Nederland Veganland een goed idee? Dit zijn de uitkomsten van het gedachtenexperiment!
Minder vlees en zuivel betekent meer ruimte voor natuur, ontspanning, klimaat, biodiversiteit, en rechtvaardigheid én is goed nieuws voor de economie. Dat blijkt uit het gedachtenexperiment van Strootman Landschaparchitecten en Leidse milieuwetenschappers. Op 11 april presenteerden zij hun resultaten.
Stel iedereen eet plantaardig en we importeren geen veevoer mee, wat zou dat voor ons land betekenen? Dat zocht Strootman Landschapsarchitecten uit samen met de Leidse milieuwetenschappers en Joran Lammers en Jan Willen Erisman. De Van Eesteren-Fluck en Van Lohuizen Stichting financieerde het onderzoek.
Genoeg voordelen
‘Hoe kan je een stad, het platteland en onze maatschappij inrichten op een manier die voor iedereen rechtvaardig is?’ Dat is de vraag die de onderzoekers wilden beantwoorden. Het gedachte-experiment laat zien dat minder vlees en zuivel veel oplevert. Namelijk meer ruimte voor natuur, ontspanning, klimaat, biodiversiteit, en meer rechtvaardigheid. Het zou ook een oplossing kunnen zijn voor het probleem van ruimtegebrek in Nederland. Dat blijkt namelijk gekoppeld te zijn aan onze dieetkeuzes en de manier waarop we ons voedsel produceren.
Het huidige systeem is niet rechtvaardig
Ons landbouwsysteem is gericht op export: 80 procent van het hier geproduceerde voedsel exporteren we, en 75 procent van ons voedsel in de supermarkt is geïmporteerd. Onze hoge concentratie van vee en intensieve voedselproductie gaat gepaard met veel afwenteling: stank, lucht- en watervervuiling, broeikasgassen, bodemdaling, bodemdegradatie, problemen met dierenwelzijn en meer. In het huidige voedselsysteem leggen we een grote claim op gronden buiten ons land. Dat leidt daar onder andere tot ontbossing.
'Vooral de kwetsbare groepen zijn de dupe van het huidige systeem.'
Erisman: ‘De negatieve impact op milieu en klimaat die het huidige systeem wereldwijd heeft, leidt tot onrechtvaardigheid tegenover kwetsbare groepen, de generaties na ons en de natuur zelf. Zo zijn mensen met een laag inkomen relatief vaak de dupe omdat zij zich minder goed kunnen beschermen tegen de gevolgen van het veranderende klimaat, en de slechtere milieukwaliteit.’
Kan het anders?
Het gedachte-experiment gaat uit van een veganistisch dieet en een gezonde hoeveelheid voedsel volgens de Schijf for Life, een duurzamer alternatief voor de Schijf van Vijf. Het berust ook op aanzienlijk minder voedselverspilling en kunstmest ten opzichte van nu en geen bestrijdingsmiddelen. Voor elke voedingscategorie binnen de Schijf for Life geven de onderzoekers voorbeelden van gewassen die we in Nederland kunnen telen. Een belangrijke vraag die boeren – en niet alleen zij – zullen stellen: betekent Nederland zonder of met minder veeteelt dan de ondergang van de agrarische sector? Zeker niet! Er moeten dan juist meer boeren bij!
Wat levert het op?
De onderzoekers laten zien dat we binnen onze landsgrenzen op natuurinclusieve wijze een gezond, volledig plantaardig dieet kunnen produceren voor 20 miljoen Nederlanders. Er blijft dan nog steeds ruimte over voor diverse maatschappelijke ambities, zoals het halen van natuurdoelen, verbeteren van de kwaliteit van het landschap, opvangen van de bevolkingsgroei en het vergroenen van de stad.
Om antwoord te krijgen op de vraag wat een transformatie betekent voor de economie heeft ook econoom Max van der Sleen zich over de kwestie gebogen. Zijn conclusie: Nederland-Veganland heeft de potentie om de Nederlandse economie over een periode van 20-25 jaar zo op en om te bouwen dat onze welvaart toeneemt. Maar daarnaast ook ons welzijn en kwaliteit van leven. Berno Strootman: ‘We krijgen mooiere landschappen, schonere lucht, bodem en water. Een omslag levert winst op voor klimaatrechtvaardigheid, dieren(welzijn), onze gezondheid en de economie!’
Lees het originele persbericht op de website van Strootman Landschaparchitecten: Nederland Veganland?
Project Nederland Veganland
Dit ontwerpend onderzoek is financieel mogelijk gemaakt door de Van Eesteren-Fluck & Van Lohuizen Stichting. De EFL-stichting riep teams van deskundigen uit de drie domeinen van ruimtelijk ontwerp, onderzoek en beleid op om te zoeken naar antwoorden op de vraag hoe we op rechtvaardige wijze kunnen vormgeven aan de klimaattransitie in onze leefomgeving. Het ontwerpend onderzoek werd uitgevoerd door Strootman Landschapsarchitecten (Berno Strootman, Lotte Embregts, Lisa Peters) en het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) (Joran Lammers, Jan Willem Erisman).