‘Een goede docent heeft altijd meerdere manieren waarop hij hetzelfde kan uitleggen’
Als docent ben je nooit uitgeleerd, stelt universitair docent Joost Willemse. ‘Studenten stellen vragen over dingen waarover je zelf nog nooit hebt nagedacht. Dat maakt je uiteindelijk weer beter in je vak.’ Hij moedigt zijn studenten dan ook altijd aan om vragen te stellen. En dat wordt gewaardeerd: Joost is door hen genomineerd voor de Leiden Science Teacher Award 2024.
Wat voor student was jij zelf?
‘Ik wist eerst niet precies waar mijn interesses lagen. De bèta-kant, dat was duidelijk, maar daarbinnen had ik geen idee. Daarom besloot ik Moleculaire Wetenschappen te studeren in Wageningen: een lekker brede studie. Ik begreep de stof goed, maar dingen uit mijn hoofd leren was, en is, niet mijn sterkste punt. Tijdens mijn stages maakte ik kennis met microscopie. Al heel snel ontdekte ik dat ik daar een talent voor had, en het ook ontzettend leuk vond. Na mijn stages ben ik op hetzelfde lab blijven hangen en ben er ook gepromoveerd op de microscopie.’
Wie vond je vroeger zelf een leuke docent, en waarom?
‘Er zijn twee docenten waar ik ontzettend veel inspiratie van heb gekregen. De eerste was mijn leraar Biologie op de middelbare school, Meneer Scheurkogel. Naast de gewone lesstof was er ook altijd tijd voor een praatje. Dat persoonlijke contact is me altijd bijgebleven.
‘Als er open sfeer is, voelt iedereen zich vrij om vragen te stellen.’
Op de universiteit had ik de beste klik met Henk Franssen. Hij wist op een mooie manier het lesgeven te combineren met het lezen van artikelen. Zijn vakken waren daardoor zeker niet de makkelijkste, maar je leerde er enorm veel van. Ook bij hem kon je altijd terecht om na de les te praten en discussiëren.’
Die openheid is wat ik van beiden docenten heb meegenomen naar mijn eigen colleges. Als er openlijk gesproken kan worden, voelen mensen zich vrij om vragen te stellen. Geen barrières tussen docent en student dus.’
Wat is de belangrijkste les die je studenten wilt meegeven?
‘Wees niet bang om naar uitleg te vragen: als iets niet duidelijk is, dan heeft een goede docent altijd meerdere manieren waarop hij hetzelfde kan uitleggen. Vaak helpt dat toch om onderwerpen beter te begrijpen.’
Wat leer je zelf van lesgeven en van jouw studenten?
‘Dat je nooit uitgeleerd bent. Er zijn altijd wel studenten die vragen stellen waar je zelf nog niet over hebt nagedacht, of die iets op een andere manier benaderen. Door dit vervolgens uit te zoeken, wordt je zelf ook weer beter in je vak.’
Over Joost Willemse
Opleiding: Biologie
Onderwijs: Microsopie & Imaging (BCs Biologie) en Advanced Cell Biology (MSc Biology), PhD cursus Microscopie, en Data management en analyse.
Onderzoek: Naar de ontwikkeling van de meercellige bacterie Streptomyces, om te ontdekken hoe we de celdeling kunnen beïnvloeden zodat deze zoveel mogelijk antibiotica produceert.
Verder: Willemse is Facility Manager van het Cell Observatory en hoofd van de onderwijscommissie Biologie (BSc en MSc).
Wat moet je doen om voor jouw vak te slagen?
‘Voor het vak Microscopie en Imaging is het heel belangrijk om de practica te volgen en de oefenvragen te maken. Het vak is zo opgebouwd dat je eerst stof krijgt uitgelegd tijdens een college, waarna je het kunt toepassen en verdiepen tijdens het practicum. Daarna krijg je een aantal vragen om te controleren of je de stof daadwerkelijk hebt begrepen. Als je dit allemaal doet, is het vak prima te doen. O, en als laatste moet je natuurlijk luidkeels meezingen met ons “microsopie-lied”!’
Wat was jouw mooiste onderwijsmoment?
‘Dat was tijdens de coronaperiode. We gaven al jaren een practicum bij Natuurunde over de eigenschappen van licht, maar dat kon toen niet doorgaan vanwege de beperkte capaciteit en ruimte. In plaats daarvan heb ik toen voor alle studenten tassen samengesteld met een compleet thuispracticum, die ze bij de receptie konden ophalen. Daarmee konden ze thuis aan de slag om meer te leren over de eigenschappen van licht. Het opzetten van dat practicum, het uittesten samen met mijn destijds zevenjarige zoon, en de enthousiaste reacties van de studenten daarna, waren toch wel een bijzonder moment.’
Als je moest kiezen: onderzoek of onderwijs?
‘Dat is een hele lastige keuze, ik vind onderwijs ontzettend leuk omdat je zoveel contact hebt met studenten en hen echt iets kunt leren. Maar aan onderzoek vind ik het juist weer het creatieve aspect heel leuk; je moet voortdurend oplossingen bedenken voor alles wat je wilt meten. Als ik echt moet kiezen, dan toch onderwijs, omdat je dan stiekem (bij stagebegeleiding en dergelijke) ook nog een deel onderzoek kunt doen.’