In Memoriam Gerrit Lodder
Op 30 September 2022 is onze gewaardeerde oud-collega Gerrit Lodder overleden aan de gevolgen van de ziekte van Parkinson. Hij laat zijn echtgenote Adry, zijn zonen Gert-Jan en Michiel, zijn schoondochters Annerieke en Manyana en kleinkinderen Annelot en Gijs in verslagenheid, maar ook in de wetenschap dat hij een mooi leven heeft gehad, achter. Gerrit is 82 jaar geworden.
Gerrit studeerde chemie aan de Universiteit Leiden, waar hij in 1966 begon aan zijn promotie-onderzoek onder begeleiding van Professor Dr. Egbert Havinga. In 1971 promoveerde Gerrit op zijn proefschrift getiteld ‘Fotochemische isomerisatie en waterstofisotoopuitwisseling van enige eenvoudige aromatische verbindingen’. Na een kort verblijf als postdoctoraal onderzoeker aan de University of California in Berkeley (Verenigde Staten), waar Gerrit zich verder bekwaamde in de theoretische en praktische aspecten van de fysisch-organische chemie, werd Gerrit benoemd als Universitair Docent aan de Universiteit Leiden. Tijdens zijn loopbaan werd het Leids Instituut voor de Chemie opgericht, waar hij als onderzoeker en docent mede vorm aan gegeven heeft. Na een vruchtbare carrière als academicus met een diepgravende kennis van de structuur en reactiviteit van organische moleculen ging Gerrit in 2005 als Universitair Hoofddocent met pensioen. Na zijn pensioen en tot vlak voor zijn overlijden bleef Gerrit verbonden met zijn collega-organisch chemici, eerst als gastmedewerker van het Gorlaeus Laboratorium en later meer op afstand.
Het onderzoek van Gerrit had een hoog fundamenteel gehalte. Hij werkte het liefst met een team van vier of vijf (promotie) studenten aan het begrip van organische moleculen, hun structuur en reactiviteit. Hierbij koppelde hij theorie aan praktijk en was hij vooral geïnteresseerd in waarom sommige moleculen wel, en andere, structureel vergelijkbare moleculen, niet een bepaalde reactiviteit vertoonde. Hierbij schuwde hij theoretische, maar ook praktische uitdagingen niet en wist hij de reactiviteit en selectiviteit van soms zeer exotische, en zeer reactieve moleculen te vangen. Met zijn werk heeft Gerrit belangrijke bijdragen geleverd aan de ontwikkeling van de synthetische organische chemie, en zijn streven om chemische transformaties fundamenteel te begrijpen is tot op heden een leitmotif binnen de Leidse organische chemie.
Naast een begenadigd onderzoeker was Gerrit één van de beste en meest inspirerende onderwijzers in de organische chemie die aan de Leidse Universiteit werkzaam zijn geweest. Hij paarde een diepgaande kennis aan een vermogen om heel complexe concepten op heel heldere en rustige wijze uiteen te zetten. Hij maakte zeer abstracte materie beeldend en heeft zo verschillende generaties studenten warm gemaakt voor het vakgebied van de organische chemie. Gerrit gaf zijn colleges graag in samenwerking met collega-docenten, en dan bij voorkeur met jongere staf. Op deze wijze, en volgens een systeem dat vandaag nog steeds door de afdeling organische chemie gehanteerd wordt, kon Gerrit niet alleen zijn kennis overdragen op nieuwe generaties jonge onderzoekers, maar ook zijn ervaring en didactische vaardigheden met junior-docenten delen.
Met het overlijden van Gerrit is ons een zeer gewaardeerd collega, mentor en vriend ontvallen. Wij denken met veel plezier en dankbaarheid terug aan de jaren dat wij met Gerrit hebben mogen samenwerken. We wensen zijn achtergebleven familie, vrienden, collega’s, studenten en leerlingen veel sterkte met het verwerken van dit grote verlies.
Namens de Leidse organisch chemici, Hermen Overkleeft (hoogleraar bio-organische synthese)
Namens het Leids Instituut voor de Chemie, Marcellus Ubbink (wetenschappelijk directeur