Thed van Leeuwen benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Monitoring Open Science Policies and Practices’
Per 1 september 2024, is Thed van Leeuwen benoemd tot bijzonder hoogleraar op de nieuwe leerstoel 'Monitoring Open Science Policies and Practices'. De missie van de leerstoel is om de veranderingen in het beleid en de praktijk met betrekking tot Open Science te begrijpen en nieuwe manieren te ontwikkelen om de transitie naar Open Science te kunnen monitoren. De nieuwe leerstoel is ingesteld door het Leids Universiteits Fonds.
Allereerst gefeliciteerd met je benoeming! Kun je ons iets meer vertellen over de nieuwe bijzondere leerstoel 'Monitoring Open Science Policies and Practices'?
“Bedankt, ik voel me echt vereerd dat ik deze nieuwe functie mag bekleden. Tijdens de COVID-19 pandemie heeft de Open Science werkgroep van de Universiteit Leiden aanbevelingen opgesteld over Open Science. Later is het Academia in Motion-programma gestart om Open Science en Erkennen & Waarderen in de praktijk te brengen. Hier komt de nieuwe leerstoel om de hoek kijken: het zal deze initiatieven ondersteunen door de ontwikkeling van Open Science beleid en praktijken te bestuderen en op die manier bewijs te verzamelen voor toekomstig beleid. Je kunt je voorstellen dat CWTS, een centrum met expertise in het onderzoeken van het wetenschapssysteem, de juiste plek is om zo'n leerstoel te huisvesten.”
Je bent al vele jaren actief in Open Science. Wat springt er voor jou uit?
“De afgelopen 10 jaar ben ik betrokken geweest bij onderzoek en interventies op het gebied van open wetenschappelijk publiceren, ook wel bekend als Open Access. Sindsdien zijn er grote sprongen gemaakt op dit gebied, zoals het openlijk beschikbaar maken van een groot deel van de Nederlandse publicaties, maar we moeten ons realiseren dat Open Access het laaghangende fruit was, de echt grote uitdagingen liggen nu voor ons. De Open Science beweging gaat over een cultuuromslag in de academische wereld en zulke veranderingen hebben nogal wat tijd nodig, maar vereist ook veel investering, zowel in inzet als in financiële middelen. Bijvoorbeeld, de samenwerking met het Erkennen en Waarderen programma, opgezet aan de Universiteit van Leiden, zorgt voor de nodige motivatie om Open Science verder te ontwikkelen.”
"De Open Science beweging gaat over een cultuuromslag in de academische wereld en zulke veranderingen hebben nogal wat tijd nodig"
De nieuwe leerstoel zal zich richten op ‘Monitoring Open Science Policies and Practices’. Wat houdt dit in?
“Een belangrijk deel van het onderzoek zal zich richten op het koppelen van het geïmplementeerde Open Science beleid aan de praktijk, om te zien hoe effectief het beleid is geweest en wat misschien een effectieve implementatie in de weg stond. Een voorbeeld hiervan zou kunnen zijn dat verschillende disciplines specifieke voorwaarden nodig hebben. Maar we zullen ook kijken naar praktijken die werken en hierover rapporteren, nog voordat beleidsmakers op de hoogte zijn van dergelijke ontwikkelingen. Het team van het Open Science Lab richt zich waar nodig ook op het praktisch ondersteunen van Open Science ontwikkelingen. Een voorbeeld hiervan is het leiden van een door Open Science NL gefinancierde workshop over de diversiteit van monitoringstrategieën van Open Science aan Nederlandse universiteiten.”
Hoe sluit de nieuwe leerstoel aan bij andere activiteiten van de Universiteit Leiden?
“De specifieke positie van het CWTS, als expertisecentrum op het gebied van wetenschapsstudies, biedt mogelijkheden om intensief samen te werken met andere partijen en teams binnen de universiteit, en succesvol bij te dragen aan de ontwikkeling van Open Science aan de Universiteit Leiden. Logische partners zijn de Bibliotheek en het Centre for Digital Scholarship (CDS), maar ook de verschillende Facultaire Academia in Motion teams (FAiMs) binnen de Universiteit Leiden. Binnen CWTS is Open Science een belangrijk onderdeel van onze Focal Areas, waaraan we ook zullen bijdragen waar nodig en mogelijk.”
Wat verandert er voor jou in deze nieuwe functie?
“Allereerst heeft de leerstoel en het onderzoeksprogramma over Open Science ertoe geleid dat ik een team van collega's om me heen heb die ook onderzoek doen naar Open Science. Met Louise Bezuidenhout, Ana Parrón en Andrew Hoffman hebben we een geweldig team dat enorm geschikt is om onderzoek te doen en ondersteuning te bieden bij verschillende Open Science ontwikkelingen. Voor mij persoonlijk is de belangrijkste verandering de verantwoordelijkheid om een promovendus te (co-)begeleiden, en nieuwe inzichten op te doen in dit proces.”
De nieuwe leerstoel zal onderzoek doen naar 'Open Science practices' aan de Universiteit Leiden. Hoe ben je van plan om inzichten die daaruit voortkomen te verbinden met Open Science in het algemeen?
“Waar ik natuurlijk naar streef, is om de uitkomsten van ons onderzoek en onze activiteiten te kunnen delen, zodat anderen kunnen leren van wat we aan de Universiteit Leiden hebben opgezet. Persoonlijk ben ik betrokken bij een project opgezet door Universiteiten van Nederland (UNL) om een werkproces te creëren voor meer geavanceerde monitoring van Open Access publiceren aan Nederlandse universiteiten. Daarnaast ben ik ook lid van het Open Science NL Advisory Panel on Scholarly Communication. In die functie probeer ik de verschillende Open Science initiatieven en teams te verbinden met de Universiteit Leiden, om anderen van ons te laten leren en om ook van hen te leren.”