleidsfora."