Psychology Connected over ondernemerschap: ‘Falen is onvermijdelijk, maar als academicus heb je daar al mee leren leven’
Ondernemen als wetenschapper: hoe pak je dat aan? Waarom zou je überhaupt met je onderzoek de markt op? En welke obstakels kom je dan tegen? ‘Het kost tijd een bedrijf te vinden dat matcht met jouw motieven.’
Toen cognitief psycholoog Arko Ghosh zeven jaar geleden naar Nederland verhuisde, was hij positief verrast door de uitgestalde marktkraampjes en kleedjes op Koningsdag. ‘Wat was iedereen hier ondernemend!’, vond hij. ‘Ik was dan ook een tikje teleurgesteld toen ik hier de faculteit binnen liep en weinig ondernemerschap om me heen zag. In Zwitserland, waar ik promoveerde, worden talloze bedrijfjes geboren vanuit wetenschappelijk onderzoek. Sterker nog: hier om de hoek, bij het Bio Science Park, bruist het van de start ups.’ In een voorzichtige poging de ondernemerszin bij zijn collega’s aan te zwengelen, gaat Ghosh met promovendus Ruchella Kock en neuropsycholoog Ineke van der Ham gaat Ghosh in gesprek over hun ervaringen in het bedrijfsleven.
Axite
Zelfs zonder geld kun je een start up beginnen, bewijst Ruchella Kock. Als data-onderzoeker bij CODELAB heeft ze samen met Charlotte Franenberg het bedrijf Axite opgezet, waarvan Ghosh wetenschappelijk adviseur is. Ze ontwikkelden software waarmee epilepsiepatiënten hun cognitieve functies op afstand kunnen monitoren, aan de hand van een smartphone-app en een hoofdband. Het idee is dat artsen die data kunnen gebruiken om medicatie aan te passen. ‘Veel epilepsie-medicijnen hebben cognitieve bijwerkingen, dan is het fijn dat je medicatie zo goed mogelijk kunt afstemmen op je functioneren. We hebben het bij gezonde mensen getest en gaan het nu bij mensen met epilepsie onderzoeken.’
Balanceer-act
Axite begon als een zogenaamde university spin off: de universiteit regelde het patent voor de technologie. ‘Dat willen bedrijven graag zien voor ze besluiten te investeren,’ vertelt Kock. ‘De data die ik heb gebruikt voor de ontwikkeling was al verzameld door het lab van Arko.’ Nu wentelt Kock zich als promovendus slash ondernemer in de soms overweldigende start-upwereld. ‘Soms voel ik me schuldig omdat ik moet balanceren tussen twee werelden. Ik kan me aan beiden niet honderd procent wijden. Daarnaast moet ik veel praktische zaken regelen waar je je als PhD normaal niet mee bezig hoef te houden; ik ploeg nu dikke documenten door vol wetten en regels die ik moet kennen voor mijn bedrijf. Maar dat is ook leerzaam.’
Navigatietraining
Gek eigenlijk, vindt Ineke van der Ham, dat onderzoekers niet vaker de samenwerking zoeken met bedrijven. Tien jaar geleden was ze één van de weinigen tussen haar collega’s aan de Universiteit Utrecht die met haar idee de markt op ging. ‘Ik wilde een navigatietraining ontwikkelen voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel omdat die vaak moeite krijgen met de weg vinden.’ Met geld van een onderzoekersbeurs deed ze een oproep naar tech-bedrijven die met haar zo’n training wilden opzetten. ‘Allerlei partijen meldden zich aan, van startende eenmanszaken tot meer ervaren bedrijven.’
Vind de goede match
Belangrijk voor haar was dat ze met mensen in zee ging die de maatschappelijke relevantie van haar werk snapten. ‘Soms willen bedrijven vooral geld verdienen, je moet lang met mensen praten om erachter te komen of hun motieven matchen met de jouwe.’ Inmiddels is de training opgenomen als trainingsprotocol in de behandeling voor mensen met navigatieproblemen. ‘Als onderzoeker zijn we continu bezig maatschappelijke problemen op te lossen door het ontwerpen van vragenlijsten en tools. Samenwerking met het bedrijfsleven kan helpen om impact te maken op de lange termijn.’
Meer samenwerking
Als academicus heb je het druk met onderzoek doen, beurzen aanschrijven, lesgeven. Hoe vind je tijd en ruimte om ook nog de bühne op te gaan met je innovaties? ‘Inmiddels heb ik het weten te integreren als onderdeel van mijn onderzoekswerk,’ vertelt Van der Ham. ‘Maar het zou mooi zij als we binnen het instituut meer samenwerken op dit gebied. Bijvoorbeeld door onderzoekers die hun vragenlijsten en protocollen openbaar willen maken aan elkaar te koppelen.’
Durf te falen
Er zijn al initiatieven, zoals de start up community in Leiden waar Ruchella Kock lid van is. ‘Toen ik voor het eerst op hun wekelijkse borrel kwam, viel het me op dat iedereen bezig is met de vraag: hoe voeg ik waarde toe? Dat vond ik een verfrissende manier van denken.’ Tot slot is het volgens beiden ook een kwestie van durven falen; ongeveer negentig procent van de startups gooit na een het eerste jaar het bijltje erbij neer. Falen hoort erbij, aldus Van der Ham: ‘Gelukkig heb je daar als academicus al mee leren leven.’
Fotografie: Priya Ramcharan
Dit was de laatste Psychology Connected van dit academisch jaar. Volgend jaar komen er nieuwe edities! Houd de eventpagina in de gaten voor de laatste updates.
De vorige editie Psychology Connected over 'genderverschillen in onderzoek' gemist? Lees hier het verslag terug.