Fanny Wonu Veys: ‘Ik wil studenten kennis laten maken met de kunstgeschiedenis van Oceanië’
Sinds 1 augustus is Fanny Wonu Veys hoogleraar Art en Material Culture of Oceania. Tijd voor een kennismaking.
‘Als mensen aan ‘Oceanië’ denken, denken ze in eerste instantie aan Australië’, vertelt Veys. ‘Maar het gebied is veel groter: het omvat ook Nieuw-Zeeland, Polynesië en Micronesië en strekt zich uit van Hawaï tot Nieuw-Guinea en net ten zuiden van de Filipijnen. Ik focus me in mijn onderzoek op Polynesië. Wat je bij deze eilandengroep ziet is dat er, ondanks de grote afstand over zee, veel en intensief contact is geweest tussen de verschillende eilanden. Hierdoor zijn er op cultureel vlak juist veel overeenkomsten. Dat maakt dit gebied zo interessant.’
Conservator Wereldmuseum
Veys is naast haar hoogleraarschap actief bij het Wereldmuseum, waar ze conservator Oceanië is. ‘Het is af en toe lastig om zo’n geografisch groot en divers gebied in één tentoonstelling of expositie te vatten’, legt Veys uit. ‘Maar die gedeelde culturele identiteit vooral in de relatie tot de oceaan, zorgt ervoor dat er wel handvatten zijn die ik als conservator kan grijpen om een samenhangend geheel te presenteren.’
Haar ervaring bij het Wereldmuseum heeft Veys ook voorbereid op haar hoogleraarschap. ‘In dat werk kom ik geregeld in contact met studenten kunstgeschiedenis. Uit mijn gesprekken met hen blijkt geregeld dat de kunstgeschiedenis van gebieden als Oceanië en Afrika weinig wordt behandeld. Als hoogleraar wil ik daar verandering in brengen: ik wil mijn studenten laten kennismaken met een cultuur die een wezenlijk andere kunstgeschiedenis heeft dan de westerse.’
Voorouders
‘Bij westerse kunstuitingen is de gemeenschapsband met de kunstobjecten niet zo sterk’, legt Veys uit. ‘In Oceanië zien gemeenschappen kunst als een manier om in contact te blijven met hun voorouders bijvoorbeeld. Kunst is daar niet alleen esthetisch, maar vaak ook sociaal en religieus van aard.’
Zo’n wezenlijk andere beleving van kunst brengt ook de nodige vragen met zich mee. Vragen die gesteld en beantwoord dienen te worden volgens Veys. ‘Hoe ga je om met kunst als deze door bepaalde groepen als sacraal wordt gezien en alleen mag worden waargenomen door geïnitieerde mannen? Is het dan juist om het object – of een afbeelding ervan - tentoon te stellen in een museum? En hoe beïnvloedt dat onze westerse visie van wat kunst is? Dit zijn de praktische en theoretische vragen die ontstaan wanneer je te maken krijgen met een andere beleving van kunst. Ik wil mijn studenten graag helpen daarover na te denken.’