Meer grip nodig op onzichtbare belangen
Bij de toeslagenaffaire bleven bepaalde maatschappelijke belangen lang uit het zicht van politiek en bestuur. Bij de boerenprotesten bleven de grote economische en politieke belangen die erachter schuilden juist lang uit het zicht van de samenleving. Hoogleraar Public Governance and Civil Society Caelesta Braun vertelt in haar oratie op 16 september waarom zij onderzoek doet naar dit soort ongekende belangen.
De toeslagenaffaire en de boerenprotesten zijn hier allebei voorbeelden van. De eerste was lange tijd onzichtbaar voor de politiek. Bij de tweede waren grote agrarische en industriële belangen lang onzichtbaar voor het grote publiek. Braun: ‘Terwijl het voor ons allemaal van belang is dat het openbaar bestuur bij zulke complexe vraagstukken naar oplossingen zoekt in samenspel met alle belanghebbenden. En niet met maar een paar ervan. Ongekende belangen zijn ondermijnend voor de kwaliteit van ons bestuur en voor de democratische rechtsstaat. Het is daarom belangrijk om meer grip te krijgen op ongekende belangen.
Onderzoek
Braun probeert op twee manieren meer grip te krijgen op ongekende belangen. Ze kijkt naar maatschappelijke organisaties, van de kleine burgerbeweging op de hoek tot en met werkgeversorganisatie VNO-NCW. Ze onderzoekt hoe ze hun lobby vormgeven, zich organiseren, en hun achterban aan zich binden. Daarnaast onderzoekt ze ook hoe het openbaar bestuur omgaat met al die maatschappelijke organisaties. Hoe bereikt het openbaar bestuur al deze organisaties? Hoe zorgen ze dat alle relevante partijen worden betrokken en ze niet aan belangen voorbijgaan of zich juist laten leiden door te grote economische belangen?
Drijfveren
Al sinds haar eerste baan na haar afstuderen als bestuurskundige is Braun geïnteresseerd in dit soort vraagstukken. Ze werkte toen als stafmedewerker en onderzoeker voor de parlementaire onderzoekscommissie naar het integratiebeleid. ‘Direct vanuit de collegebanken ging ik voor de Tweede Kamer werken. Voor mijn ogen voltrok zich de complexiteit van zo’n ingewikkeld vraagstuk en de manier waarop het openbaar bestuur daarmee omging. Ik zag het lastige samenspel met allerlei maatschappelijke organisaties. De uitdagingen die ik daar zag, vond ik zo waanzinnig relevant dat ik daar wetenschappelijk mee verder wilde gaan. En dat samenspel tussen openbaar bestuur en maatschappij in al zijn vormen is mij altijd blijven interesseren.’
In onderstaande video legt Braun meer uit over haar onderzoek.
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofTekst: Dagmar Aarts