Staatscommissie rechtsstaat publiceert adviesrapport
Op 10 juni 2024 heeft de Staatscommissie Rechtsstaat, waarvan universitair docent staats- en bestuursrecht Fatma Çapkurt deel uitmaakt, haar adviesrapport aangeboden aan burgers en de drie staatsmachten.
In het rapport stond de burger en zijn relatie met de rechtsstatelijke instituties centraal. In het onderzoek van de commissie is in het bijzonder aandacht besteed naar het functioneren van de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende machten afzonderlijk en naar hun onderlinge wisselwerking. Een goede bescherming van individuele burgers tegen besluiten van de overheid en effectieve rechtsbescherming van burgers waren daarbij belangrijke aandachtspunten.
In het adviesrapport constateert de staatscommissie dat de belofte van de rechtsstaat voor een aanzienlijke groep burgers niet wordt ingelost. Dit is het gevolg van politieke besluitvorming of het uitblijven ervan. Te vaak is de rechtsstaat niet leidend in het handelen van politici, bestuurders en medewerkers van de overheid. De overheid is te ingewikkeld geworden en de rechtsbescherming schiet tekort.
De rechtsstaat signaleert dat de rechtsstaat vraagt om permanent onderhoud. Juist nu zijn de komende jaren, naast serieuze financiële investeringen, doortastende juridische en politiek-bestuurlijke maatregelen nodig tegen de verwaarlozing van de rechtsstaat voor burgers in een kwetsbare positie. Die maatregelen moeten de belofte van de rechtsstaat ook voor hen inlossen. Hiertoe doet de staatscommissie – vanuit burgerperspectief – tien voorstellen aan het parlement, de regering, de rechtsprekende macht en overheidsorganisaties met burgercontact.
Veel van de voorstellen die de staatscommissie doet vergen politiek commitment en samenwerking over regeringsperiodes heen. Het is aan het parlement en de regering om tempo te maken met het repareren van de rechtsstaat.