Kenniscafé Leidse peuters op gezond gewicht
fotografie: Buro JP
Op 4 juli 2023 vond het eerste Kenniscafé plaats van het Leiden Healthy Society Center, met als thema “Leidse peuters op gezond gewicht”. Medewerkers van o.a. de gemeente Leiden, GGD/CJG, JES Rijnland, Incluzio, Buurtsportcoaches, TNO, kinderopvangorganisaties, de Hogeschool Leiden en de Universiteit Leiden gingen hierover met elkaar in gesprek.
Het doel? Met alle betrokken partners uit Leiden bekijken wat we al in onze stad doen om een gezond gewicht bij peuters te bevorderen, welke belangrijke factoren we mogelijk nog over het hoofd zien en hoe we het met elkaar nog beter kunnen doen.
Waarom je druk maken over gezond gewicht bij peuters?
“Leidenaars hebben een gezond gewicht”; dit is één van de centrale ambities van het Leids Preventieakkoord. Overgewicht komt echter nog steeds veel voor, ook al op jonge leeftijd. Zo’n 10-15% van de 4-12 jarigen in Nederland heeft overgewicht (NJI, 2023), en het hebben van overgewicht op jonge leeftijd is één van de belangrijkste voorspellers van overgewicht op volwassen leeftijd. Dit maakt duidelijk dat als wij de ambitie uit het Leids preventie-akkoord willen behalen, het bevorderen van een gezond gewicht al moet starten op zeer jonge leeftijd, vóórdat kinderen naar de basisschool gaan.
Wat moet er gebeuren?
Er is ontzettend veel bekend over welke factoren bijdragen aan een gezond gewicht bij peuters. Wat een kind eet en drinkt en hoeveel lichaamsbeweging het krijgt, staan natuurlijk centraal. Beiden worden beïnvloed door de directe omgeving van het kind: het gezin, de bredere familie, kinderdagverblijf of gastouder, de buurt waarin het kind woont. En deze directe omgeving van het kind wordt weer beïnvloed door de bredere maatschappij: welke voedingsmiddelen zijn er beschikbaar in supermarkten en op plekken voor vrijetijdsbesteding, is gezonde voeding betaalbaar, wordt er wel of geen reclame gemaakt voor ongezonde producten, is de buurt veilig en uitnodigend genoeg om het kind buiten te laten spelen, etc. Er zijn zoveel factoren die meespelen dat overgewicht niet voor niets een 'wicked problem' wordt genoemd. En we weten ook dat je zo’n 'wicked problem' alleen op kunt lossen door aan meerdere knoppen tegelijk te draaien, binnen meerdere lagen in de maatschappij.
Daarom namen we tijdens het kenniscafé op 4 juli jl. met een breed gezelschap uit al die lagen van de maatschappij dit onderwerp onder de loep. Wat gebeurt er al in onze stad om dit doel te bereiken? Werken deze initiatieven samen? Wat gaat er al goed en wat kunnen we nog verbeteren? Zijn er factoren die we over het hoofd zien en meer aandacht behoeven?
Het kenniscafé: niet luisteren maar spelen
Het brede gezelschap ging tijdens het kenniscafé in kleine groepjes aan de slag met een speciaal ontwikkeld bordspel. Als locatie was gekozen voor Het LEF, waar een inspirerende en speelse ruimte ter beschikking stond. Tijdens dit spel verplaatsten de deelnemers zich heel concreet in het leven van een peuter door een casus uit te kiezen. Vervolgens werden verschillende momenten uit een dag van deze peuter doorgenomen, zoals het avondeten of buiten spelen. Dit leidde tot waardevolle inzichten, zoals hoe belangrijk het is om veilige buitenspeelpleintjes op loopafstand te realiseren in de stad, in welke wijken dit al in orde is en in welke wijken nog niet. De groepjes bestonden uit leden van allerlei verschillende organisaties uit de stad, van zorgorganisaties tot partijen die zich inzetten voor de buurt en kennisinstellingen. Uitspraken als "Wij moeten straks even verder praten" en "Hoe doen jullie dat dan binnen jullie organisatie?" kwamen herhaaldelijk voorbij; een geslaagde stimulans tot samenwerking dus!
Van praten naar actie
Het kenniscafé leidde tot waardevolle gesprekken, kennismakingen en inspiratie, maar we houden het natuurlijk niet bij praten. De ideeën die naar voren kwamen tijdens het spel zijn opgeschreven en zullen deze zomer verwerkt worden tot een actieplan dat met alle deelnemers en andere belangstellenden zal worden gedeeld.
Leiden Healthy Society Center en de kenniscafés
Met de kenniscafés wil het Leiden Healthy Society Center verschillende organisaties in Leiden met elkaar in contact brengen om interdisciplinaire samenwerking te bevorderen en zo gezondheidsvraagstukken in de stad op te kunnen lossen. Het tweede kenniscafé vindt plaats in het najaar over het onderwerp 'Vitaal ouder worden in Leiden'.
Auteurs: Jolanda Joossen & Shelley van der Veek
Fotograaf: Buro JP