Alternatief Perspectief 2028: Mark Rutgers en Casper de Jonge in gesprek
Onder stoom en kokend water en in goed overleg met het faculteitsbestuur hebben de opleidingsvoorzitters, vertegenwoordigd door een kerngroep, de afgelopen weken gewerkt aan een aanvullend advies naar aanleiding van het plan Perspectief 2028. Op 1 december hebben zij hun Alternatieve Perspectief 2028 aangeboden aan het faculteitsbestuur. Voorzitter van de kerngroep Prof. dr. Casper de Jonge en decaan Mark Rutgers blikken terug.
Hoe verliep het proces?
Casper: “Nadat het faculteitsbestuur ons had uitgenodigd om een advies op te stellen, stond er binnen enkele dagen een groep van acht opleidingsvoorzitters klaar om aan de slag te gaan als kerngroep. In de zes weken die we hadden, is er intensief overlegd en heeft de kerngroep bijeenkomsten georganiseerd voor clusters van opleidingsvoorzitters rond bepaalde thema’s (bijvoorbeeld Europese talen en culturen en regiostudies). Een eerste versie van het advies is in een vergadering met alle opleidingsvoorzitters besproken.”
“Alle opleidingen willen dat de unieke rijkheid en diversiteit van onze faculteit bewaard blijven. Ze bleken graag bereid om elkaar te helpen, als daarmee ook de zogenaamd ‘kleine opleidingen’ en tracks zelfstandig kunnen voortbestaan. Het is inspirerend om te zien hoeveel denkkracht en solidariteit onze gemeenschap weet te genereren.”
Mark: “Het faculteitsbestuur is blij met de positieve en meedenkende houding van de opleidingsvoorzitters bij het komen tot een aanpak van de forse bezuinigingsopgave. In korte tijd heeft de kerngroep het voor elkaar gekregen om in goede afstemming een helder advies neer te leggen waar we mee verder kunnen. Stevige keuzes zijn nodig, dat zijn we met elkaar eens. Deze inhoudelijke input draagt bij aan een sterker en breder gedragen plan.”
Tegen welke uitdagingen liepen jullie aan?
Casper: “De grootste uitdaging is natuurlijk om een gat van 5 à 6 miljoen te dichten. Dat kan alleen door pijnlijke ingrepen. Dat onze faculteit verdeeld is in verschillende instituten, met verschillende ideeën en tradities, is ook een uitdaging. Maar in het proces van de afgelopen weken is er een enorme energie losgekomen, die heel veel opleidingen en mensen dichter bij elkaar heeft gebracht. De winst is dat opleidingen veel meer begrip voor elkaar hebben gekregen en dat er in goede harmonie in allerlei verschillende samenstellingen innovatieve ideeën voor samenwerkingen zijn ontstaan. Niet iedereen zal het altijd met alles eens zijn, maar het resultaat is een advies met een groot draagvlak dat berust op solidariteit.”
Wat zijn de belangrijkste conclusies uit het Alternatieve Perspectief 2028?
Casper: “Kort gezegd stellen wij voor om de unieke en diverse expertises van onze faculteit ook op BA-niveau en in tracks te behouden, maar wel binnen een gezond financieel kader. Opleidingen zijn bereid om samen een aantal maatregelen te dragen om dit mogelijk te maken, zoals: meer gedeeld onderwijs, uitbreiding van de onderwijstijd, reductie van cursussen en efficiënter bestuur door clustering van commissies. Daarnaast adviseren we het faculteitsbestuur om te faseren: neem nu geen onomkeerbare beslissingen, maar begin met de genoemde maatregelen en reken alles goed door. En neem in de volgende fase de tijd om een vernieuwende visie voor de lange termijn te ontwikkelen.”
Mark: “Het Alternatieve Perspectief 2028 is een constructieve bijdrage bij het leggen van een ingewikkelde puzzel. Wij hebben veel waardering voor het uitgangspunt om zoveel mogelijk onderwijsprogramma’s en expertise overeind te houden. Het faculteitsbestuur wil dat natuurlijk ook. We zien zeker perspectief in de voorstellen die zijn gedaan voor meer gedeeld onderwijs en grotere samenwerking op andere vlakken tussen opleidingen. Voor ons blijft wel een uitgangspunt dat de werkdruk in het onderwijs niet nog veel hoger wordt en dat er voldoende tijd en ruimte voor onderzoek blijft.”
Hoe ziet de samenwerking er in het vervolg van het proces uit?
Mark: “De bal ligt nu weer bij het faculteitsbestuur om de afweging te maken welke maatregelen een plek krijgen in het definitieve plan. Dat doen we mede aan de hand van een nadere doorrekening waaraan nu door de zogenoemde Rekengroep (bestaande uit collega’s van FEZ, O&K en OSZ) wordt gewerkt. We streven ernaar in de loop van januari een nieuwe versie van het plan Perspectief 2028 voor te kunnen leggen aan de opleidingsvoorzitters en de rest van de organisatie.”
Casper: “Wij hopen natuurlijk dat daarin het centrale doel van ons advies overeind blijft: het in stand houden van een groot aantal zelfstandige opleidingen en tracks. Want met dat doel voor ogen zijn de opleidingen bereid lastige maatregelen te nemen.”
Mark: “Er zijn natuurlijk meerdere overwegingen mee te nemen in de verdere planvorming. We kijken bijvoorbeeld ook naar de ondersteunende functies, die onmisbaar zijn voor het onderzoek en onderwijs van deze faculteit – een mening die de kerngroep overigens deelt - en ontwikkelingen bij andere faculteiten in het land. Bij het uitwerken van het definitieve plan is ons streven om zo goed mogelijk recht te doen aan het advies van de opleidingsvoorzitters.”
“We vinden het erg vervelend dat medewerkers en studenten nog in onzekerheid zitten over de te nemen maatregelen. Daar komt bij dat er inmiddels in de Tweede Kamer is gestemd over de begroting van OCW, door de deal van een aantal oppositiepartijen met de coalitie.
De precieze uitwerking hiervan op universitair en facultair niveau moeten we nog afwachten, maar het is echt slecht nieuws. In de woorden van Casper van den Berg, voorzitter van de UNL: "Wetenschappelijk onderzoek is de grote verliezer van deze deal. Dat is bijzonder slecht voor de toekomst van Nederland." Als Faculteitsbestuur blijven wij, samen met onze gemeenschap, strijdbaar."
"Ons streven blijft om zo snel mogelijk duidelijkheid te bieden, zonder afbreuk te doen aan de zorgvuldigheid waar deze afweging om vraagt. Via de webpagina Perspectief 2028 houden we medewerkers op de hoogte. En iedereen kan vragen of opmerkingen mailen naar het hiervoor beschikbare e-mailadres: perspectief2028@hum.leidenuniv.nl."
Leden kerngroep
Casper de Jonge (voorzitter), Jenny Audring, Joost Augusteijn, Jenny Doetjes, Aya Ezawa, Egbert Fortuin, Jaap Kamphuis en Marika Keblusek.