Gedetineerden krijgen de kans om naar de sterren te gluren
Wie de komende maanden over de Hooglandse Kerkgracht loopt, ziet een metalen doos die totaal niet in harmonie is met de rest van de omgeving. Hij lijkt van 'elders' te komen. De doos is het resultaat van een samenwerking tussen de Oude Sterrewacht en gedetineerde minderjarigen.
Een ongemakkelijke sensatie van 'anders'. Dat is wat beeldend kunstenaar Robert Glas wil overbrengen met deze installatie genaamd: ‘We send gold coated mirrors a million miles from here to study star formation and still incarcerate minors’, momenteel te zien in de nieuwste editie van Beelden in Leiden. Het kunstwerk is mede tot stand gekomen met steun van de Leidse Oude Sterrewacht, in een ervaring die kunst, wetenschap en sociaal bewustzijn vermengt.
Weg uit de steden
Glas' idee was om een telescoop mee te nemen naar het Forensisch Centrum Teylingereind, in Sassenheim, en de nachtelijke hemel te observeren met gedetineerden. ‘Sterrenwachten en gevangenissen hebben met elkaar gemeen dat ze in de loop der eeuwen steeds verder van de steden verwijderd zijn geraakt’, zegt Glas.
Eén-op-één-observatiesessies
Na vijf maanden onderhandelen kon de activiteit afgelopen april eindelijk plaatsvinden in samenwerking met de Oude Sterrewacht. Astronoom Carmen Turner leidde de activiteit. Ze hielp bij het bedienen van de telescoop, legde uit wat er te zien was aan de nachthemel en ging persoonlijk met de gevangenen aan de slag tijdens de één-op-één-observatiesessies.
Een ervaring als geen ander
‘Ik heb het gevoel dat ze allemaal verwonderd waren en de ervaring echt leuk vonden’, zegt Turner. Het was de eerste keer dat ze in zo'n setting was, en genoot zelf ook van de sessies. ‘Ik wist eerst niet wat ik kon verwachten, maar uiteindelijk waren ze erg interessant.’
Gedimd licht zorgt voor sterke beperkingen
Maar dit project moest gebeuren onder een set van sterke beperkingen. ‘Omdat we in een gevangenis zaten, konden we alleen foto’s nemen van wat de telescoop waarnam, verder niets', zegt Glas. 'En er waren veel veiligheidsmaatregelen voor elke gevangene die binnenkwam en wegging. Vooral omdat we hadden gevraagd om gedimd licht, zodat het observeren van de nachthemel makkelijker zou zijn.’
Alledaagse kinderen
‘Uiteindelijk realiseerde ik me dat dit kinderen zijn die je elke dag op straat ziet. Ze hebben iets verkeerds gedaan en zijn daar terechtgekomen. De hele ervaring heeft me veel aan het denken gezet over privilege’, besluit Glas.
Het resultaat van de ervaring is te zien in Beelden in Leiden. De tentoonstelling is momenteel te zien en eindigt op 7 augustus. Kijk voor meer informatie op: https://www.beeldeninleiden.nl/index.html